یوسف‌زای ۱۷ ساله جوان‌ترین فردی است که تا به حال برنده جایزه صلح نوبل شده و ساتیارتی نخستین برنده متولد هند این جایزه است.
کمیته نوبل نروژ اعلام کرد که ساتیارتی ۶۰ ساله و یوسف‌زای به خاطر تلاش‌های‌شان بر ضد ستم بر کودکان و نوجوانان، و حق کودکان برای تحصیل انتخاب شده‌اند.
دادن مشترک جایزه صلح نوبل به یک هندی و یک پاکستانی، پس از یک هفته ستیز این دو کشور در مرز مورد منازعه‌شان در منطقه عمدتا مسلمان‌نشین کشمیر که بدترین جنگ میان دو رقیب مسلح به بمب هسته‌ای در بیش از یک دهه اخیر بوده است- صورت می‌گیرد.
توربجور جگلاند، رئیس کمیته نوبل نروژ گفت: »کمیته نوبل این موضوع را نکته‌ای مهم می‌شمارد که یک مسلمان و یک هندو، یک پاکستانی و یک هندی، در مبارزه‌ای مشترک برای تحصیل کودکان و مقابله با افراط‌گرایی به هم بپیوندند.»
کریستین برگ هارپویکن، رئیس انستیتوی پژوهش صلح در اسلو این جایزه مشترک را "جایزه‌ای مبتکرانه که توجه را به مشکلات کودکان و نوجوانان جلب می‌کند، خواند."
ساتیارتی ابراز امیدواری کند که بتواند به همراه یوسف‌زای برای صلح کار کند.
او در دفتر سازمانش، «باچپان باچائو آندولان» یا «جنبش نجات کودکان» در دهلی نو گفت: «من او را دعوت خواهم کرد برای برقراری صلح در شبه‌قاره که امری ضروری برای کودکان، امری ضروری برای هر هندی، برای هر پاکستانی، و هر شهروند جهانی است، به هم بپیوندیم.»
یوسف‌زای نیز در شهر بیرمنگام انگلیس که در حال حاضر محل زندگی اوست، به گزارشگران گفت که روز جمعه با ساتیارتی صحبت کرده است و آنها توافق کرده‌آند که نخست‌وزیران هند و پاکستان را برای مراسم اهدای جایزه صلح نوبل در ماه دسامبر دعوت کنند.
یوسف‌زای گفت که خبر برنده شدنش را روز جمعه حین یک درس شیمی از معلم شنیده و افزود که این خبر غافلگیری بزرگی برای او بوده است.
او گفت: «بردن این جایزه پایان پیکاری نیست که من آغاز کرده‌ام. به نظر من این در واقع نقطه شروع است. من می‌خواهم همه کودکان به مدرسه بروند.» و افزود از بردن این جایزه «واقعا مفتخر است.»
«نسیم هوای تازه» در میان خشونت
یوسف‌زای که در سال ۲۰۱۲ در اتوبوس مدرسه در دره سوات در شمال غرب پاکستان به عنوان مجازات نوشته‌هایش در وبلاگی بر ضد اعمال طالبان برای محروم کردن زنان از تحصیل، مورد حمله مردان مسلح نقابدار قرار گرفت
او که پس از بهبودی نمی‌توانست به پاکستان بازگردد به بریتانیا نقل مکن کرد و «بنیاد ملاله» را به راه انداخت و به پشتیبانی از گروه‌های محلی حامی حق تحصیل کودکان با تمرکز بر کشورهای پاکستان، نیجریه،اردن، سوریه و کنیا پرداخت.
معلم سابق او، احمد شاه گفت بردن جایزه صلح نوبل بوسیله او خبری عالی برای پاکستان است.
شاه در تماسی تلفنی از دره سوات گفت: «این نسیمی از هوای تازه، موهبتی برای پاکستان در زمانی است که ما در تروریسم و خشونت و جنگ غرق شده‌ایم.»
او گفت: «افرادی که با او مخالفند، عناصر افراطی یا هر کس دیگر، ربطی به زمانه ما ندارند. آنها اقلیتی ضعیف هستند.»
