براساس گزارش CNN، اين ادعا در نشستي علني در تالار شهر آكلند كه توسط كيم‌داتكام برگزار شده‌بود، مطرح شد. داتكام در اين نشست با مطرح كردن اين ادعا روند انتخابات نيوزلند را متحول ساخت.
در اين نشست، گلن گرينوالد در كنار داتكام روي صحنه حاضر شد،خبرنگاري كه داستان NSA را منتشر كرد. اين دو به همراه رابرت آمستردام وكيل و ليلا هره رهبر حزب سياسي كه داتكام پايه‌گذار آن است، به افشاگري عليه نخست‌وزير نيوزيلند پرداختند. در اين ميان جوليان اسانژ، افشاگر و بنيانگذار ويكي‌ليكز و ادوارد اسنودن،افشاگر آژانس امنيت ملي آمريكا كه هريك در گوشه‌اي از جهان پناهنده شده‌اند، از طريق ويديو كنفرانس در اين نشست حضور يافتند.
اسنودن و گرينوالد براساس اطلاعاتي كه توسط اسنودن از برنامه جاسوسي NSA منتشر كرده بود و براساس مقاله‌اي كه همان روز منتشر كرده‌بودند، اعلام كردند نيوزيلند به عنوان يكي از شركاي پنجگانه ايالات متحده آمريكا، به همراه كانادا، بريتانيا، استراليا و آمريكا در جاسوسي گسترده الكترونيك از شهروندان حضور داشته‌است.
اين دو اعلام كردند شهروندان نيوزيلند به واسطه نرم‌افزاري به‌نام XKeyscore كه مقامات اطلاعاتي نيوزيلند آن را با NSA به اشتراك گذاشته بودند، قرباني برنامه جاسوسي گسترده‌اي شده‌اند. اين اتهام، ادعاي كليدي كمپين انتخاباتي را كه تاكيد دارد اداره امنيت ارتباطات دولت،آژانس اطلاعات نيوزيلند، هرگز هيچ برنامه جاسوسي را روي شهروندان اين كشور اجرا نكرده‌است، زير سوال مي‌برد.
اسنودن در اين نشست گفت اگر در نيوزيلند زندگي مي‌كنيد، پس تحت نظر هستيد. وي همچنين از فعاليت دو مركز وابسته به آژانس امنيت ملي آمريكا در نيوزيلند خبرداد.
جان كي، نخست وزير نيوزيلند در بيانيه‌اي اعلام كرد كه هيچ توضيحي درباره نرم‌افزار XKeyscore نمي‌دهد، زيرا درباره برنامه‌هاي خاصي كه آژانس اطلاعاتي نيوزيلند ممكن است از آنها استفاده كند يا نكند،بحثي وجود ندارد. وي افزود كه اين مركز از شهروندان نيوزيلندي جاسوسي نمي‌كند و از اين رو اطلاعات آنها در دسترس هيچكس قرار ندارد. وي پيش از اين اعلام كرده بود درصورتي كه اثبات شود آژانس اطلاعات نيوزيلند يا GCSB در برنامه جاسوسي از شهروندان دست داشته‌است، به همراه رئيس اين مركز استعفا خواهند‌داد.
پروژه نيزه‌پران
گرينوالد در اين نشست همچنين اعلام كرد نخست وزير نيوزيلند زماني كه دولت اين كشور تلاش داشت خود را از جنجال رهايي بخشد، افكار عمومي را فريب داده‌است و با اطمينان دادن به جامعه درباره اينكه قانون‌هاي جديد مانع از جمع‌آوري اطلاعات گسترده از شهروندان خواهد شد، قانون‌هايي كه دست سازمان‌هاي جاسوسي را بازتر مي‌كردند را تقويت كرده‌است. به گفته گرينوالد اين قانون‌ها تنها با هدف افزايش شدت جاسوسي روي شهروندان طراحي شده‌بودند.
اسناد افشا شده توسط اسنودن نشان مي‌دهند درست در زماني كه كي درحال جلب اطمينان از شهروندان درباره قانون‌هاي در دست طراحي بود، GCSB درحال اجراي فاز اول برنامه جاسوسي گسترده خود با اسم رمز نيزه‌پران بوده‌است. برنامه‌اي كه اجراي آن به گفته گرينوالد اجرايي شدن آن نيازمند تصويب قانون‌هاي متعددي بود و منجر به آغاز وسيعترين فعاليت‌هاي جاسوسي GCSB طي دهه‌هاي اخير شد. اين برنامه شامل نفوذ به كابل‌هاي ارتباطاتي زيردريايي بود كه به اين شكل امكان دسترسي به اطلاعات اينترنتي شهروندان فراهم آمده‌است.
اين ادعاها دولت نيوزيلند را بر آن داشت تا براي اولين بار وجود برنامه‌هايي براي اجراي برنامه جاسوسي دسترسي به كابل‌هاي ارتباطاتي را تاييد كند. كي در بيانيه‌اي اعلام كرد اين برنامه رويكردي تجاري داشته و هدف آن برقراري امنيت سايبري بوده‌است و در نهايت نيز برنامه اجرا نشده‌است. رئيس شركت Southern Cross، شركت ارتباطاتي كه جاسوسي روي كابل‌هاي زيرآبي آن انجام گرفته نيز وجود هرنوع تجهيزات جاسوسي روي كابل‌هاي اين شركت را رد كرد.
افشاي اين اطلاعات جدال كلامي شديدي را ميان گرينوالد و كي آغاز كرد و كي، گرينوالد را يك دلقك و نوكر داتكام خطاب قرار داد. داتكام نيز كه از سال 2010 شهروند نيوزيلند محسوب مي‌شود، در دادگاه‌هاي اين كشور در تقلا است تا از استرداد خود به آمريكا جلوگيري كند، زيرا در آمريكا وي به دليل نقض قوانين كپي‌رايت در وب‌سايت ذخيره‌سازي ابري خود، مگا‌آپلود،تحت پيگرد قانوني است.
وي از سال 2012 در ميدان سياست نيوزيلند حضور پيدا كرد و حزبي سياسي را به نام حزب اينترنت در راستاي آزادسازي اينترنت،حقوق ديجيتال و مقابله با برنامه‌هاي جاسوسي الكترونيك دولت به راه انداخت. اين حزب در مقابل حزب ناسيوناليست مانا قرار گرفته‌است. داتكام خود پيش از دستگيري سوژه جاسوسي GCSB بوده‌است. در آن زمان قانوني براي اجراي برنامه جاسوسي تصويب نشده‌بود.
كمپين انتخاباتي نيوزيلند امسال به شكلي غيرعادي جنجالي شده‌است. درحالي‌كه حزب ملي كي درحال حاضر كليدي‌ترين مهره در انتخابات به‌شمار مي‌رود، اين حزب مورد هجوم رسوايي‌هاي پي‌در‌پي قرار گرفته‌است و افشاگري‌هاي اين چهار نفر نيز بر شدت دردسرهاي اين حزب دامن زده‌است.