اين حرف در سخنراني سهشنبه شب باراك اوباما پس از آغاز نخستين حمله جنگندههاي اين كشور در خاك سوريه نشان داد كه فصل جديدي در آنچه آمريكا نزديك به 2دهه است با عنوان جنگ عليه تروريسم به نمايش گذاشته شروع شده است. رسانههاي زيادي بهدنبال حملات هوايي آمريكا و كشورهاي عضو بهاصطلاح ائتلاف عليه داعش، از كليد خوردن جنگ جديدي اين بار در سوريه خبر دادند. جورج بوش، رئيسجمهور آمريكا پس از حملات ۱۱سپتامبر به بهانه مبارزه با القاعده و دروغ وجود تسليحات كشتار جمعي در عراق، جنگهاي خونيني را تحت عنوان مبارزه با تروريسم راه انداخت كه هنوز هم عواقب آن ادامه دارد. حالا شعلههاي آتش اين «جنگ با تروريسم» به سوريه رسيده است.
باراك اوباما وقتي به قدرت رسيد وعده پايان حضور نظامي آمريكا در عراق و افغانستان و بازگشت نظاميان اين كشور را به خانه داد. او تاكنون چندين بار اعلام كرده كه قرار نيست پوتينهاي نظامي آمريكا بار ديگر روي خاك كشورهاي منطقه قرار بگيرد و همهچيز به حملات هوايي در سوريه و عراق محدود ميشود. مقامهاي وزارت دفاع اين كشور اما به صراحت اعلام كردهاند كه جنگ جديدي كه كليد زدهاند حداقل چند سالي طول خواهد كشيد و حملات اخير تنها يك مقدمهچيني بهحساب ميآيد.
در سالهاي اخير در يمن، سومالي، پاكستان، افغانستان و عراق مقامهاي واشنگتن دست به عمليات و حمله براي بهاصطلاح مبارزه با تروريسم زدهاند. آمريكاييها پروندهاي قطور در جنگ و لشكركشي دارند. با وجود تجربههاي تلخ گذشته اما بهنظر ميرسد مقامهاي واشنگتن هنوز از تاريخ درس نگرفتهاند. مرور وقايع معاصر به خوبي نشان ميدهد كه مداخله نظامي و جنگ هيچ وقت نتوانسته گره از مشكلي باز كند. وضعيت فعلي و بهوجودآمدن داعش به خوبي نشان ميدهد كه جنگهايي كه آمريكا از سال ۲۰۰۱ به بهانه مبارزه با تروريسم راه انداخت نهتنها ضربهاي به گروههاي شبهنظامي نزده بلكه آنها را افراطيتر، خشنتر و قدرتمندتر از گذشته كرده است.
در سال 2001كه بهطور رسمي جنگ آمريكا عليه تروريسم آغاز شد، تروريستها افراد و هستههاي پراكندهبودند. اكنون بعد از سالها عمليات نظامي آمريكا، تروريستها به ادعاي خود حكومت تشكيل دادهاند و خلافت راه انداختهاند. آمريكا ميگويد كه در سالهاي اخير دهها رهبر و فرمانده طالبان و القاعده را در خاك پاكستان و افغانستان با حملات هواپيماهاي بدون سرنشين كشته و حذف كردهاست اما تروريستهايي خشنتر از طالبان اكنون در خاورميانه ريشه دواندهاند.
وقتي شريانهاي حياتي و مالي تروريستها در منطقه همچنان مشغول بهكار هستند حملات هوايي شايد مسكني موقت باشد اما بهطور حتم مشكلي را بهصورت ريشهاي حل نخواهد كرد. نشريه فارين پالسي كه كارشناسان مهم سياست خارجي آمريكا در آن اظهارنظر ميكنند در گزارشي پس از شروع عمليات نظامي در سوريه اين سؤال را مطرح كرده است كه وقتي حملات نظامي آمريكا عليه داعش در عراق به نتيجهاي ملموس نرسيده چطور در سوريه اين اقدام ميتواند پايان مثبتي داشته باشد؟
دافنا رند، از اعضاي سابق شوراي امنيت ملي آمريكا در گفتوگو با اين نشريه با اشاره به حمايتهاي مالي از داعش گفته است: شما براي جلوگيري از حركت كشتي تروريستها بايد بادي كه به بادبانهاي آنها ميوزد را متوقف كنيد. بشار الجعفري، نماينده سوريه در سازمان ملل هم به مقامهاي آمريكا هشدار داده كه با عمليات كور نظامي در سوريه افتضاح عراق را تكرار نكنند. بينتيجه بودن عمليات نظامي درحاليكه ريشههاي داعش همچنان درون بسياري از كشورهاي عضو ائتلاف جديد فعال است بديهي بهنظر ميرسد. مانند عراق، افغانستان، پاكستان و دهها نقطه ديگر جهان بدون شك اين تنها غيرنظاميان خواهند بود كه تاوان جنگافروزيهاي هميشگي آمريكا را پرداخت خواهند كرد. اين را ديگر همه ميدانند كه تروريسم مسئلهاي نيست كه با بمباران صرف حل شود.
