سردار مجتبی عسگری، مسول سازمان حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس «لشکر 27 محمد رسول الله(ص)» و از فرماندهان دوران دفاع مقدس درباره نقش وحدت و عامل ایجاد آن در دوران جنگ تحمیلی می‌گوید: هنگامی که به فرمایشات امام (ره) در دوران دفاع مقدس مراجعه می‌کنیم، شاهد این هستیم که ایشان از وحدت بسیار صحبت کرده‌اند،بدون شک این نشان از جایگاه تاثیرگذار این عامل در برهه‌های مختلف برای پیشرفت جامعه ما بوده است.
چرا که در هر جامعه‌ای وحدت به دو صورت نمود می‌یابد. وحدت مردم با مردم و وحدت بین مردم و مسئولان در مدل اول عواملی همچون گروه گرایی، جاه‌طلبی و حفظ منافع شخصی بی‌معنی است. در جنگ نیز مساله به عطف خود رسیده بود هر چند افرادی بودند که به فکر حفظ منافع خود بودند،اما تعدادشان بسیار اندک بود و در مقابل همدلی، یکرنگی و تعاون گروه‌های مختلف که از طیف‌های متنوع عقیدتی، سیاسی و اجتماعی بودند، ناچیز به شمار می‌آمدند.
در حوزه وحدت میان مردم و مسئولان نیز شاهد این هستیم که این ارتباط و اثربخشی به بلوغ خود رسیده بود.و صداقت حاکم شده بود چرا که همه به فکر مملکت و سامان بخشی اوضاع و شرایط بحرانی آن بودند. نقش امام (ره) در این بین از هم مهمتر بود چرا که رهنمودهای دقیق و عملی ایشان موجب «وحدت کلمه» در بین همه ارکان جامعه شده بود و تصمیم‌های مهم نیز حول این مساله گرفته می‌شد. به عنوان مثال یادم می‌آید در شرایطی از جنگ آمدند گفتند که نخست وزیر وقت و حتی فرمانده سپاه عملکرد خوبی ندارند و باید تغییر کنند، اما که امام به مسائل آگاهی داشتند و فرمودنده این مباحث را کنار بگذارید. اکنون بجای طرح این موضوعات باید به دنبال راه حلی برای مدیریت جنگ باشیم.
هرجا این عامل در بین اقشار مختلف مردم وجود نداشته است دشمن و بیگانگان توانسته‌اند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم درون لایه‌های مختلف جامعه ایجاد شک و شبهه کنند و رفته رفته به واسطه اختلاف افکنی‌ها، جامعه را منحرف کنند و پیوند میان آنها را جدا کنند. نمونه بارز آن عاشورا یا خانه نشینی امام علی(ع) است.
آن چه که در جنگ تحمیلی هم واقعا توانست ارتباط‌های همه آحاد جامعه را قوام ببخشد، مؤلفه وحدت بود. یادم می‌آید روزی به دلیل همدلی و اخلاصی که در جامعه حکمفرما بود،یکی از وزرای وقت به عنوان رزمنده عادی بدون آن که کسی بداند به جبهه آمده بود، آقای اسماعیل کوثری از این موضوع با خبر شد و از آن جایی که این وزیر با نیروهای «لشکر 27 محمد رسول الله(ص)» به منطقه آمده بود به دیدار این وزیر رفت و گفت: ارزش کاری شما در امور مملکت بیشتر از ارزش رزمی شماست. این وزیر گفته بود که من برای مرخصی به جبهه آمده‌ام و باید تا پایان آن به تکلیفم عمل کنم.
از دیگر نمونه‌های وحدت می‌توان به اوایل پیروزی انقلاب و نقشی که کردهای اهل سنت در کردستان ایفا کردند، اشاره کرد. آنها با توجه به شاخصه‌های دینی و ملی و بر حسب غیرتی که داشتند، با مزدوران و ضد انقلاب مقابله کردند و باعث شدند تا به کشور آسیبی نرسد. با این حال متأسفانه هنگامی که می‌خواهیم به دوران جنگ باز گردیم، بسیاری از افراد که جنگ را ندیده‌اند یا به خوبی درک نکرده‌اند می‌گویند که بازگشت به آن دوران وترویج و باز آفرینی ارزش‌های اخلاقی و اجتماعی دوران جنگ تحمیلی نوعی «اُمّل» بازی است.
