آذر‌ماه 2سال قبل وقتي هنوز در تهران مي‌شد سرما را تحمل كرد، هوا در شين‌آباد پيرانشهر آنقدر سرد شده بود كه بچه‌هاي مدرسه چاره‌اي جز گرم‌كردن كلاس با بخاري نفتي زهواردررفته نداشتند. حالا 2سال از آن روز تلخ، خبر رسيده كه 9هزار كلاس در استان آذربايجان غربي هنوز بخاري نفتي دارند. ديروز دماي هواي تهران در سردترين حالت به 19درجه بالاي صفر رسيد درحالي‌كه در اروميه مردم، هواي 7درجه‌اي و در جايي دورتر از آن در اشنويه دماي 5درجه‌اي را تجربه كردند. هوا در پيرانشهر، مهاباد، بوكان و در تمام شهر‌هاي آذربايجان غربي زودتر از تهران سرد مي‌شود. از چند روز ديگر دانش‌آموزان و خانواده‌هايشان مي‌لرزند، دانش‌آموزان از سرما و خانواده‌ها از ترس بروز حادثه‌اي ناگوار مانند آنچه در دبستان روستاي شين‌آباد رخ داد.
داستان غم‌انگيز استفاده از بخاري غيرايمن براي گرمايش كلاس‌هاي درس ادامه دارد و آنطور كه از شواهد پيداست به اين زودي نمي‌توان براي آن پاياني نوشت. بخاري‌هاي غيرايمن نفتي و گازي مانند بمب‌هايي هستند كه هر لحظه احتمال انفجار آنها وجود دارد، نتيجه‌اي هم چيزي جز كشته و زخمي شدن چند دانش‌آموز بي‌گناه نخواهد داشت و البته حل اين معضل معطل پول است. تلاش مسئولان براي مقاوم‌سازي و استانداردسازي سامانه گرمايشي مدارس و مقاوم‌سازي بدون بودجه حتي به اندازه كوبيدن آب در هاون هم مفيد نخواهد بود. حتي به فرض اينكه همين امروز اعتبار مورد نياز براي استانداردسازي سامانه گرمايشي مدارس كشور تأمين شود، 2سال طول مي‌كشد تا همه مدارس به سامانه‌هاي گرمايشي استاندارد مجهز شوند.
كيلومتر‌ها دورتر از تهران در يكي از روستاهاي اطراف پيرانشهر بچه‌ها بايد حدود 20كيلومتر را براي رسيدن به مدرسه طي كنند. كلاس درس آنها با بخاري نفتي كاربراتوري رنگ و رو رفته‌اي گرم مي‌شود، صبح‌ها حدود يك ساعت بايد در سرما درس بخوانند تا بخاري‌ها روشن و گرم شوند. پاي درد دل مادران اين دانش‌آموزان كه بنشينيد از نگراني و دلشوره‌هايي مي‌گويند كه يك ضلعش هميشه مدرسه شين آباد و چهره سوخته بچه‌هاي آن است.
زنگ خطر براي 9هزار كلاس
چند روز قبل مديركل نوسازي استان آذربايجان‌غربي اعلام كرد بيش از 9هزار كلاس از 23هزار كلاس درس آذربايجان‌غربي همچنان با بخاري نفتي گرم مي‌شوند. به گفته فريبرز اسمعيل‌‌زاده براي استانداردسازي سامانه گرمايشي اين تعداد كلاس درس به بيش از 30ميليارد تومان اعتبار نياز است و درصورت تأمين اعتبار، استانداردسازي سامانه گرمايشي همه مدارس استان 2سال زمان مي‌برد. براساس اظهارات مديركل نوسازي آذربايجان‌غربي از هر 2/5كلاس درس اين استان يك كلاس با بخاري نفتي گرم مي‌شود. استانداردسازي سامانه گرمايشي همه مدارس كشور آنطور كه معاون عمراني وزير و رئيس سازمان نوسازي، توسعه و تجهيز مدارس كشور اعلام كرده به هزار ميليارد تومان اعتبار و حدود 2سال زمان نياز است.
با پرداخت همه اعتبارات تا پايان سال مالي93 شايد بشود تعداد كلاس‌هاي درس مجهز به سامانه گرمايشي استاندارد را به 75هزار كلاس افزايش داد. امسال درمجموع يك هزار و 700ميلياردتومان اعتبار ملي و استاني براي تكميل پروژههاي نيمه تمام و استانداردسازي سيستم گرمايشي و تأمين تجهيزات مدارس به تصويب رسيده است.
