در شهرستان آستارا علاوه بر دهها آبگیر و آببندان کوچک، دو تالاب بزرگ "آق" و "استیل" واقع شده که هر دو تحت حفاظت سازمان محیط زیست قرار دارند.
تالاب 138 هکتاری استیل در نزدیکی شهر آستارا و در حاشیه جاده آستارا به تالش قرار دارد و اهمیت اکوتوریستی این تالاب به خاطر نزدیکی به جاده، تنوع چشماندازهای طبیعی همچون کوهستان، جنگل و کشتزارهای اطراف دو چندان است.
تالاب "آق" نیز تا چند سال پیش 100 هکتار وسعت داشت اما اکنون با کاهش نزولات جوی به کمتر از 10 درصد وسعت قبلی خود رسیده است.
کارشناسان محیط زیست پیشروی آب دریای خزر، برداشت بیرویه آب برای مصارف کشاورزی از حوزه آبریز این تالاب، رعایت نکردن حقآبه تالاب به منظور حفظ اکوسیستم آن و نیز برداشت غیرمجاز شن و ماسه از سواحل تالاب را از جمله عوامل تهدید و تخریبکننده و خطرآفرین برای حیات این تالاب ذکر میکنند.
با وجود اهمیت اکوزیستی این تالابها، ذخیره آببندانها و آبگیرهای کوچک شهرستان آستارا که اغلب در امور کشاورزی به مصرف ميرسید، با وجود پایان فصل آبیاری و زارعت، خشک شده و کف این پهنههای آبی به اراضی خشک تبدیل شده است.
شهرستان آستارا که پیش از این به پربارانترین شهرستان ایران شهرت داشت، امسال به دلیل کاهش نزولات جوی، با مشکل خشک شدن چشمهها و رودخانههای منطقه و افت شدید سطح آبهای زیرزمینی مواجه شده است.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان آستارا روز دوشنبه به ایرنا گفت: با کاهش نزولات جوی، آبگیرها و تالابهای این شهرستان دچار کاهش شدید سطح آب شدهاند به نحوی که آب موجود در دو تالاب بزرگ آق و استیل این شهرستان 70 درصد کاهش یافته است.
شهروز قلینژاد افزود: آب تالاب استیل از آبهای جاری حاشیه تالاب و نیز از آب چشمههای بالا دست و چشمههای کف تالاب تامین میشود و همه ساله مازاد آب آن به مصرف کشاورزی و سیراب کردن شالیزارهای منطقه میرسد.
وی بیان کرد: تالاب آق که از مازاد سرریز آب تالاب استیل و آبهای جاری منطقه تامین میشود، با کاهش بارش باران به شدت کاهش یافته و بخشهایی از آن خشک شده است.
قلینژاد به خطر افتادن زیستگاه آبزیان و پرندگان مهاجر را از جمله عوارض خشکسالی برای تالابهای آستارا ذکر کرد و ادامه داد: خشکسالی و کاهش آب تالاب استیل موجب خشک شدن تعدادی از درختان توسکای شناور در داخل تالاب استیل شده است.
ضلع غربی تالاب استیل پوشیده از جنگل و پوششهای سبز گیاهی است و در ضلع شرقی آن درختان توسکای شناور مناظر بسیار جالبی را به وجود آورده است که در بهار و تابستان استراحتگاه مسافران بوده و از نظر گردشگری یکی از جاذبههای مهم شهرستان آستارا به شمار میرود.
درختان این تالاب به علت این که ریشه در آب دارند ، همواره در پهنای تالاب جا به جا شده و حرکت میکنند و به همین علت، تالاب استیل آستارا به تالاب درختان شناور هم معروف است.
تالاب استیل آستارا از سال 84 به عنوان یکی از مناطق نمونه گردشگری استان گیلان شناخته شده است و اکنون منطقه شکار ممنوع محسوب میشود.
تالاب آق آستارا نیز از مناطق حفاظت شده و شکار ممنوع کشور است که در آن 61 گونه پرنده زمستان گذران و مهاجر شناسایی شده به طوری که سالانه صدها هزار قطعه از پرندگان مهاجر در داخل و اطراف این تالاب فرود آمده و زمستانگذرانی میکنند.
انواع مرغابی سانان، قو، پلیکان، اردک، باکلان، خوتکا پرسفید و بلدرچین از جمله پرندگان موجود و شناسایی شده در این تالاب هستند.
رئیس اداره هواشناسی شهرستان آستارا نیز درباره وضعیت نزولات جوی به ایرنا گفت: از ابتدای امسال میزان بارش باران در این شهرستان در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 53 درصد کاهش یافته است.
"فردین فرتوت نیا" گفت: امسال میزان بارش باران در شهرستان آستارا حدود 162 میلیمتر بود در حالی که پارسال در همین مدت 338 میلیمتر باران باریده بود.
وی میزان بارندگی نرمال بلند مدت شهرستان آستارا را حدود 400 میلیمتر ذکر کرد و گفت: در مقایسه با بارندگی نرمال بلندمدت نیز نزولات جوی امسال آستارا 60 درصد کاهش یافته است.