- پرهزينهترين جنگ تاريخ آمريكا
جنگ عراق پرهزينهترين جنگ در تاريخ آمريكا لقب گرفته اما هيچ وقت نتوانست امنيت را در اين كشور تأمين كند. اين جنگ در ۲۰مارس ۲۰۰۳ با حمله يك ائتلاف بينالمللي به رهبري آمريكا و انگليس به عراق آغاز شد. قبل از آغاز لشكركشي به عراق 3علت و توضيح عمده براي آغاز اين جنگ توسط جورج بوش، رئيسجمهور وقت آمريكا مطرح شد. نخستين دليل وجود تسليحات كشتارجمعي در عراق بود؛ درحاليكه هيچ تسليحات كشتارجمعي در عراق يافت نشد. فعاليت گروههاي تروريستي در عراق نهتنها با جنگ آمريكا و عمليات نظامي اين كشور بهتر نشد بلكه حالا مردم اين كشور با يكي از بدترين بحرانهاي تاريخ خود دست و پنجه نرم ميكنند.
- به نام نابودي القاعده؛ به كام شبه نظاميان
در ۷ اكتبر ۲۰۰۱ نيروهاي آمريكا با نام رسمي عمليات بلندمدت آزادي، حمله به افغانستان را آغاز كردند. هدف اصلي اين جنگ، مبارزه و از بين بردن القاعده، طالبان و حاميان آن اعلام شد. تقريبا يكماه بعد رژيم طالبان سقوط كرد. القاعده اما باگذشت ۱۳ سال از اين جنگ نهتنها از بين نرفته بلكه دامنه حضور خود را در كشورهاي منطقه گسترش داده است. شوراي امنيت سازمان ملل متحد هيچ وقت اجازه فعاليت نظامي و حمله به افغانستان (عمليات بلندمدت آزادي) را به آمريكا نداده بود. آمريكا براي موجه جلوه دادن اقدام خود ادعا كرد چون اين جنگ نوعي دفاع شخصي محسوب ميشود نياز به مجوز شوراي امنيت ندارد.
- قاره سياه زير پوتين نظاميان آمريكا
سومالي از دهه ۱۹۹۰ شاهد حضور نظامي يا عمليات آمريكا در خاك اين كشور به بهانه مبارزه با تروريسم بوده است. هنوز هم هر چند وقت يكبار نظاميان آمريكا بدون داشتن مجوز در خاك اين كشور دست به حملات نظامي ميزنند. دولت آمريكا در راهبرد جديد خود پس از سالها جنگ پنهان بهصورت علني استقرار نظاميانش در ۳۵ كشور آفريقايي تحت عنوان مبارزه با تروريسم را اعلام كرده است. در سومالي، حملات آمريكا به وسيله هواپيماهاي بدون سرنشين و نيروهاي ويژه SEAL صورت ميگيرد. با وجود ادامه عمليات نظامي در سومالي هنوز هم گروههاي افراطي ازجمله الشباب و بوكوحرام در منطقه فعال هستند.
- يمن زير تيغ حملات
عمليات نظامي آمريكا در يمن بارها اعتراض مردم اين كشور را بهدنبال داشته است. در سال ۲۰۰۲ براي نخستينبار مقامهاي آمريكا بهصورت رسمي اعلام كردند كه در يمن برنامه حملات هدفمند خود را با استفاده از هواپيماهاي بدون سرنشين عليه اعضاي القاعده پيگيري ميكنند. علاوه بر اين گزارشهاي مختلفي درباره عمليات نيروهاي نظامي آمريكا در داخل خاك يمن و همچنين حملات موشكي جنگندههاي اين كشور در مناطق مختلف منتشر شده است. با وجود حملات مختلف در اين كشور القاعده در شبه جزيره عرب قدرت بيشتري پيدا كرده و حتي يكي از اعضاي اين گروه در سال ۲۰۱۱ در تلاش براي بمبگذاري در يك هواپيما بازداشت شد.
- پاكستان؛ كشتار غيرنظاميان
با عمليات نظامي در افغانستان، مردم پاكستان هم بارها طعم حملات و كشتار در حملات هواپيماهاي بدون سرنشين آمريكا را چشيدهاند. منطقه مرزي پاكستان و افغانستان بهويژه پس از به قدرت رسيدن باراك اوباما بهصورت گستردهاي هدف حملات هواپيماهاي بدون سرنشين آمريكا قرار گرفته است. كشتار غيرنظاميان در اين حملات بارها باعث اعتراض شديد مردم و مقامهاي پاكستان شده اما هنوز هم واشنگتن به حملات خود كه نتيجه ملموسي بهدنبال نداشته، در اين كشور ادامه ميدهد. گروههاي افراطي هنوز هم در پاكستان دست به حمله و بمبگذاري ميزنند و رفتوآمد آنها بين پاكستان و افغانستان به راحتي صورت ميگيرد.