درست است كه از شوراياريها بهعنوان مهمترين دستاورد شوراهاي كل كشور نام برده ميشود اما چنين بهنظر ميرسد كه شوراياريها بهعنوان عامل نظارتي و بازوي قدرتمند شوراها درجلب مشاركت مردم براي اداره شهر هنوز از جايگاه قانوني روشني برخوردار نيستند، شايد از همين روست كه پس از گذشت حدود 13سال از عمر شوراياريها و با وجود پايان عمر 4 ساله شوراياري سوم، اما انتخابات دوره چهارم فعاليت آنها به بهانه نداشتن مجوز قانوني ازسوي فرمانداري دولت دهم به تعويق افتاد.
با اين همه بهنظر ميرسد به پشتيباني رويكرد تعاملي جديدي كه از سوي دولت جديد با مديريت شهري در پيش گرفته شده اوضاع تا حد زيادي تغيير كرده باشد تا جايي كه يكشنبه گذشته شوراي اسلامي شهر تهران موفق شد پس از انجام رايزنيهاي بسيار با وزارت كشور دولت يازدهم يك طرح دوفوريتي را به تصويب برساند كه بر اهميت استمرار مشاركت شهروندان تهراني در ساماندهي مسائل شهري و انجام بهينه امور محله تأكيد دارد. براين اساس قرار است شوراي اسلامي شهر تهران هماهنگيهاي لازم بهمنظور برگزاري چهارمين دوره انتخابات شوراياريها را در اسرع وقت انجام دهد. مرتضي طلايي نايبرئيس و رئيس ستاد شوراياريهاي شهر تهران با اشاره به پيگيريهاي بسيار ظرف يك سال گذشته توسط خودش و احمد مسجدجامعي رئيس پيشين اين ستاد بهمنظور برگزاري انتخابات چهارمين دوره شوراياريها، گفت: در آخرين جلسهاي كه مسئولان وزارت كشور، نمايندگان مجلس و برخي اعضاي شورا حضور داشتند اين نتيجه حاصل شد كه فعلا تا تهيه آييننامه انتخاباتي توسط وزارت كشور، شوراي اسلامي شهر تهران يك دوره ديگر انتخابات شوراياريها را برگزار كند.
احمد مسجدجامعي نيز پيش از اين درباره طرح تهيه شده از سوي شورا گفته بود: درهمه دورههايي كه انتخابات شوراياريها برگزار شده، وزارت كشور و شوراي شهر حضور فعالي داشتهاند، بنابراين ضرورتي براي حضور نمايندگان مجلس بهعنوان ناظر در اين انتخابات بهنظر نميرسد.
عليرضا دبير، رئيس كميسيون برنامه و بودجه شوراي شهر نيز يكي از دستاوردهاي كل شوراها را تشكيل شوراياريها دانسته و اعلام كرده كه اعضا بايد از اين دستاورد مهم شورا دفاع كنند.
سابقه، وظايف و تعداد شوراياريها
2سال پس از تشكيل شوراي اسلامي شهر تهران در سال78 اعضاي شوراي اسلامي شهر تهران در دور نخست فعاليت خود طرح تشكيل شوراياري محلات را به تصويب رساندند.
شوراياران در واقع همان معتمدان محلي قديم هستند كه قبلا بهصورت غيررسمي و در قالب ريش سفيدي به حل وفصل برخي مشكلات اهالي محل خود ميپرداختند اما در شكل مدرن و امروزي آن، نمايندگاني به شكل قانوني توسط ساكنان هر محل و منطقه انتخاب ميشوند تا وظايف گستردهتر متناسب با نيارها وضرورتهاي روز جامعه را دنبال كنند.
شناسايي مشكلات و كمبودهاي محله، ارائه طرح و پيشنهادهاي محيطزيستي براي مبارزه با آلودگيهاي خاك، آب و آلودگيهاي صوتي، ارائه راهكارهاي صرفهجويي انرژي در اماكن، شناسايي مشكلات و ارائه طرح و پيشنهاد براي بهبود وضعيت سفرهاي درون شهري با هدف بهينهسازي حملونقل، تهيه طرح و پيشنهاد نامگذاري معابر، ميادين، خيابانها و كوچهها، پيشنهاد به شوراي شهر در زمينه تعيين بودجه منطقه، ارائه طرح و پيشنهاد درباره گسترش مراكز تفريحي، ورزشي و هنري، همكاري با شوراي شهر براي برقراري آرامش و امنيت شهري و مبارزه با آسيبهاي اجتماعي و همكاري با شوراي اسلامي شهر براي معرفي و آموزش حقوق و وظايف شهروندي تنها بخشي از وظايف درنظر گرفته شده براي شوراياريهاست.
همچنين با درنظر گرفتن اينكه در تهران 22منطقه و 374 محله وجود دارد براي هر محله 10عضو شوراياري درنظر گرفته شده كه از اين تعداد 7نفر عضو اصلي و 3نفر ديگر علي البدل هستند. 7عضو اصلي نيز با مراجعه به محل انتخابات هيأت رئيسه شوراياران يك نفر را بهعنوان رئيس و 2نفر را بهعنوان جانشين و منشي انتخاب ميكنند.
از سوي ديگر، در ملاقات اخير مرتضي طلايي با حجتالاسلام والمسلمين صديقي، امام جمعه موقت تهران كه با حضور 850نفر از دبيران شوراياريها برگزار شده بود طلايي از وجود حدود 5هزار نفر در تشكيلات شوراياريها سخن گفت.وي همچنين از تهيه طرح تكميلي ستاد مشاركتهاي اجتماعي خبر داد كه براساس آن هر محله داراي يك پارلمان و يك دولت محلي خواهد بود.
به گفته رئيس ستاد هماهنگي شوراياريها، درحال حاضر300محله تهران هر كدام داراي يك سرا، يك مدير و 14خانه فرهنگي، اجتماعي نظير سلامت، تسنيم، قرآن و غيره هستند.