اين پديده‌اي است كه برخي به اشتباه به آن سونامي سرطان مي‌گويند.در حال حاضر 350تا 400هزار نفر مبتلا به انواع سرطان در كشور زندگي مي‌كنند و سالانه حدود 85هزار بيمار جديد به مبتلايان به سرطان اضافه مي‌شود. از اين ميان سالانه 3هزار نفر بر اثر اين بيماري جان خود را از دست مي‌دهند.
دكتر مجيد صمصامي، عضو هيأت علمي دانشگاه علوم‌پزشكي شهيدبهشتي و فلوشيپ جراحي سرطان در گفت‌وگو با همشهري گفت: از 85هزار مورد جديد سالانه، 55.5 درصد را مردها و 44.5 درصد را زنان تشكيل مي‌دهند. تعداد موارد جديد ابتلا در مردان 132نفر و زنان 123نفر در هر 100 هزار نفر جمعيت استاندارد است. منظور از جمعيت استاندارد (ASR)، تعداد افرادي است كه ريسك ابتلا به سرطان در آنها وجود داشته باشد. ممكن است كودك 15ساله‌اي داشته باشيم كه سرطان معده داشته باشد ولي سرطان معده براي فرد 50تا 70سال است.
دكتر صمصامي با اشاره به اينكه اين آمارها با استانداردهاي جهاني بسيار متفاوت است گفت: شايع‌ترين سرطان در ميان مردان، سرطان معده است و پس از آن مثانه و سرطان روده بزرگ است. در ميان زن‌ها شايع‌ترين سرطان پستان، پوست و سپس معده است. ولي شايع‌ترين سرطاني كه باعث مرگ در هر دو جنس مي‌شود سرطان معده است. در كتاب‌هاي آموزشي آمارها اصلا بدين‌گونه نيست.
اين عضو مركز تحقيقات سرطان دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي گفت: بيشترين آمار ابتلا به سرطان در ميان زنان در استان يزد و در ميان مردان در استان مركزي گزارش شده است.وي استفاده از اصطلاح سونامي سرطان را نادرست عنوان كرد و گفت: بروز موارد سرطان در كشور رو به افزايش است ولي 70درصد علت رشد سرطان در كشور ناشي از افزايش سن جمعيت است. اگر پديده‌اي را به سونامي تشبيه كنيم منظور اين است كه اين پديده اتفاق مي‌افتد و پس از چندي تمام مي‌شود درحالي‌كه موضوع سرطان در كشور روند طبيعي است. اگر اميد به زندگي زماني در كشور 45سال بود، الان 74.5 سال در زن‌ها و 72سال در مردان است.
با اين حساب با توجه به اينكه هرم سني جمعيت كشور رو به كهنسالي است، انتظار مي‌رود كه با اين روند تعداد مبتلايان به سرطان افزايش يابد. دكتر صمصامي جراح سرطان گفت: تأثير عواملي مثل پارازيت‌ها بر بروز سرطان‌ها هنوز ثابت نشده و افزايش سرطان‌ها مربوط به شرايط فعلي نيست. تحقيقات ثابت كرده‌است كه دخانيات از سيگار و تنباكو تا ترياك همگي باعث بروز سرطان مي‌شوند. الكل، هورمون‌هاي داخلي و هورمون‌هايي كه مردم از بيرون دريافت مي‌كنند، كم‌تحركي و مواجهات شغلي با انواع مواد شيميايي، آلودگي هوا، تمام تركيبات نيترات‌ها و كود‌هاي شيميايي مي‌تواند سرطان‌زا باشد.
قبلا به افراد توصيه مي‌كرديم كه حتما ميوه بخورند ولي الان به‌دليل كود‌ها و سموم شيميايي مي‌گوييم كه ميوه را حتما پوست بكنند بعد بخورند. تمام فست‌فود‌ها و غذاهايي كه با شعله مستقيم آتش درست مي‌شوند به‌دليل وجود هيدروكربن‌هايي كه با آتش ايجاد مي‌شود و با گوشت در ارتباط است، سرطان‌زاست.
وي با اشاره به اينكه نيمي از مجموع سرطان‌هاي كشور مربوط به دستگاه گوارش است، در مورد عوامل بروز سرطان گوارش گفت: سطح پايين شرايط اقتصادي و اجتماعي افراد، مصرف كم سبزيجات و ميوه، مصرف انواع دخانيات و غذاهاي چرب، سطح پايين بهداشت دهان و دندان، هيدروكربن‌هاي آروماتيك (ناشي از كباب كردن گوشت)، مصرف روغن‌هاي اشباع شده و حيواني، سوختگي مري، بيماري درمان نشده رفلاكس معده و چاقي از عوامل اصلي بروز اين بيماري است.
بيشتر مردم از ژنتيك بودن سرطان‌ها وحشت دارند. وي درباره اين موضوع گفت: مجموعا حدود 5درصد از سرطان‌ها ريشه ژنتيك دارند. اگر در خانواده‌اي فردي مبتلا به سرطان شد، ريسك افراد ديگر بالا مي‌رود ولي نه به معني اينكه حتما آنها نيز در آينده مبتلا به سرطان شوند.
دكتر مجيد صمصامي افزود: انتظار مي‌رود در 10سال آينده تعداد موارد جديد سرطان (85هزار نفر در سال) دوبرابر افزايش يابد. سرطان در حال حاضر سومين عامل مرگ‌و مير در كشور است.دكتر مجيد صمصامي عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي شهيدبهشتي از برگزاري كنگره علمي با حضور متخصصان در روز‌هاي 12تا 14آذر امسال در هتل المپيك خبر داد و گفت: براي اين كنگره شهروندان و بيماران مبتلا به سرطان نيز مي‌توانند ثبت‌نام كنند و از مباحث و پوستر‌هاي آموزشي استفاده كنند و از متخصصان مشاوره بگيرند.
- عزم وزارت بهداشت براي توسعه برنامه‌هاي پيشگيري و درمان سرطان
معاون تحقيقات و فناوري وزارت بهداشت گفت: 50درصد از سرطان‌ها قابل پيشگيري هستند و از طرفي 50درصدبيماراني كه به اين بيماري مبتلا مي‌شوند، قابل درمان هستند. ملك‌زاده با اشاره به اينكه وزارت بهداشت مصمم است برنامه‌هاي پيشگيري و درمان سرطان در كشور را توسعه دهد، افزود:
در اين برنامه تلاش خواهد شد از سرطان تا حد امكان پيشگيري كنيم، درمان‌هاي لازم را ارائه داده و مراقبت‌هاي ضروري را در اختيار تمام بيماران قرار دهيم. همچنين اجراي برنامه استاندارد ثبت سرطان جمعيتي در تهران و 10استان كشور جزو اولويت‌هاي مهم اين وزارتخانه است تا ضمن ارائه آمارهاي دقيق در مورد سرطان بتوانيم با ارزيابي روند رشد بيماري و مرگ‌ومير ناشي از آن و همچنين توسعه تحقيقات سرطان، برنامه‌هاي كنترل سرطان در كشور را ارتقا دهيم.