به گزارش خبرگزاری مهر، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد: بر اساس محاسبات مقدماتی و اولیه اداره حساب‌های اقتصادی این بانک ،تولید ناخالص داخلی کشور به قیمت پایه و به قیمت‌های ثابت سال 1383 در فصل اول سال 1393 به 480491 میلیارد ریال رسید.
- نکاتي در خصوص رشد اقتصادي در فصل اول سال 1393
براساس محاسبات مقدماتي و اوليه، توليد ناخالص داخلي کشور به قيمت‌هاي ثابت سال ۱۳۸۳ در سه ماهه اول سال ۱۳۹۳ به ۴۸۰۴۹۱ ميليارد ريال رسيده است که در مقايسه با رقم مشابه سال قبل ( ۴۵۹۲۵۲ ميليارد ریال) 4.6 درصد رشد نشان می دهد. لازم به ذکر است که توليد ناخالص داخلي در فصل اول سال ۱۳۹۲ نسبت به رقم مشابه سال 91 معادل 4.1 درصد کاهش يافته بود.
بر اين اساس مي توان گفت که اقتصاد ايران پس یک دوره رکود طولاني، در فصل اول سال ۱۳۹۳ بهبود معني‌داري را تجربه کرده است. در بررسي رشد ارزش افزوده بخش‌هاي مختلف اين نکته حائز اهميت است که تمامي گروه‌هاي عمده اقتصادي (اعم از کشاورزي، نفت، صنايع و معادن و خدمات) در سه ماهه اول سال جاري از رشد مثبت برخوردار بوده‌اند. اين در حالي است که در فصل اول سال ۱۳۹۲،به جز گروه کشاورزي، ساير گرو ه‌هاي عمده با رشد منفي ارزش افزوده مواجه بودند.
لازم به ذکر است حسب روال معمول داده‌ها و اطلاعات مورد نياز برای محاسبه رشد اقتصادي از منابع آماري رسمي مربوطه از قبيل وزارت جهاد کشاورزي، وزارت نفت، طرح آماري کارگاه‌هاي بزرگ صنعتي (اداره آمار اقتصادي بانک مرکزي) سازمان توسعه و نوسازي معادن و صنايع معدني ايران، وزارت نيرو و طرح آماري فعاليت‌هاي بخش ساختماني (اداره آمار اقتصادي بانک مرکزي) دريافت گرديده است. همچنين در گروه خدمات نيز متناسب با هر يک از فعاليت‌ها، از منابع آماري و شاخص‌هاي قيمت مرتبط با موضوع استفاده شده است.
همانگونه که اشاره شد، اطلاعات رشد ارزش‌افزوده بخش‌هاي مختلف اقتصادي حاکي از آغاز روند بهبود و رونق نسبي در مقايسه با دوره مشابه سال قبل است. بررسي سهم فعاليت‌هاي مختلف اقتصادي در رشد توليد ناخالص داخلي نشان مي‌دهد که ارزش‌افزوده زيرگروه "صنعت" و "بازرگاني، رستوران و هتل‌داري" به ترتيب با سهمي معادل 1.5 و 1.0 واحد درصد، نقش عمده‌ای (2.5 واحد درصد) را در رشد 4.6 درصدی تولید ناخالص داخلی به قيمت‌هاي ثابت سال ۱۳۸۳ در فصل اول سال ۱۳۹۳ ايفا کرده‌اند.
باید یادآور شد، شاخص توليد کارگاه‌هاي بزرگ صنعتي (که حدود ۷۰ درصد ارزش‌افزوده بخش صنعت را پوشش می‌دهد) در سه ماهه اول سال ۱۳۹۳ نسبت به رقم مشابه سال قبل 10.0 درصد رشد داشته است. در ميان ۲۲ گروه عمده صنعتي، شاخص ۱۳ گروه که در مجموع ۸۷ درصد از وزن شاخص را به خود اختصاص مي‌دهند، در فصل اول سال ۱۳۹۳ نسبت به فصل اول سال ۱۳۹۲ رشد مثبت داشته‌اند.
