به گفته آنها سپس ویروس عامل ایدز با کمک حمل و نقل با قطار و تجارت جنسی سراسر قاره آفریقا را پیمود و نهایتا در جهان انتشار یافت و تاکنون حدود ۷۵ میلیون نفر را مبتلا کرده و ۳۶ میلیون نفر انها را کشته است.
به گزارش خبرگزاری فرانسه یک گروه بین‌المللی پژوهشگران تاریخچه ژنتیکی پاندمی سویه یک گروه ام ویروس ایدز (HIV-1 group M) را بازسازی کردند، و دریافتند که نیای مشترک گروه ام «به احتمال خیلی زیاد» در حدود ۱۹۲۰ در کینشازا ظهور کرده است.
با اینکه سویه‌های گوناگون ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) دست کم ۱۳ بار از نخستی‌ها و میمون‌ها به انسان‌ها جهیده است، فقط یکی از این انتقال‌ها به پاندمی انسانی انجامیده است.
و به گفته این پژوهشگران که نتیجه کارشان را در ژورنال Science منتشر کرده‌اند، «مجموعه تمام‌عیاری» از عوامل از جمله رشد مناطق شهری، ایجاد اتصالات گسترده راه آهن در طول دوران استعماری بلژیک، و تغییرات در تجارت جنسی، با هم ترکیب شدند تا HIV از کینشازا ظهور کند و در فاصله دهه‌های ۱۹۲۰ تا ۱۹۵۰ به سراسر دنیا انتشار یابد.
نویسنده ارشد این پژوهش الیور پیبوس از دپارتمان جانورشناسی دانشگاه آکسفورد در این باره گفت: «ما براین نخستین بار همه شواهد در دسترس را با استفاده از آخرین تکنیک‌های فیلوژنتیکی که به ما امکان تخمین زدن آماری محل نشات گرفتن ویروس را می‌دهد، تجزیه و تحلیل کردیم.»
«به این معنا که ما می‌توانیم با میزان بالایی از قطعیت بگوییم که پاندمی HIV از کجا و در چه هنگامی نشات گرفته است.»
یک عامل کلیدی در انتشار این پاندمی استفاده از قطار به عنوان وسیله حمل و نقل بود که ویروس را از خوشه‌های جداگانه افراد به شهر بزرگتر، منتقل کرد؛ در این مورد این شهر کینشازا بود که در میان شهرهای آفریقای مرکزی بیشترین اتصالات ریلی را داشت.
نونو فاریا از دپارتمان جانورشناسی دانشگاه آکسفورد، نویسنده اول این مقاله گفت: «داده‌های به دست آمده از آرشیوهای مستعمراتی به ما می‌گوید تا پایان دهه ۱۹۴۰ هر سال بیش از یک میلیون نفر با راه‌آهن از مسیر کینشازا سفر می‌کردند.»
سپس این دانشمندان با بررسی داده‌های ژنتیکی توانستند دریابند که تا اوائل دهه ۱۹۵۰ HIV از کشوری که اکنون جمهوری دموکراتیک کنگو نامیده می‌شود (و قبلا کنگو بلژیک و زئیر نامیده می‌شد) به شهرهای عمده دیگر انتشار یافت.
این کانون‌های منطقه‌ای به کشورهای آفریقایی جنوبی و شرقی متصل بودند.
فاریا گفت: «به نظر ما محتمل است که تغییرات اجتماعی در حول و حوش استقلال کنگو در دهه ۱۹۶۰ باعث شد که ویروس از گروه‌های کوچک افراد آلوده‌شده «بیرون بزند» و جمعیت‌های گسترده‌تر و در نهایت کل جهان را آلوده کند.»
این پژوهشگران در مقاله‌شان می‌نویسند این تغییرات اجتماعی شامل کارگران جنسی با دسترسی به شمار بیشتر مراجعان، به همراه «ابتکار عمل‌های بهداشت عمومی در مقابل سایر بیماری‌ها با استفاده ناایمن از سوزن‌ها ممکن است در ایجاد همهگیری تمام‌عیار HIV نقش داشته باشد.»
در کارزارها برای درمان افراد مبتلا به بیماری‌های منتقل‌شونده از راه جنسی ممکن است از سوزن‌هایی استفاده شده باشد که استریل نبودند و به این ترتیب راه دیگری برای انتقال HIV و عفونت همراه آن ، ویروس هپاتیت C - که اغلب در مردان بالای ۵۰ سال در جمهوری دموکراتیک کنگو همراه هم دیده می‌شوند- فراهم شده باشد.
HIV برای نخستین بار در سال ۱۹۸۱ شناسایی شد، و همهگیری ایدز برای بیش از یک دهه روندی رو به اوج‌گیری اشت تا هنگامی داروهای ضدرتروویروسی (ضد ویروس ایدز) به وجود آمدند. این رژیم‌های دارویی درازمدت HIV را در بسیاری از افراد عفونت‌یافته از یک بیماری مرگبار به یک عارضه مزمن تبدیل کردند.
پژوهشگران می‌گویند لازم است بررسی‌های بیشتری انجام شود تا عوامل اجتماعی متفاوتی مشخص شوند که در انتشار ویروس به شکلی که رخ داد، نقش داشته‌آند.