یوسف‌زای سال گذشته در رویدادی در مجمع جوانان سازمان ملل که یان کی مون، دبیر کل سازمان ملل، آن را »روز ملاله» نامید، سخنرانی کرد. او امسال به نیجریه رفت تا خواستار آزادی ۲۰۰ دختری شود که بوسیله گروه بوکوحرام ربوده شده بودند.
او در این سخنرانی گفت: «می‌خواهم به دختران نیجریه و سراسر آفریقا، و سراسر دنیا بگویم نگذارید هیچکس به شما بگوید شما ضعیف‌تر هستند با از کسی دیگری کمتر هستید.»
یوسف‌زای گفت: «شما کمتر از یک پسر نیستید. شما کمتر از بچه‌ای از کشوری ثروتمندتر یا قدرتمندتر نیستید. شما آینده کشورتان هستید. شما کشوری قوی را خواهید ساخت. شما می‌توانید این مسئولیت را به عهده بگیرید.»
مبارزه با بردگی کودکان
ساتیارتی که در ۱۹۸۰ حرفه‌اش به عنوان مهندس برق را رها کرد تا به پیکار بر ضد کار کودکان بپردازد. او تظاهرات و راهپیمایی‌های صلح‌آمیز گوناگونی را بر ضد استثمار کودکان برای منافع مالی رهبری کرده است.
ساتیارتی گفت: «کار کردن هر کودکی به عنوان برده کودک در هر جایی از جهان مایه سرافکندگی هر انسانی است. من بسیار مفتخرم که فردی هندی هستم که توانستم در هند برای بیش از سی سال این پیکار را ادامه دهم. دریافت این جایزه تقدیری بزرگ و افتخاری برای همه هموطنان هندی من است.»
او گفت: «دریافت این جایزه افتخاری برای همه کودکانی است که هنوز از بردگی، کار اجباری و قاچاق کودکان رنج می‌برند.»
ساتیارتی اخیرا در مقاله‌ای نوشت داده‌های به دست‌آمده از سازمانهای غیردولتی نشان می‌دهد که شمار کودکان کار در هند ۶۰ میلیون نفر، معادل ۶ درصد کل جمعیت است.»
«کودکان فقط به خاطر فقر والدین، بی‌سوادی، جهل، نبود برنامه‌های توسعه و آموزش به کار وادار نمی‌شوند، بلکه واقعیت اساسی این است که کارفرمایان با توجه به اینکه کودکان ارزان‌ترین گزینه‌ها هستند، و گاهی حتی به رایگان کار می‌کنند، از کار کودکان سودی هنگفت می‌برند.»
ماه گذشته بر اساس شکایتی که سازمان او تسلیم دادگاهی در دهلی کرده بود، دولت هند مجبور شد مقرراتی را برای محافظت از کارگران خانگی که اغلب مورد آزار جسمی و جنسی و بهره‌کشی قرار می‌گیرند، وضع کند.
ساتیارتی به جمع چند برده جایزه نوبل صلح می‌پیوند که پیوندهایی با هند دارند- هر چند که مشهورترین فعال صلح در میان آنها و پدر استقلال هند، مهاتما گاندی، هیچگاه به این جایزه نرسید.
مادر ترزا، یک راهبه آلبانیایی‌تبرا، در سال ۱۹۷۹ به خاطر تلاش‌هایش برای فقیران در بند کلکته در هند برنده جایزه صلح نوبل شد. دالایی لاما، رهبر معنوی در تبعید تبتی نیز که در سال ۱۹۸۹ برنده این جایزه شد، ساکن هند است.
بسیاری از مفسران می‌گویند حذف گاندی از فهرست برندگان جایزه صلح نوبل بزرگترین خطا در تاریخ این جایزه بوده است که برای نخستین بار در سال ۱۹۰۱ اهدا شد.
جایزه صلح نوبل به ارزش ۱.۱ میلیون دلار در ۱۰ دسامبر، سالمرگ آلفرد نوبل، صنعت‌گر سوئدی که در وصیت‌نامه‌اش در سال ۱۸۹۵ این جایزه را بنیاد نهاد، در اسلو پایتخت نروژ اهدا می‌شود.
جوان‌ترین برنده جایزه نوبل پیش از این، لاورنس برگ، دانشمند بریتانیایی استرالیایی‌تبار بود که در ۲۵ سالگی به همراه پدرش برنده جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۱۵ شد.