اسفندماه سال 90
بيژن حيدري مدير اجرايي محوطه باستاني شوش هنگام قدم زدن در محوطه آشفته شوش كه آن سال ستون‌هايش فروريخته بودند و علف‌هاي هرز از آن سربرآورده بودند به خبرنگار همشهري گفت كه پرونده ثبت جهاني شوش در حال تهيه است. حالا قرار است در روزهاي آينده ارزيابان يونسكو با سفر به شوش وضعيت اين محوطه باستاني ايران را براي ثبت جهاني بررسي و نتيجه نهايي را در اجلاس يونسكو اعلام كنند. سفر به شوش چندروزپيش از ورود ارزيابان يونسكو به اين محوطه ارزشمند باستاني ايران و نزديك به 3 سال پس از شنيدن نخستين زمزمه‌هاي ثبت جهاني شوش انجام شد.
7هزار سال سكونت؛ 4هزار سال تمدن
شواهد به‌دست آمده از يك دهكده مسكوني در شوش 7هزار سال سكونت انسان در اين بخش از ايران را به رخ كشيده و تخمين زده مي‌شود كه برپايي شهر باستاني شوش نيز به 4هزار سال پيش بازمي‌گردد. شاخص شوش يا تپه آكروپل كه به شاخص دمورگان معروف است و شبيه به كوهان يك شتر است نيز در لايه‌برداري از تاريخ شوش، باستان‌شناس‌ها را به شواهدي از دوره‌هاي مختلف باستاني ايران رساند. از همين شهر است كه هداياي مصريان با نقش و نگارهاي هيروگليف براي داريوش هخامنشي به‌دست آمد. مي‌گويند پايه‌هاي شوش حتي پيش‌تر از تخت‌جمشيد برپا شد و كاخ‌هاي تخت جمشيد پس از شوش ساخته شدند. شوش پايتخت زمستاني هخامنشيان نيز لقب يافت. شوش باستاني بدون حريم و عرصه نزديك به 3سال براي ثبت در فهرست يونسكو در تلاش است، اما آيا اين تلاش‌ها پاسخ پرسش‌هاي يونسكو خواهد شد؟ سنگ‌ها و سرستون‌هاي لوتوس‌دار در محوطه تاريخي شوش در اين سال‌ها از پراكندگي نجات‌يافتند، چون مرمتگران سنگ‌هاي تخت جمشيد كه به شوش فراخوانده شدند، قطعه سنگ‌هاي بزرگ پراكنده را در بخشي از محوطه جمع‌آوري و شروع به ساماندهي سنگ‌هاي شوش كردند. ستون‌ها و سنگ‌هاي تخريب شده داراي سايه‌بان شدند. مدير پايگاه شوش در تمام مدتي كه بازديد از شوش در حال انجام بود يك‌بار هم خود را به خبرنگار همشهري نشان نداد و بيژن حيدري مدير اجرايي شوش نيز هربار كه حرفي از مجيد ارسطوزاده مدير پايگاه شوش به ميان آمد گفت كه چون درگير كار است در پايگاه حضور ندارد. مشاهدات خبرنگار همشهري نشان مي‌دهد كه اقدامات سطحي در شوش كه بيشتر آنها شامل محوطه‌سازي و پاكسازي است انجام شده است.
بودجه چندميليارتوماني شوش را نمي‌دهند
كاركنان شوش به همشهري مي‌گويند كه بودجه چندميليارد توماني تصويب شده براي شوش تحويل مقامات استاني در خوزستان شده است اما اين بودجه به پايگاه شوش تحويل نمي‌شود و هربار تنها چندصدميليون تومان به پايگاه تزريق مي‌شود كه پاسخگوي نيازهاي شوش نيست.
جداي از ساماندهي محوطه شوش قرار است اين پايگاه تبديل به يك مركز پژوهش و مطالعاتي شود. به همين دليل نيز مركز اسناد شوش ايجاد مي‌شود تا هرآنچه در مورد شوش و محوطه باستاني اين شهر است در دسترس علاقه‌مندان به مطالعات شوش قرار بگيرد.
مدير داخلي شوش مي‌گويد، كاخ اردشير به‌عنوان يكي از مهم‌ترين سايت‌هاي خارج از محوطه شوش از زباله پاكسازي شده است. بازديد از اطراف محوطه 400 هكتاري شوش اما مشخص مي‌كند كه نخاله‌هاي ساختماني به‌صورت انبوه حتي در زمين‌هاي باستاني متعلق به سازمان ميراث فرهنگي ريخته شده‌اند.ديواره‌هاي كاخ اردشير مرمت شده‌اند و سيستم دفع آب‌هاي سطحي در شوش نيز ايجاد شده است.
مدير داخلي شوش مي‌گويد: شهر پانزدهم شوش نيز از وجود نخاله و زباله پاكسازي و كاخ هديش نيز مرمت و بازسازي شده است. پلان شهر پانزدهم شوش نيز خواناسازي، مرمت و احيا شده است.طرح گردشگري هوشمند شوش نيز كه براساس آن بازديدكنندگان مي‌توانند با بهره‌گيري از تلفن‌هاي هوشمند در محوطه باستاني شوش كاخ‌ها و محوطه‌هاي اين شهر را با اسكن همزمان در دوره باستان مشاهده كنند نيز ارائه شده است.طراح هوشمندسازي بازديد از شوش به همشهري مي‌گويد كه درصورت موافقت معاون ميراث فرهنگي اين طرح براي نخستين بار در محوطه باستاني شوش رونمايي و اجرا مي‌شود.اكنون بايد در انتظار نظر ارزيابان يونسكو كه تا چند روز آينده به ايران سفر مي‌كنند ماند تا مشخص شود تلاش‌هاي انجام شده در شوش براي قرار گرفتن نام اين اثر در فهرست ميراث جهاني بشر در يونسكو كافي بوده است؟ يا شوش همچنان در انتظار جهاني شدن مي‌ماند؟