پيگيري در مجلس
حالا هوا در استان‌هاي شمالي و غربي كشور آهسته سرد‌تر مي‌شود و احتمالا نمايندگان اين مناطق بايد پيگير گرمايش مدارس باشند. يكي از نمايندگان آذربايجان غربي به صراحت اعلام مي‌كند كه استانداردسازي سامانه گرمايشي مدارس اولويت دوم اين استان است. روح‌الله بيگي ئيلانلو، نماينده مردم مياندوآب، شاهين‌دژ و تكاب در مجلس به همشهري مي‌گويد: مدارس استان آذربايجان‌غربي وضعيت بسيار نامطلوبي دارد و مي‌توان به‌طور قاطع گفت اگر يك زلزله 3ريشتري رخ دهد مدارس روي سر دانش‌آموزان تخريب مي‌شود. من از نزديك از مدارس بازديد كردم. براي مثال 60مدرسه در مياندوآب، 40مدرسه در شاهين دژ و 30مدرسه در تكاب در حوزه انتخابيه بنده در استان آذربايجان غربي در حال تخريب هستند كه بايد هر چه زودتر چاره‌انديشي شود.
اين عضو كميسيون اقتصادي مجلس مي‌گويد: آموزش و پرورش هم اعتبار كافي براي نوسازي مدارس ندارد و اين نمونه قابل تعميم به ساير مدارس استان است و معتقدم دولت و مردم بايد مشاركت كنند، پروژههاي نيمه‌كاره مانده كه خير، 50درصد مشاركت خود را تأمين و اجرا كرده ولي دولت سهم خود را تقبل نكرده و پروژه نيمه‌كاره مانده است، تكميل شوند. بيگي معتقد است بحث سامانه گرمايشي اولويت دوم است و اولويت نخست در استان تأمين مدرسه ايمن براي دانش‌آموزان است.
نادر قاضي‌پور، نماينده مردم اروميه در مجلس هم در اين‌باره به همشهري مي‌گويد: متأسفانه استان آذربايجان‌غربي يكي از استان‌هاي محروم كشور است، ضريب نفوذ گاز در اين استان از ميانگين كشوري خيلي پايين‌تر و در نتيجه استانداردسازي سامانه گرمايشي مدارس هم بسيار دشوار است. از 3هزار روستا در اين استان تنها به 200روستا گازرساني شده‌است. وقتي گاز به روستاها نرسد طبيعي است كه بايد از بخاري‌هاي نفتي براي گرمايش مدارس استفاده شود.
اين عضو كميسيون صنايع و معادن مجلس مي‌گويد: با توجه به وضعيت موجود اگر حادثه‌اي مانند آنچه 2سال پيش در دبستان روستاي شين‌آباد پيرانشهر رخ داد، اتفاق بيفتد مسئولان مربوطه در روز قيامت بايد پاسخگو باشند. ما اين موضوع را در مجلس پيگيري مي‌كنيم، البته ما در مجلس فقط امكان طرح سؤال داريم، نه شلاق و زندان و موضوع را از وزراي مربوطه پيگيري مي‌كنيم.
2سال قبل 25دانش‌آموز در مدرسه شين‌آباد دچار سوختگي شدند كه، 2نفرشان جان باختند و مداواي 13نفر ديگر هنوز تمام نشده است. فقط آذربايجان غربي بيش از 9هزار كلاس دارد كه با بخاري نفتي گرم مي‌شوند. آيا كسي صداي زنگ خطر را مي‌شنود؟
مدارس، بيمه آتش‌سوزي نيستند
درحالي‌كه 150هزار كلاس درس سامانه گرمايشي استاندارد ندارند و يك سوم مدارس كشور هم ايمن نيستند، مدارس كشور تحت پوشش بيمه آتش‌سوزي نيستند و اگر حادثه‌اي در مدارس رخ دهد بيمه هيچ تعهدي نسبت به تأمين خسارات وارده احتمالي نخواهد داشت و آموزش و پرورش هم توان جبران خسارات وارده را ندارد. وزير آموزش و پرورش به خبرگزاري ميزان گفته هم‌اكنون بودجه‌اي براي بيمه آتش‌سوزي مدارس درنظر گرفته نشده است، البته بسياري از استان‌ها اگر نياز به بيمه آتش‌سوزي داشته باشند مراكز آموزشي خود را بيمه مي‌كنند.
به گفته مرتضي رئيسي، براساس ارزيابي‌ها 150هزار كلاس درس نيازمند مجهز شدن به سامانه حرارتي دائم هستند. سال گذشته 146ميليارد تومان براي استانداردسازي سامانه گرمايشي مدارس در اختيار سازمان نوسازي مدارس قرار گرفت كه با اين اعتبار 28هزار كلاس درس به سامانه حرارتي استاندارد مجهز شدند.براساس مصوبه مجلس شوراي اسلامي امسال از محل گاز مصرفي مبلغ 300ميلياردتومان بايد براي مجهز كردن مدارس به سامانه گرمايشي استاندارد در اختيار سازمان نوسازي قرار بگيرد كه به گفته معاون عمراني وزير آموزش وپرورش تاكنون 50ميليارد تومان آن محقق شده است.