مدتي است استفاده از سرويس مدارس حتي در شهرهايي كوچك‌تر نيز متداول شده است. از طرفي در نقاط دوردست و روستايي هر چند سرويس مدارس مفهومي ندارد اما دانش‌آموزان براي دسترسي به مدارس مجبور به تردد و طي كردن فاصله‌هاي گاهي طولاني هستند. در همه اين موارد گاهي بي‌دقتي اوليا يا مسئولان مدارس در انتخاب سرويس دانش‌آموزان موجب حادثه‌هاي تلخي شده است. آمار حوادث درباره سرويس مدارس بالاست و هنوز يك هفته از آغاز سال تحصيلي نگذشته يكي‌دو حادثه تلخ گزارش شده است.
درحالي‌كه در تهران همكاري پليس، آموزش و پرورش و شهرداري براي ساماندهي سرويس مدارس و آموزش به رانندگان آنها موجب بهبود اوضاع شده، در برخي موارد تلاش والدين براي كاهش شهريه سرويس و استفاده حداكثري از ظرفيت خودروها و نبود نظارت از سوي مسئولان، مخاطراتي براي دانش‌آموزان به‌دنبال دارد. كم نيستند خانواده‌هايي كه خودشان خارج از ضوابط سرويس مدارس، اقدام به تهيه سرويس براي فرزندان‌‌شان مي‌كنند كه ضريب احتمال بروز خطر را افزايش مي‌دهد.
امروز چالوس، فردا كجا؟
هر سال تعداد قابل توجهي از سرويس‌هاي مدارس در گوشه و كنار كشور دچار سانحه مي‌شوند و تعدادي از دانش‌آموزان مصدوم شده يا حتي فوت مي‌كنند. در آخرين مورد سرويس دانش‌آموزان شهرستان مرزن‌آباد چالوس دچار سانحه شد. پيكاني كه سرويس اين مدرسه بود با يك نيسان تصادف كرد و 7نفر از سرنشينان پيكان مصدوم شدند كه يك نفرشان در بخش مراقبت‌هاي ويژه بستري است. اين پيكان هم البته سرويس رسمي مدرسه نبود. كيلومتر‌ها آن سو‌تر از چالوس و در شهر بيرجند هم حادثه تلخ ديگري اتفاق افتاد. تصادف ميان اتوبوس وميني‌بوس كه هر دو حامل دانش‌آموزان پسر مقطع دبيرستان بودند، سبب مجروح‌شدن 4نفر از آنان شد. اين بار البته براساس اعلام پليس هردو وسيله مجاز بودند و شرايط سرويس مدرسه را داشتند. آنچه حادثه را به‌وجود آورد، بي‌احتياطي راننده بود. سال گذشته سرويس يك دانش‌آموز 14ساله در قم دچار سانحه شد و دانش‌آموز حادثه ديده فوت كرد. همزمان با قم، ميني بوس حامل دانش‌آموزان ابتدايي در شيراز هم واژگون شد و ۹پسر و دختربچه صدمه ديدند. متاسفانه هر سال خبري از مصدوم شدن يا مرگ دانش‌آموزان در نتيجه تصادف سرويس مدارس به‌گوش مي‌رسد.
سرويس‌هاي غيررسمي
نكته مغفول مانده سرويس مدارس تعداد سرنشينان است كه معمولا بيش از ظرفيت مجاز خودروهاست. ديدن سواري‌هايي كه گاهي چندين دانش‌آموز را سوار كردهاند دشوار نيست. در سرويس‌هاي غيررسمي رانندگان حتي گاهي 3كودك پيش‌دبستاني يا دبستاني در صندلي جلو و 5 يا 6 نفر را نيز در صندلي عقب مي‌نشانند. در چنين شرايطي طبيعتا از كمربند و مسائل ايمني هم خبري نيست. در اغلب شهرها رانندگان سرويس مدارس آموزشي نديده‌اند و به صرف داشتن خودرو، مسئوليت سرويس مدارس را پذيرفته‌اند. آنها براي سود بيشتر سرويس چند مدرسه را قبول كردهاند و سعي مي‌كنند با سرعت رانندگي كنند تا به سرويس بعدي برسند. علاوه بر اين برخي خودرو‌هاي سرويس مدارس، علاوه بر نقص فني، راننده صاحب صلاحيتي هم ندارند.
نكته مهم ديگري كه معمولا در سرويس‌هاي غيررسمي و خارج از نظارت مدرسه اتفاق مي‌افتد و معمولا هم توجهي به آن نمي‌شود تركيب كساني است كه از سرويس استفاده مي‌كنند. در سرويس‌هاي مدارس به‌دليل تعداد بيشتر دانش‌آموز اين امكان وجود دارد كه در سرويس‌هاي سواري دانش‌آموزان هم سن و سال از يك خودرو استفاده كنند. در سرويس‌هاي بزرگ‌تر مانند ميني‌بوس و اتوبوس هم معمولا يكي از دانش‌آموزان به‌عنوان مسئول سرويس انتخاب مي‌شود. اما در سرويس‌هاي خارج از نظارت مدرسه گاهي والدين مجبور مي‌شوند كودك كلاس اولي خود را هر روز با سرويسي به مدرسه بفرستند كه چند دانش‌آموز مثلا كلاس پنجمي از آن استفاده مي‌كنند. در چنين شرايطي دانش‌آموزان بزرگ‌تر سر به سر عضو كوچك‌تر سرويس مي‌گذارند. اين موضوع اگر چه در مقايسه با مصدوميت يا فوت قابل مقايسه نيست اما شايسته توجه هست.
چند‌ماه پيش مرضيه گرد، رئيس سازمان مدارس غيردولتي از انجام مكاتباتي با وزارت كشور براي نظارت بيشتر بر امنيت سرويس مدارس خبر داد. او خواستار بازنگري بخشنامه‌هاي مربوطه در اين زمينه شد زيرا بسياري از خانواده‌ها از اين مقوله و حتي نوع برخورد راننده‌ها ناراضي هستند. با وجود گذشت چند‌ماه از اين اظهارات هنوز خبري از نحوه نظارت و بازنگري در بخشنامه سرويس مدارس كه سال‌ها پيش از سوي وزارت كشور براي اجرا ابلاغ شده، نيست. آنچه روشن است اينكه تأمين امنيت سرويس دانش‌آموزان فعاليت بيشتري مي‌طلبد.
نبود نظارت و كنترل
هنوز به‌طور شفاف متولي سرويس مدارس مشخص نيست و هر سازماني گوشه‌اي از كار را برعهده دارد؛با اين حال برخي كارشناسان معتقدند مديران مدارس بايد بر امر سرويس رفت‌وآمد دانش‌آموزان كنترل و نظارت كنند. مدير‌كل آموزش و پرورش شهر تهران چند روز پيش در اين‌باره به صراحت گفت: مديران مدارس ملزم به استفاده از سرويسهايي هستند كه برچسب سرويس مدارس را دارند. ما در اين زمينه از ظرفيت نظارت سازمان تاكسيراني و پليس، ظرفيت نظارت مديران اجرايي مدارس و نظارت والدين دانش‌آموزان بهره‌مند مي‌شويم. آنطور كه اسفنديار چهاربند اعلام كرده در هر مدرسه يك نفر به‌عنوان مدير اجرايي درنظر گرفته شده و با راننده سرويسهايي كه فاقد برچسب سرويس مدارس باشند به‌عنوان يكي از مصاديق تخلف برخورد خواهد شد.