نگاهي به ارقام اجزاي هزينه نهايي (طرف تقاضاي اقتصاد) به قيمت‌هاي ثابت سال ۱۳۸۳ در فصل اول سال۱۳۹۳ نيز نشان مي‌دهد که اقلام مصرف خصوصي، مصرف دولتي، تشکيل سرمايه ثابت ناخالص، صادرات و واردات کالاها و خدمات به ترتيب از رشدهايي معادل 6.1 ، 8.3 ، 5.7 ، 2.5 و 4.3 ۴ درصد برخوردار بوده‌اند که در سازگاري با تحولات بخش عرضه اقتصاد قرار دارند. نکته لازم به ذکر آن است که در تشکيل سرمايه ثابت ناخالص واقعي، در فصل اول سال ۱۳۹۳ بخش ماشين آلات با 17.7 درصد رشد مواجه بوده است؛ در حالي که بخش ساختمان در اين فصل رشد -1.1 درصدی را تجربه کرده است. عمده‌ترين منابع آماري برای محاسبه اقلام هزينه ناخالص داخلي را منابعي نظير طرح آماري بودجه خانوار در مناطق شهري ايران (اداره آمار اقتصادي بانک مرکزي)، پرداختي‌هاي خزانه‌داري کل کشور (وزارت امور اقتصادي و دارايي)، آمار صادرات و واردات گمرک جمهوري اسلامي ايران و آمار تراز پرداخت‌هاي خارجي کشور (بانک مرکزي) تشکيل مي‌دهند.
لازم است به این نکته توجه شود که اقتصاد ایران در طول 2 سال گذشته با نرخ رشد منفی مستمر مواجه بوده است، لذا رشد مثبت ایجاد شده که جای خوشحالی و امیدواری دارد، علاوه بر دلالت بر شروع دوره رونق نسبی، بدین معنی است که اقتصاد ایران مسیر بهبود و بازیابی توان از دست‌رفته خویش را می‌پیماید. مقایسه ارقام تولید ناخالص داخلی به‌قیمت پایه (1383=100) در فصل اول سال‌های 91 (478739 میلیارد ریال)، 1392 (459252 میلیارد ریال) و 93 (480491 میلیارد ریال) نشان می‌دهند که در فصل اول سال 1393 تولید ناخالص داخلی کشور به‌قیمت پایه (1383=100) توانسته است افت انجام شده طی دو سال اخیر را جبران کند.
ضمناً مقایسه آمار تولید ناخالص داخلی بدون نفت (به‌قیمت پایه 1383=100) نشان می‌دهد تولید ناخالص داخلی بدون نفت که از 415438 میلیارد ریال در سه‌ماهه اول سال 1391 به 409811 میلیارد ریال در سه‌ماهه اول سال 1392 کاهش پیدا کرده بود، در سه‌ماهه اول سال 1393 به 428014 میلیارد ریال افزایش یافته که در مقایسه با رقم مشابه در سال 1392 و 1391 به‌ترتیب 4.4 و 3 درصد افزایش نشان می‌دهد، لذا می‌توان گفت که بخش غیرنفتی اقتصاد از بهبود بیشتری برخوردار شده و سهم بخش غیرنفتی اقتصاد افزایش پیدا کرده است.
در عین حال باید توجه داشت که علی‌رغم رشد 4.6درصدی تولید ناخالص داخلی در فصل اول سال 1393 نسبت به رقم مشابه سال قبل و ورود اقتصاد کشور به مرحله رونق اقتصادی، سطح تولید در فصل اول سال 1393 به‌میزان 8.7 درصد پایین‌تر از رقم مشابه در فصل اول سال 1390 بوده و کماکان ظرفیت فعال نشده (خالی) قابل توجهی در اقتصاد وجود دارد.
با این وجود، شروع رشد مثبت اقتصادی کنار کاهش قابل ملاحظه تورم نشان می‌دهد که اقتصاد ایران طی یک سال گذشته در جهت صحیح گام برداشته است و این امیدواری وجود دارد که با استمرار سیاست‌های صحیح و ثبات‌بخش اقتصادی و بهبود فضای کلی اقتصاد و کسب و کار، شاهد تداوم و تقویت این روند و بهبود هرچه بیشتر عملکرد فعالیت‌های اقتصاد کشور باشیم.