درباره اين تحولات با سيد اصغر قريشي كه از سال 78تا 82 سفير ايران در يمن بوده‌است، گفت‌وگو كرده‌ايم.
- اهميت استراتژيك يمن براي منطقه چه مي‌تواند باشد؟
اهميت يمن در اشراف داشتن اين كشور بر اقيانوس هند، باب المندب و درياي سرخ است كه معبر مهم كشتي‌هاي تجاري و نفتكش‌هاست. همچنين همسايگي با عربستان، هم براي مقام‌هاي رياض و هم براي يمن موضوع مهمي است، به‌ويژه كه استان صعده در شمال يمن و مركز تاريخي شيعيان زيدي هم در مجاورت عربستان واقع شده است.
- چرا يمن بعد از كناره‌گيري عبدالله صالح مانند ديگر كشورهاي عربي نظير مصر و تونس آرام نشد؟
هر كشوري شرايط ويژه خود را دارد. يمن كشوري است با ساختار اجتماعي خاص خود كه در 2كشور مصر و تونس اين ساختار قبيله‌اي و به‌شدت سنتي وجود ندارد. يمن كشوري است كه قانونا حمل اسلحه در آن آزاد است و اسلحه به وفور در آن وجود دارد. قبايل يمن همه مسلح‌اند؛ گفته مي‌شود حدود 50ميليون قبضه اسلحه در دست مردم و قبايل در همه نقاط كشور است. قبايل و سنت قبيلگي به‌رغم تشكيل پديده دولت، ملت و نهادهاي آن در يمن همچنان بر همه ساختارهاي اجتماعي غلبه دارد. مردم يمن و قبايل آن به‌رغم فقر شديد كه گفته مي‌شود حدود 45درصد است و بيكاري جوانان كه به 35درصد مي‌رسد، نوعي روحيه آزادي و استقلال خواهي دارند و نمي‌خواهند كه ديگران برايشان تصميم بگيرند؛ آنطور هم كه معترضان مي‌گويند به مطالباتشان پاسخ داده نشده و فقر، بيكاري، گرسنگي و دخالت‌هاي بيگانگان ازجمله عربستان و آمريكا در امور داخلي يمن همچنان ادامه دارد.
- موقعيت حوثي‌ها در گذشته و حال چگونه است؟
اشتباهي كه درباره يمن و به‌خصوص موضوع حوثي‌ها در رسانه‌ها صورت مي‌گيرد اين است كه مسئله صرفا منحصر به حوثي‌ها نيست. بلكه شيعيان زيدي يمن بعد از سقوط دولت و قدرتشان، به‌شدت سركوب شدند و اكنون خواهان رفع ظلم از خود و به‌دست گرفتن سهم قدرت در كشور با توجه به جمعيت‌شان هستند. حوثي‌ها اكنون رهبري زيديان را به‌دست دارند گرچه مطالبات طايفه‌اي را مطرح نمي‌كنند و الان حوثي‌ها يا زيديان مطالبات ملي دارند و به همين دليل هم بخش اعظم مردم را با خود همراه كرده‌اند و روز جمعه در صنعا ديديم كه چه تظاهرات بزرگي برگزار شد.
شيعيان زيدي يمن از سال 284هجري يعني اواخر قرن سوم در يمن قدرت داشتند تا 50سال پيش كه با تأسيس نظام جمهوري، به‌شدت سركوب شدند. در چند سال اخير، 6بار جنگ بر حوثي‌ها تحميل شد و دولت مركزي به رهبري صالح، صعده را در شمال به‌عنوان مركز حوثي‌ها ويران كرد اما زيديان همچنان به‌عنوان يك قدرت در يمن مطرح هستند.
- دورنماي تقسيم قدرت در يمن را چگونه مي‌بينيد؟
پيش‌بيني اين امر تا اندازه‌اي دشوار است. اكنون حوثي‌ها توانسته‌اند مردم را با خود همراه كنند. مي‌شود گفت اكثريت يمني‌ها از مطالبات حوثي‌ها حمايت مي‌كنند. بحران يمن بايد با گفت‌وگويي واقعي حل شود. در يك سال گذشته دو كنگره گفت‌وگوي ملي برگزار شد اما حوثي‌ها مي‌گويند كه سهم آنان در اين كنگره درنظرگرفته نشده است.