شبكه‌هاي لرزه‌نگاري مركز لرزه‌نگاري كشوري مؤسسه ژئوفيزيك‌دانشگاه تهران در ساعت 4:25 و 57 ثانيه بامداد اين زمين‌لرزه را ثبت كردند. مختصات اين زمين‌لرزه كه در عمق 8كيلومتري زمين رخ داده، 35.95 درجه عرض شمالي و 30.52درجه طول شرقي ثبت شده است. اين زمين‌لرزه در 32كيلومتري دماوند، 42كيلومتري آب سرد، 42كيلومتري رودهن در استان تهران رخ داده است. همچنين تاكنون، 6 زمين‌لرزه ديگر به‌ترتيب با بزرگي 1.7، 5 /2، 4 /1، 3 /1، 6 /1 و 7 /1 در مقياس امواج دروني زمين اين منطقه را به لرزه در آورده است.
دكتر محمد رضا قيطانچي رئيس بخش زلزله‌شناسي مؤسسه ژئوفيزيك‌دانشگاه تهران با اشاره به زلزله ديروز دماوند در مصاحبه با همشهري گفت: زلزله 3 /4ريشتري را نمي‌توان پيش نشانه وقوع يك زلزله بزرگ در تهران يا مناطق اطراف اين شهر دانست. زلزله هرچه بزرگ‌تر باشد احتمال تحريك گسل‌هاي اطراف آن بيشتر خواهد بود، البته عكس آن صادق است و زلزله بزرگ مي‌تواند منجر به تخليه انرژي متراكم شود. در واقع انرژي جمع و با زلزله‌هاي كوچك تخليه مي‌شود. در ايران و اطراف تهران روزانه و در طول هر هفته به كرات زلزله‌هاي 5 /1 تا 5 /3 ريشتري نيز رخ مي‌دهند كه نگران‌كننده ارزيابي نمي‌شود.
دلايل زلزله دماوند
دكتر مهدي زارع دانشيار زلزله‌شناسي پژوهشگاه بين‌المللي زلزله‌شناسي و مهندسي زلزله در گفت‌وگو با روزنامه همشهري با اشاره به اهميت زلزله اخير3 /4 ريشتري در دماوند در مصاحبه با همشهري گفت: آتشفشان دماوند يك سامانه فعال است و نشانه‌هاي آن نيز آب گرم و بخارات گوگردي است كه از اطراف آن متصاعد مي‌شود. اما اين نشانه‌ها براي اينكه بگوييم هر نوع زلزله با هر نوع قدرت و يژگي مي‌تواند باعث بروز آتشفشان در قله دماوند شود كافي نيستند.
اگر بخواهيم اين زلزله را از نوع انفجار در قله دماوند و زمينه‌اي براي بروز آتشفشان بدانيم بايد 7 آنومالي رصد شود. آنومالي‌هايي نظير تغييرات حرارتي، تغييرات ژئوفيزيكي و تغييرات زلزله‌اي را مي‌توان ازجمله مهم‌ترين آنومالي‌ها در اين زمينه دانست. به گفته دكتر زارع، وقوع يك زلزله اصلي و زلزله‌هاي پس از آن در منطقه دماوند يك اتفاق تكتونيكي است و مرتبط با فعاليت آتشفشاني نيست. اين اتفاق، يك زلزله و چند پس لرزه است.
البته انتظار پس لرزه‌هاي بيشتري را نيز بايد داشت. مي‌توان گفت كه زلزله اخير در منطقه دماوند به‌احتمال زياد به‌دليل فعاليت و جابه‌جا شدن لايه‌هاي زمين در گسل لار رخ داده است. حتي مي‌توان احتمال داد كه زلزله‌هاي اخير بر اثر فعاليت گسل مشا به وقوع پيوسته باشد. پيش از اين نيز مطالعات نشان داده بود كه گسل‌هاي لار و مشا از گسل‌هاي فعال منطقه لاريجان در شمال اين منطقه نيز فعال است، حتي گسل‌هاي شمال تهران نيز فعال هستند و احتمال دارد زلزله‌اي بزرگ بتواند اين گسل‌ها را تحريك كند.
به گفته اين متخصص، فعال بودن اين گسل‌ها اكنون يك چراغ خطر است كه بايد به آن توجه كرد همچنين بايد اين مسئله را مدنظر قرار داد زلزله اخير منطقه با شتاب يك دهم جي (شتاب جاذبه زمين) رخ داده است، بنابراين نبايد اين زلزله را بي‌اهميت تلقي كرد و بايد مطالعات جدي روي اين زلزله و دلايل وقوع آن انجام گيرد. دكتر زارع با اشاره به بررسي سال‌هاي قبل متخصصان درباره احتمال توالي وقوع زلزله در تهران نيز گفت: بررسي‌هاي آماري نشان مي‌دهد از مركز تهران امروزي تا شعاع يك صد كيلومتر انتظار مي‌رود هر 200سال يك زلزله 7ريشتري رخ دهد.
- لزوم كاهش ريسك زلزله
خبرهاي مرتبط با مبحث زلزله در اين هفته تنها منحصر به وقوع زلزله‌هاي پي در پي دماوند نمي‌شوند؛ در روز شنبه 25مرداد سال‌جاري درست يك روز قبل از وقوع زمين‌لرزه‌هاي دماوند كنفرانسي مطبوعاتي در پژوهشگاه بين‌المللي زلزله شناسي و مهندسي زلزله در تهران جهت تبيين جايگاه و اهداف كنفرانس بين‌المللي زلزله شناسي و مهندسي زلزله كه با حمايت معاونت عمران و شهر‌سازي شهرداري تهران تشكيل جلسه خواهد داد، برگزار شد. هدف از برپايي اين كنفرانس توسعه و انتقال آخرين يافته‌هاي جديد علمي به مردم و مسئولين جهت مواجهه با اثرات و بلاياي زلزله و پيشگيري از آسيب‌هاي آن، بود.
به گزارش همشهري، دكتر محمدكاظم جعفري رئيس پژوهشگاه بين‌المللي زلزله شناسي و مهندسي زلزله در سخناني در اين كنفرانس گفت: 25سال از ايجاد پژوهشگاه بين‌المللي زلزله‌شناسي و مهندسي زلزله مي‌گذرد، اما امروز نمي‌توان به‌طور خيلي شفاف وضعيت را در زمينه كاهش ريسك(خطر) زلزله مطلوب توصيف كرد، چرا كه در 25سال اخير ريسك‌هاي جديدي به ريسك‌هاي موجود اضافه شد.
در 25سال اخير جمعيت تهران به‌عنوان يكي از مهم‌ترين كانون‌هاي جمعيتي و زلزله‌اي كشور سه‌برابر شد كه اين به‌معناي افزايش سه‌برابري ساخت‌وساز در سطح شهر بود. سؤال اصلي اين است كه چرا هنوز درصورت وقوع زلزله درصد ريسك بسيار بالاست؟ چرا هنوز در جايي رضايت بخش از نظر ايمني قرار نداريم؟ چه كارهايي بايد در اين زمينه صورت گيرد؟ پژوهشگاه با ايجاد ارتباط مؤثر با نهادهاي حاكميتي به‌دنبال ايفاي نقش راهبردي و علمي خويش در جهت كاهش خطر لرزه‌اي كشور است. ترويج ريسك پذيري بالاي زلزله بايد مبنايي انجام شود.