تأخير در پروازها نه‌تنها كاهش نيافته و ساماندهي نشده كه همچنان در حال گسترش ميان پروازهاست. برخي تأخيرها از چند ساعت هم عبور مي‌كند به‌طوري كه طي يك‌ماه گذشته ركوردهاي 11ساعته و 16ساعته براي تأخيرها به ثبت رسيده است. آمارهاي رسمي هم نشان مي‌دهد كه ميانگين تأخير پروازهاي تاخيردار در مردادماه 85دقيقه بوده است. حدودا نيمي از پروازها با تأخير به سمت مقصد حركت مي‌كنند. در مردادماه ميانگين تأخير هر پرواز از كل پروازهاي انجام شده در فرودگاه مهرآباد 41دقيقه بوده كه بالاترين سطح تأخير در سال‌جاري بوده است.
معاون هوانوردي و امور بين‌الملل سازمان هواپيمايي كشوري در گفت‌وگو با همشهري ميانگين تأخير پروازها در روزهاي گذشته از شهريورماه را نيز در همان حدود مرداد اعلام كرد، با اين حساب نه‌تنها بهبود اوضاع و كاهش تأخيرها رقم نخورده است كه همچنان دقايق معطلي مسافران در سطح بالايي قرار دارد. اين در شرايطي است كه در زمان بروز تأخير، سطح پاسخگويي و رسيدگي شركت‌هاي هوايي به مسافران بسيار محدود است.
در چنين مواقعي نه‌تنها از عذرخواهي خبري نيست كه معمولا فكري به حال سرگرداني مسافر در فرودگاه‌ها نمي‌شود. بيشترين هزينه سفر براي سفرهاي هوايي به همراه مخاطرات آن، به اين دليل از سوي مسافران تقبل مي‌شود كه سريع‌تر به مقصد برسند و بتوانند براساس برنامه‌ريزي قبلي به امور خود رسيدگي كنند اما رواج تأخيرهاي طولاني موجب مي‌شود كه در برخي موارد حتي فلسفه سفر براي مسافران از بين برود و كاري كه قرار بود در مقصد انجام بشود با گذشت زمان ناشي از تأخير منتفي مي‌شود. در اين شرايط نه‌تنها خسارتي از سوي ايرلاين‌ها به مسافران داده نمي‌شود كه گاهي براي انصراف از پرواز و دريافت كامل پول بليت هم مشكلاتي وجود دارد.
اين در حالي است كه ضوابط و حقوقي براي مسافران در شرايط تأخير درنظر گرفته شده است كه بايد از سوي ايرلاين‌ها رعايت شود؛ ضمن اينكه معمولا در ديگر كشورها به‌دليل رقابت ميان شركت‌ها براي جذب مسافر، اين خدمات از سطح قانون هم بالاتر مي‌رود تا رضايت مسافران جلب شود اما در ايران مسافران حتي با پاسخگويي در مورد دليل تأخيرها و ميزان آن هم مواجه نمي‌شوند. نظارت دقيقي از سوي سازمان هواپيمايي بر اين مسائل نمي‌شود به همين دليل ايرلاين‌ها معمولا حقوق اوليه مسافر را در اين زمينه ناديده مي‌گيرند.
- تأخير در ماه‌هاي گذشته
طبق اعلام سازمان هواپيمايي كشوري در 3ماه ابتدايي امسال 48درصد از پروازها با تأخير مواجه شده است. ميانگين تأخير پروازهاي انجام شده از فرودگاه مهرآباد و فرودگاه امام خميني (ره) در فروردين‌ماه سال‌جاري 71دقيقه برآورد شده كه در خرداد به 85دقيقه رسيده است. در تيرماه به‌دليل همزماني با‌ماه رمضان و افت پروازها ميانگين تأخيرها كاهش يافت اما بار‌ديگر در مردادماه تأخير پروازها به سطح خردادماه رسيد. اين موضوع در آمار تأخير پروازهاي فرودگاه مهرآباد نيز خود را نشان داده است.
- ميانگين تاخير در پرواز ، 41 دقيقه
در آخرين اطلاعات منتشره از سوي سازمان هواپيمايي مربوط به فرودگاه مهرآباد، ميانگين تأخير هر پرواز در مردادماه سال‌جاري 41دقيقه اعلام شده، درحالي‌كه متوسط تأخير پروازها از اين فرودگاه طي ماه‌هاي فروردين، ارديبهشت، خرداد و تيرماه سال‌جاري، به‌ترتيب 27، 31، 40و 30دقيقه ثبت شده است. افزايش ميزان تأخيرها در مردادماه رقم خورده و در شهريورماه نيز اين روند ادامه يافته است. معاون هوانوردي و امور بين‌الملل سازمان هواپيمايي وضعيت تأخيرها در شهريورماه را به‌عنوان‌ماه پرسفر سال به ميزان مردادماه برآورد كرد. محمد خداكرمي به همشهري گفت: تيرماه به‌دليل همزماني با‌ماه رمضان و كاهش سفرها، ميانگين تأخيرها افت كرد اما در مردادماه بار ديگر به سطح خرداد رسيد.