علی جلالی فراهانی مدیرکل پیشین بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان مرکزی و از پیشکسوتان جنگ تحمیلی نیز در باره بحث وحدت در دفاع مقدس می‌گوید: مهمترین عامل ایجاد وحدت در شرایط حساس دفاع مقدس حضور، هدایت و فرماندهی معنوی شخص امام خمینی(ره) بود. چرا که ایشان از وسعت نگاه علم و آگاهی خاصی نسبت به همه مسائل برخوردار بودند. همین باعث می‌شد تا همه اقشار جامعه از هر طبقه و صنفی و در گروه‌های اجتماعی مختلف گوش به فرمان امام باشند.
از سوی دیگر، دین و ناموس نیز از دیگر عوامل وحدت‌آفرین بودند و هستند. این ارزش‌ها در اسلام جایگاه بالایی برخوردارند و هر یک موجب وحدت ملی، قومی و دینی در شرایط خاص هستند.وحدت بر رفتار جمعی و اشتراکی جامعه این تاثیر را دارد که در همه شرایط حرفمان یکی باشد و آن یک حرف را هم ولایت فقیه با در نظر گرفتن هر جوانب بازگو کند. این ویژگی باعث ایجاد نظم، هماهنگی و همدلی در رده‌های مختلف جامعه می‌شود. نکته قابل توجه در رابطه با جنگ هم این بود که گاهی فرماندهان می‌گفتند: صدام هرگاه می‌خواهد تصمیم بزرگی بگیرد ابتدا به اخبار ایران را گوش می‌کند تا ببیند تازه‌ترین حرف امام در سخنرانی‌هایشان چه بوده است.
اگر به کشورهای منطقه نگاهی بیاندازیم به خوبی متوجه می‌شویم که مردم مصر اکنون به دلیل فقدان رهبر هیچ وحدتی ندارند و همین باعث شده است که اوضاع و احوال خوبی نداشته باشند. پیام وحدت به دشمنان این است که کشورهای متحد هیچگاه زیر ظلم نمی‌روند چرا که آحاد مختلف انسانی آن با هم همدل و یکصدا هستند و این ویژگی ملت‌ها حاکی از غیر قابل نفوذ بودن آنها است.
درباره عامل ایجاد وحدت در میان سطوح مختلف جامعه محمدرضا ابوالقاسمی از فرماندهان گردان تخریب لشکر27 محمد رسول‌الله (ص) می‌گوید: وجود مبارک امام (ره) در دوران جنگ تحمیلی مهمترین عامل ایجاد وحدت در میان همه مردم بود. آحاد مختلف جامعه این جمله امام را که می‌فرمودند «همه با هم انقلاب را یاری برسانیم» آویزه گوش خود کرده بودند. از همین رو امام تجلی وحدت شده بود و توصیه و رهنمودهای ایشان تعبیری از وحدت کلمه شد.
مردم و همه کسانی که در جنگ از قبیل روحانی، دانشجو، مهندس و فرمانده و سرباز بودند دوشادوش هم کاری کردند که تا جنگ به پیروزی برسد. اگر هم جایی بحث فرماندهی مطرح می‌شد، برای برقراری نظم و انضباط در بین ارگان‌ها بود.
یادم می‌آید در عملیات «فتح‌المبین» یک روحانی به نام سیدعباس موسوی قوچانی که مسئول احکام و اخلاق ما در گردان بود، حضور داشت.اگر چه او نامزد مجلس شورای اسلامی بود،اما به جبهه آمده بود.آن زمان که عملیات آغاز شد در کنار تبلیغ به عنوان یک نیروی رزمی با بچه‌ها بود. در جریان عملیات به درون سنگر لشکر عراقی‌ها می‌رفت و شانه‌های تخم مرغ به غنیمت می‌آورده و به رزمندگان می‌داد تا توان داشته باشند و با دشمن مقابله کنند.
اینک که بیش از دو دهه از پایان جنگ می‌گذرد وحدت همچنان مهمترین عاملی است که موجب می‌شود دشمن هیچگاه به فکر حمله یا تعرض به کشورمان باشد. مهمتر اینکه در این میان مردم باید از ولایت فقیه حمایت کنند چرا که در همه حال ایشان عامل اصلی وحدت خواهند بود.