اخذ ماليات از خانه‌هاي خالي يكي از طرح‌هايي است كه از آن به‌عنوان عاملي براي تقويت عرضه مسكن به بازار ياد مي‌شود. حاميان اين طرح معتقدند با اعمال سياست مالياتي براي خانه‌هاي خالي، مالكان مجبور به عرضه واحد خود در بازار فروش يا اجاره مي‌شوند و اين موضوع افزايش عرضه و كنترل نرخ‌ها را به همراه دارد. طبق برخي آمارهاي غيررسمي در تهران 200تا 300هزار خانه خالي وجود دارد و اين آمار در سطح كشور حدود 1.2ميليون واحد است.
اخذ ماليات بر خانه‌هاي خالي كه در اصلاحيه قانون ماليات‌هاي مستقيم گنجانده شده هنوز از پارلمان خارج نشده تا وارد فاز اجرايي شود اما اين طرح مخالفان فراواني دارد. وزارت راه و شهرسازي دولت يازدهم با اين تصميم مخالف است و اخذ ماليات از بخش مسكن را با توجه به اينكه با كمبود توليد در اين بخش مواجه هستيم، منطقي نمي‌داند. كمال اطهاري، كارشناس اقتصاد مسكن به همشهري گفت: زماني كه صنعت ساختمان براي توسعه فعاليت با مشكلاتي براي استفاده از تسهيلات بانكي مواجه است و در واقع از سياست‌هاي تشويقي براي ايجاد تحرك در اين بخش خبري نيست، نمي‌توان سياست‌هاي تنبيهي مانند اخذ ماليات را عملياتي كرد.
از سوي ديگر مشاور وزير راه و شهرسازي تعداد خانه‌هاي خالي در كشور را فراتر از حد معمول نمي‌داند. حسين عبده تبريزي به همشهري گفت: به‌طور معمول بايد حدود 4درصد از خانه‌هاي كشور خالي باشند، چراكه برخي از خانه‌ها در دوره انتظار فروش يا اجاره قرار دارند. برخي افراد نيز داراي 2خانه در 2شهر هستند كه ممكن است از يكي از خانه‌ها براي مدت كوتاهي در سال بهره ببرند. در اين شرايط نمي‌توان گفت كه تعداد خانه‌هاي خالي در ايران فراتر از حد معمول است.
- طرحي براي كاهش سوداگري
موافقان اما معتقدند كه اخذ ماليات از خانه‌هاي خالي موجب كاهش سفته‌بازي و دلالي در بازار مسكن مي‌شود تا با عرضه بيشتر مسكن در بازار فروش و اجاره، قيمت‌هاي منطقي‌تري تعيين شود. حسين حسين‌زاده بحريني، نماينده مجلس معتقد است كه ماليات بر خانه‌هاي خالي سوداگران مسكن را مود هدف قرار داده است. اين كارشناس اقتصادي به همشهري گفت: ماليات از بسياري كالاها اخذ مي‌شود و مردم به عنوان مصرف‌كننده ماليات ارزش افزوده مي‌پردازند اما بخش مسكن كه گردش مالي بالايي دارد هنوز وارد چرخه ماليات نشده است. معلوم نيست چرا براي ماليات بر خانه‌هاي خالي مقاومت مي‌شود در حالي كه اين موضوع مي‌تواند به عرضه بيشتر مسكن و كاهش سوداگري منجر شود. علی‌اکبر آقایی، رئيس كميسيون عمران مجلس نيز معتقد است كه اگر مالیات ها در جهت تشویق برای اجاره و تولید مسکن باشد مثبت تر از طرح های تعزیراتی خواهد بود.
- ميزان ماليات برخانه‌هاي خالي
بر اين اساس ماده مربوط به دريافت ماليات از خانه‌هاي خالي، واحدهاي مسكوني خالي در شهرهاي با جمعيت بيش از 100هزار نفر از سال دوم به بعد مشمول ماليات بر اجاره خواهند شد؛ به‌طوري كه ماليات واحدهاي خالي سال دوم معادل يك دوم ماليات متعلقه، سال سوم برابر ماليات متعلقه و سال چهارم به بعد يك‌و‌نيم برابر ماليات متعلقه خواهد بود. ماليات متعلقه نيز 15درصد از اجاره منطقه‌اي آن واحد است. اجاره منطقه‌اي نيز معمولا پايين‌تر از رقم واقعي اجاره برآورد مي‌شود.