از روز جمعه، دولت هشدار امنيتي درجه2 در سراسر كشور اعلام كردهاست. اين نخستين بار در 4سال گذشته است كه چنين هشدار امنيتي درجه بالايي در انگليس اعلام ميشود. دليل اعلام اين آمادهباش امنيتي و هشدار به شهروندان، اطلاعاتي است كه سازمانهاي اطلاعاتي وامنيتي انگليس بهدست آوردهاند و از احتمال انجام يك حمله تروريستي در اين كشور حكايت دارد. به گفته سخنگوي دولت انگليس، سازمانهاي اطلاعاتي شواهد و مدارك روشني در اثبات انجام حمله ندارند اما نشانههايي دارند حاكي از آنكه قرار است اتفاقي بيفتد، اتفاقي كه عواملش، گروهي از شهروندان انگليسي هستند كه براي جنگ در كنار تروريستهاي داعش به سوريه و عراق رفتهاند. سازمانهاي اطلاعاتي انگليس ميگويند عدهاي از اين افراد به كشور بازگشتهاند و قصد انجام حمله دارند.
- جذابيت داعش براي انگليسيها
نگراني از پيوستن شهروندان اروپايي به گروههاي تروريستي مانند القاعده و حالا داعش، موضوع جديدي نيست. از 3 سال پيش كه سوريه به محلي براي تجمع تروريستها براي جنگ با ارتش اين كشور تبديل شد، سازمانهاي اطلاعاتي غرب و تحليلگران منطقه بارها درباره عضوگيري اين گروههاي تروريستي در كشورهاي عربي و غربي هشدار دادهبودند. اما ماه گذشته، فيلم سربريدن خبرنگار آمريكايي جيمز فولي كه توسط داعش منتشر شد، انگليس را با شوك تكاندهندهاي روبهرو كرد.
مرد سياهپوش نقابزدهاي كه در اين فيلم، سر خبرنگار آمريكايي را بريد، لهجه بريتانيايي داشت. از آن روز، چهره پوشيده و نامشخص اين مرد به همراه گمانهزنيها درباره هويت او، تيتر رسانههاي انگليس و ماموريت سازمانهاي اطلاعاتي اين كشور شدهاست. نخستوزير انگليس در همين روزهاي اخير در چند سخنراني به اين موضوع اشاره كرده و وزيرخارجه انگليس، اين موضوع را براي كشورش هولناك خواندهاست.
در انگليس اكنون همه براي شناسايي اين مرد سياهپوش خنجر بهدست بسيج شدهاند. وزارت دفاع انگليس در گزارشي اعلام كرده كه هرماه 70تا 80شهروند انگليسي به گروه تروريستي داعش ميپيوندند. اين يعني عضوگيري داعش از ميان انگليسيها از عضوگيري ارتش اين كشور بيشتر است.
اين تنها مسئله انگليس نيست. همين ديروز هلند و نروژ با تصويب قانوني، از لغو تابعيت شهرونداني
خبر دادند كه به داعش ميپيوندند. در ماههاي اخير چند كشور اروپايي ازجمله آلمان، فرانسه، اسپانيا، ايتاليا، دانمارك، هلند و نروژ عملياتهايي براي دستگيري هستههاي جذب نيرو براي داعش در داخل اين كشورها انجام دادهاند. دولتهاي اروپايي همچنين نشستهايي ميان خود براي هماهنگكردن اقدامات امنيتي و اطلاعاتيشان براي شناسايي شهرونداني كه قصد پيوستن به داعش را دارند برگزار كردهاند.
- چرا اروپاييها جذب داعش ميشوند
آمار و اطلاعاتي كه تاكنون از شهروندان اروپايي و آمريكايي و استراليايي عضو داعش منتشر شده، نشان ميدهد بخش عمدهاي از اين افراد را جوانان نسل مهاجر تشكيل ميدهند. البته شهروندان غيرمهاجر هم در ميان اعضاي داعش ديده ميشوند. مثلا ماه گذشته فيلمي از يك شهروند آمريكايي عضو داعش منتشر شد كه قبل از انجام حمله انتحاري براي داعش در سوريه، مقابل دوربين به زبان عربي اما با لهجه آمريكايي، صحبت ميكرد. شهرونداني از استراليا يا اسپانيا هم فيلمهاي مشابهي از خود منتشر كردهاند.
دلايل پيوستن شهروندان غربي به داعش، موضوع تحقيق و تحليل رسانههاي غربي بودهاست. تبليغات اينترنتي داعش كه بهويژه در شبكههاي اجتماعي صورت ميگيرد، علاوه بر تأكيد بر ايدئولوژي تكفيري و جهادي مختص خود كه باعث جذب كساني ميشود كه مفهوم واقعي اسلام را درك نكردهاند، وعده پول و ماجراجويي را هم دربرميگيرد. اين براي جواناني كه در كشورهاي اروپايي زندگي ميكنند و شغل و آيندهاي ندارند و در جامعه هم پذيرفته نشدهاند، عامل جذابي است. تماشاي فيلم سربريدن انسانها يا غارت و يكهتازي در شهرها و روستاها، اكنون به سرگرمي برخي جوانان در اين كشورها تبديل شدهاست.
بررسي سابقه شهروندان غربي كه به داعش پيوستهاند نشان ميدهد، آنها از راندهشدگان جامعه خود هستند. اكثر آنها سابقه زندان يا جرائم خطرناك دارند و گروهي ديگر با وعده موهوم تابعيت يك كشور ساختگي به داعش ميپيوندند. يك نمونه آن، فعاليتهاي اينترنتي يك جوان 26ساله لهستاني در تبليغ داعش است.
اين دانشجوي لهستاني كه اتفاقا از نسل مهاجران هم نيست، ماهها يك سايت اينترنتي را اداره ميكرد كه تصاوير، فيلمها و بيانيهها و اخبار مربوط به فعاليتهاي داعش در عراق و سوريه را از اتاق محل زندگياش با يك كليك در سراسر جهان منتشر ميكرد. پليس لهستان درجريان عمليات براي برخورد با سايتها و تبليغات اينترنتي گروههاي تروريستي در شبكههاي اجتماعي، بهطور اتفاقي متوجه سايت اينترنتي اين جوان لهستاني شد و او را دستگير كرد.
- بومرنگ تروريسم
گروه تروريستي داعش، به ادعاي بنيانگذارش، براي مقابله با آمريكا و ايجاد يك خلافت موهوم تاسيس شده و فعاليت ميكند. حملات و مداخلات نظامي غرب در سالهاي گذشته در خاورميانه، زمينه را براي ايجاد گروههاي تروريستي مانند القاعده و داعش فراهم كردهاست. اكنون خطر اين گروهها همچون حركت بومرنگ، درحال بازگشت به مبدا است. مقامات نظامي و اطلاعاتي غرب، داعش را بزرگترين خطر تروريستي براي خاورميانه و جهان خواندهاند.
اين دولتها نگران انجام حملات تروريستي توسط اعضايي از داعش هستند كه بعد از آموزش جنگ چريكي و استفاده از مواد منفجره، براي انجام عمليات به كشورهايشان در اروپا و آمريكا برميگردند. اين خطري است كه با حمله هوايي به مواضع داعش در خاك سوريه و عراق برطرف نميشود و به قول وزير دفاع آمريكا، تا سالها ادامه خواهد يافت.