اين پرسش كه چرا دولت تركيه يكباره درصدد گرفتن اجازه عمليات برون مرزي از پارلمان برآمد ذهنها را بهخود مشغول داشته و نشانههايي از اهداف ميانمدت تركيه از در پيش گرفتن سياست تهاجمي در قبال همسايگاني مثل سوريه و عراق نمايان كرده است. بهخصوص كه مبناي ارائه اين لايحه به پارلمان مقابله با داعش عنوان شده اما ماهيت چنين خواسته و طرحي تقابل نظامي تركيه با داعش نيست. اين مصوبه از ديد تحليلگران اقدامي نمادين است و به همين دليل است كه كشورهاي همسايه تركيه نسبت به نيت تركيه در قبال مجوز عمليات نظامي ترديد دارند و در عرصه داخلي نيز احزاب مخالف دولت را از بازي با آتش بر حذر داشتهاند.
اول اينكه مصوبه مداخله نظامي در سوريه واكنشي به گسترش فشارهاي بينالمللي عليه تركيه مبني بر آنكه آنكارا از گروه داعش حمايت ميكند بهحساب ميآيد. گمانهها در اين رابطه زماني بيشتر شد كه داعش ۴۹ تبعه و ديپلمات تركيه را كه در موصل گروگان بودند آزاد كرد. مسئله دوم آنكه اخذ مجوز عمليات برون مرزي در سوريه حركت و اقدامي تازه از جانب تركيه قلمداد نميشود. چه آنكه پيشتر پارلمان تركيه مداخله نظامي در سوريه و در ساليان متمادي عمليات برون مرزي در عراق عليه پكك را تصويب كرده است. اكنون تركيه درصدد تسري چنين وضعيتي در سوريه است و بهنظر ميرسد دولت احمد داوود اوغلو از فرصت پيش آمده درباره مقابله با داعش براي پيشبرد نگرش تهاجمي در قبال سوريه استفاده كرده است.
در ماههاي اخير اردوغان طرحهايي تحت عنوان «ايجاد منطقه حائل» و اخيراً «ايجاد منطقه امن پروازي» در منطقه مرزي در داخل خاك سوريه را مطرح كرده است. بهنظر ميرسد كه مقامهاي تركيه به اين شكل درصدد ايجاد فضاي امنيتي در مرزها با سوريه هستند و اين خود نيز ميتواند نقطه دخالت تركيه در سوريه باشد. مسئله سوم هم اين است كه مصوبه پارلمان براي عمليات برون مرزي پيش از آنكه يك طرح براي مقابله با داعش باشد حركتي استراتژيك در راستاي به كنترل درآوردن فعاليت كردها در سوريه و محدود كردن دامنه فعاليتهاي پكك در مناطق همجوار سوريه و عراق با تركيه است.
بهنظر ميرسد كه بهرغم اين رويداد، ارتش تركيه به تقابلي جدي با داعش نپردازد اما هر زمان خود را براي تقابل با پكك آماده كند و در انجام عمليات مرزي با سوريه يا ورود به خاك سوريه يا عراق به مصوبه پارلمان توسل جويد اما بايد درنظر داشت كه اين مصوبه نميتواند ماهيت رفتار سياسي تركيه در قبال داعش را تغيير دهد.
- كارشناس مسائل تركيه