در حالي مددجويان كميته امداد و بهزيستي و زنان سرپرست خانوار اين دو نهاد بيشترين افراد تحت پوشش اين بيمه هستند كه آنچه در قانون مصوب شده حمايت از تمام زناني است كه هيچ شغلي ندارند و صرفا خانه دار هستند.
براساس اين قانون از سال 81زنان خانهدار ميتوانستند با پرداخت حداقل ماهانه 10هزار تومان خود را بيمه كنند و بعد از گذشت 20سال از پرداخت حق بيمه از مزاياي آن بهرهمند شوند. اما در 3سال ابتدايي اجراي اين طرح فقط 30هزار زن خانه دار كه تحت حمايت سازمان بهزيستي بودند از اين بيمه برخوردار شدند.
لاله افتخاري، عضو فراكسيون زنان مجلس در اينباره به همشهري ميگويد: بيمه زنان خانهدار از موضوعات مهمي است كه حتما بايد آنقدر پيگيري شود تا به نتيجه مطلوب برسد و بتواند تمام زنان خانه دار را تحت پوشش قرار دهد. سال گذشته بودجه بيمه زنان خانهدار را تا سقف 150ميليارد تومان افزايش داديم، اما دولت در لايحهاي كه تقديم مجلس كرد اين رقم را تا 85درصد كاهش داد كه اميدواريم براي سال آينده اين بودجه بتواند به رقم واقعي خود نزديك شود و بتوانيم حداقل 500هزار زن خانه دار را بيمه كنيم.
براساس آخرين آمار، 19ميليون زن خانه دار در كشور وجود دارد كه كمتر مورد توجه برنامهريزان حوزه خانواده قرار گرفته اند؛ زناني كه اكثر آنها بهدليل شاغل نبودن توانايي پرداخت حق بيمه خود را ندارند و اجرايي شدن كامل بيمه زنان خانه دار با بودجه مكفي ميتواند كمك مؤثري براي آنها باشد. موضوعي كه محمد اسماعيل سعيدي، عضو كميسيون اجتماعي مجلس نيز به آن اشاره ميكند و به همشهري ميگويد: بيمه زنان خانهدار مسئله مهمي است چرا كه براي تحكيم بنيان خانواده و حمايت از خانمهاي خانه دار بايد قدمهاي اساسي برداشت اما اين امر منوط به بودجه ريزي مناسب است. با اين حال پيشنهادهاي كميسيون اجتماعي مجلس درخصوص بيمه زنان خانه دار در كميسيون تلفيق مجلس به تصويب نرسيد و در نهايت 85درصد از بودجه مورد انتظار كم شد.
سعيدي عضو كميسيون اجتماعي مجلس با تأكيد بر اينكه بايد طرح جامعي در اين حوزه طراحي كرد، ميگويد: اگر چه بيمه زنان سرپرست خانوار توسط نهادهاي حمايتي در حال اجراست اما براي ساير زنان خانه دار نيز بايد فكري اساسي كرد و اينطور نشود كه بيمه آنان در گذر زمان به فراموشي سپرده شود. دولت و مجلس بايد ازكليات اين موضوع حمايت كنند و بودجه مناسب را به آن اختصاص دهند.
تقريبا همه كارشناسان با اينكه بايد براي زنان خانه دار بيمهاي درنظر گرفت، موافقند. استدلال مشترك همه آنها هم اين است كه وجود چنين بيمهاي به آنها اعتماد به نفس و اميد به آينده ميدهد و ميتوانند وظيفه سنگين و مهم تربيت اولاد و رسيدگي به امورات زندگي را بهتر انجام دهند اما قفل اصلي همچنان تأمين بودجه است.
سيروس نصيري، مديركل امور فني بيمهشدگان سازمان تأمين اجتماعي با اشاره به بودجه درنظر گرفته شده براي بيمه زنان خانهدار به همشهري ميگويد: درصورتي كه اعتبار لازم براي بيمه زنان خانه دار تأمين شود اين سازمان آمادگي دارد تا تعداد بيشتري از زنان خانه دار را بيمه كند، با همين رقم فعلي بودجه هم تأمين اجتماعي آمادگي دارد بيش از 100هزار زن خانه دار را علاوه بر تعدادي كه تاكنون بيمه شدهاند، بيمه كند.
همه مشكل اينجاست كه خانهداري شغل تلقي نميشود و زن خانه دار كارفرمايي ندارد كه حق بيمه او را بپردازد. تا زماني كه دولت توانايي پرداخت بودجه كافي نداشته باشد و نتواند حق بيمه اين افراد را از طرف آنها پرداخت كند، هيچ اتفاق خاصي براي بيمه زنان خانه دار نخواهد افتاد. تنها راهحل، تشكيل يك بيمه ملي و فراگير است كه بهنظر ميرسد به اين زوديها محقق نشود. تا آن زمان اگر زن خانه داري بخواهد بيمه شود، بايد خودش، خودش را بيمه كند. آنطور كه محمدحسين زدا معاون فني و درآمد سازمان تأمين اجتماعي گفته تأمين اجتماعي ميتواند هر تعداد زن خانه دار را از طريق بيمه حرف و مشاغل آزاد بيمه كند و البته اين يعني بيمه آزاد.
آنچه مسلم است اينكه هنوز بيمه زنان خانه دار راه درازي تا رسيدن به نتايج ترسيم شده پيش رو دارد و نخستين سنگي كه پيش پاي اين بيمه قرار دارد كمبود بودجه است. براساس مباني ديني انجام امور خانه جزو وظايف زن نيست و زن ميتواند در قبال انجام آن طلب اجرت المثل كند چرا كه زنان خانهدار هيچ مشغله ديگري خارج از خانه ندارند و نيازمند حمايت بيشتر براي دوران كهنسالي خود هستند؛ زناني كه نقش آنها در داخل خانه غيرقابل انكار است اما حمايت چنداني از آنها نميشود.
هزينههاي پرداختي
ميزان هزينه پرداختي بيمه براي زنان خانه داري كه تمايل به بيمه شدن دارند به 3صورت تقسيم شده است؛ براساس دستورالعمل سازمان تأمين اجتماعي متقاضيان بيمه ميتوانند 14، 16و 20درصد حق بيمه را پرداخت كنند كه دولت موظف به پرداخت 2درصد از اين مقدار شده است. زنان خانه داري هم كه تمايل به استفاده از خدمات درماني هستند بايد علاوه بر پرداخت اين حق بيمه امسال رقمي معادل 21هزار و 500تومان بپردازند تا بتوانند از مزاياي درماني اين بيمه استفاده كنند. البته در اين بين براي مددجويان كميته امداد تسهيلاتي درنظر گرفته شده. به گفته نصيري پرداخت ده بيستوهفتم حق بيمه كامل با نرخ 27درصد را دولت تقبل كرده و براي افرادي كه تحت پوشش كميته امداد هستند بقيه هزينه نيز توسط اين نهاد پرداخت ميشود به اين ترتيب بيمهشدگان كميته امداد هزينهاي را بهصورت شخصي بابت بيمه پرداخت نميكنند. همچنين براساس اعلام مديركل بيمهشدگان تأمين اجتماعي در اين سازمان كار ارزشگذاري كار خانمها در خانه انجام شده كه براساس آن و بهصورت حداقلي حدود 608هزار تومان درنظر گرفته شده است.