وي از تهيه دستورالعمل تأخيرها از سوي سازمان هواپيمايي خبر داد و اعلام كرد: اين دستورالعمل به ايرلاين‌ها ابلاغ شده است تا وظايف آنها در برابر مسافران هنگام تأخير مشخص شود. نخستين هدف اين است كه تلاش شود تأخيرها به حداقل برسد و عوامل درون شركتي كه موجب تأخير مي‌شود با برنامه‌ريزي و نظم‌دهي بهتر رفع شود. موضوع مورد تأكيد در اين دستورالعمل، پاسخگو بودن شركت‌ها در برابر مسافران است و شركت‌ها موظف شدند دلايل تأخير را براي مسافران توضيح دهند.
خداكرمي ادامه داد: اگر تأخير پروازي به 2ساعت برسد، طبق دستورالعمل بايد يك نيم چاشت شامل نوشيدني و اغذيه ساده به مسافران داده شود. اگر تأخير مصادف با وعده‌هاي غذايي باشد نيز شركت‌ها بايد ناهار يا شام به مسافران بدهند. اين مقام مسئول افزود: به شركت‌ها گفته شده درصورتي كه تأخيرها بلندمدت و از قبل براي شركت محرز است، از طريق پيامك به مسافران اطلاع داده شود تا قبل از عزيمت به فرودگاه بتوانند برنامه خود را تنظيم كنند. اگر در مواردي تأخير موجب شود كه فلسفه سفر براي مسافر از بين برود و به هر دليلي نخواهد به سفر برود، مي‌تواند وجه بليت را در همان فرودگاه دريافت كند اما توصيه ما به ايرلاين‌ها اين است كه درصورت بروز تأخير، هماهنگي‌هاي لازم را براي اعزام مسافر با جايگزيني هواپيما يا حتي استفاده از ظرفيت ساير پروازها، انجام دهند.
معاون هوانوردي سازمان هواپيمايي با اشاره به بازرگاني بودن ايرلاين‌ها و تلاش براي ارائه خدمت بهتر به مسافران، گفت: رقابتي ميان شركت‌ها وجود دارد تا بتوانند نظر مسافران را جلب كنند با وجود اين نظارت سازمان هواپيمايي در اجراي دستورالعمل تأخيرها به‌طور مداوم انجام مي‌شود اگر مواردي وجود داشته باشد، مديران شركت‌ها به سازمان احضار مي‌شوند و در حضور خودشان دلايل تأخير بررسي مي‌شود تا تذكرات لازم داده شود. خداكرمي دلايل بروز تأخيرها را چنين اعلام كرد: برخي تأخيرها دلايل برون شركتي دارد مانند شرايط جوي و هواشناسي. از ساير عواملي كه از ارگان‌هاي ديگر نظير نيروهاي انتظامي، در فرودگاه‌ها خدمات مي‌دهند نيز خواسته شده تا با هماهنگي بيشتر و تسريع امور از بروز تأخير جلوگيري كنند. دلايل شركتي هم به عدم‌هماهنگي در تأمين هواپيما و نقص فني و تعميرات بازمي‌گردد كه اين مورد بايد در شركت‌ها بهتر مديريت شود تا تأخيرها كاهش يابد.
- خدمات افزايش نيافت
آزادسازي نرخ بليت هواپيما به اجرا درآمده و قدرت مانور ايرلاين‌ها در قيمت‌گذاري بليت افزايش يافته است، با وجود اين همچنان گلايه‌ها از خدمات پرواز پابرجا مانده است. عضو كميته حمل‌ونقل كميسيون عمران مجلس معتقد است كه بايد با افزايش نرخ بليت، خدمات بهتري از سوي شركت‌هاي هوايي ارائه مي‌شد كه تاكنون اينچنين نشده است. محمد فيروزي به همشهري گفت: در جلسه‌اي كه با وزير راه و شهرسازي داشتيم مقرر شد تا گزارشي از ميزان و دلايل تأخيرها در 14شركت هواپيمايي به مجلس ارائه شود تا بررسي روي دلايل آن و ميزان تعهد شركت‌ها به پرداخت جريمه و خسارت، انجام شود كه اين موضوع در دستور كار كميسيون عمران قرار دارد.