برخی معتقدند، دولتی بودن اکثر رویدادهای هنری در ایران سبب شده بسیاری از آنها بیخبر متولد شوند و بیخبرتر متوقف.
خوشبختانه جامعه تجسمي ايران چند سالي است به همت گالريها و بخشهاي خصوصي صاحب جشنوارههايي است كه با نظمي ستايش برانگيز خلق شدهاند.اين جشنوارهها كه اكنون عمرشان دو رقمي شده اميدواري به ماندنشان بسيار است. شاخصترين نمونهاش اين روزها گرانيگاه نگاههاي تجسمي است؛ «پنجمين دوسالانه نقاشي دامون فر» كه با همكاري موسسه تصوير شهر سازمان فرهنگي و هنري شهرداري تهران در گالري پرديس ملت در حال برگزاري است.
- ويژه زير ٢٥ سالهها
اين روزها به طبقه منفي دو سينما گالري پرديس ملت كه ميرويد موجي خروشان از رنگ، نقش و حرفهاي تازه، روح و چشمانتان را با خود درگير ميكند. اينجا ميزبان پنجمين دوسالانه نقاشي دامون فر ويژه جوانان زير ٢٥ سال است كه واقعا اگر ندانيد اين كارها با قدرت تكنيكي بالا به جواناني ١٧، ١٨، ١٩ ساله تعلق دارد، محال است آنان را حرفهاي ندانيد. ١٥ اثر ماژيك و ٨٥ نقاشي از ٩٥ هنرمند هر يك متفاوتتر از ديگري جهانهاي متعددي پيش رويتان ميگذارند كه اتفاقا از خصوصيات بارز اين نسل است. در اين ميان حضور گاه به گاه رنگهاي جيغ است كه شايد در ديگر نمايشگاههاي تجسمي كمتر ميتوان سراغي از آنها گرفت. اين نكته وجه تمايز اين رويداد است. هر چند استادان دنياديده اعتقاد دارند اين آثار آنقدر كه بايد شاد و پرانرژي نيستند و بايد راز اين مهم را دريافت.
- از ميان٢٩٠٠ اثر
سيف الله پوياراد مدير دوسالانه نقاشي دامون فر كه اين رويداد را در سال ١٣٨٥ بنيانگذاري كرده است به همشهري ٦و٧ ميگويد: ٩٦ اثري كه به بخش نهايي و نمايشگاهي دوسالانه راه يافتهاند از ميان ٢٩٠٠ اثر برگزيده شدهاند. به راحتي امكان انتخاب سه برابر اين تعداد اثر هم وجود داشت، اما هزاران افسوس كه فضاي كافي براي نمايش آثار بيشتر در اختيار نيست و از اساس، تهران براي برپايي نمايشگاههاي بزرگ با فقر روبهرو است.
پوياراد گفت: هدف ما ايجاد يك سكو و نردبان حرفهاي و بلند براي معرفي استعدادهاي درخشان در زمينه نقاشي است. در ١٠ سال و پنج دوره برگزاري قريب به هفت تا هشت هزار نوجوان و جوان نقاش براي ما اثر فرستادهاند كه دستكم ١٠٠ نفر از آنها به عنوان نسل نوين نقاشي ايران جذب گالريها شدهاند و برخي از آنها مثل وحيد چماني، مرتضي پورحسيني، نفيسه عمران، داريوش نهداران، بهمن محمدي، عادل يونسي... به موفقيتهاي بزرگ بينالمللي هم رسيدهاند. ما با دلخوشي اين راه پر خير را ادامه خواهيم داد.
او تاكيد دارد؛ حتما بنويسيم كه ديدار از اين نمايشگاه براي همه مردم به خصوص جامعهشناسان و مسوولان الزامي است. به اين سبب كه هنرمندان جوان، جامعه را به گونهاي ديگر ميبينند و آگاهي از ديدگاه آنان براي ساير شهروندان ضروري است. بايد متوجه حرفها و دلمشغوليها و حتي نقدها و دل آشفتگيهاي جوانان باشيم.
- نقاشيهاي جوانانه از چه ميگويند؟
جالب است در راهروي ورودي گالري پرديس سه نقاش كفشهاي مردم را نقاشي كردهاند. آيا جوانان نقاشمان سر به زير شدهاند؟! تعداد قابل توجهي از آثار ( شايد ١٥ مورد) به معماري اختصاص يافتهاند؛ ساختمانهاي سر به فلك كشيده كه برخي از آنها در حال ساخت و سازند. آيا جوانان نقاشمان سر به هوا شدهاند؟ حق با پويا راد است. با تماشاي اين آثار حرفهاي بسياري ميتوان درباره جهانبيني اين زير ٢٥ سالههاي باريك بين زد. يكي از دغدغههاي اين جوانان فقر همسنهاي آنهاست، مثلا در تابلويي پسركي هنگام «سلفي گرفتن» اين نداري را فرياد ميزند. دستكم ٢٠ تابلو از سرگشتگي انسان امروز ميگويد و... براي آنكه بدانيد جوانان از چه ميگويند بايد تشريف ببريد گالري.
- داوران چه ميگويند؟
پنجمين دوسالانه نقاشي دامون فر، آيدين آغداشلو هنرشناس و نقاش صاحب سبك را به عنوان رييس شوراي داوران كنار خود دارد و جالب اينجاست كه او در اولين دوره اين دوسالانه همين سمت را به عهده داشت. او دامون فر را بهترين ويترين براي معرفي نسل نوين تجسمي ايران ميداند و شايد فروتني به خرج ميدهد.او در اين باره ميگويد: اين جوانان از دوره جواني من هم بهتر نقاشي ميكنند. به نظر او شركت در چنين نمايشگاههايي فارغ از برنده شدن يا نشدن مهم است؛ زيرا تا ٢٥ سالگي بنيانهاي هنري و نگاه هنرمند در حال ساخته شدن و محك خوردن در اين گونه رقابتها سازنده است.
آغداشلو براي انتخاب آثار،شورايي را به همكاري فراخوانده كه تلفيقي از سه نسل هنرياند: غلامرضا نامي، نيلوفر قادري نژاد و شهروز نظري. اين جمع از ميان انبوه آثار رسيده اين ٩٦ اثر را برگزيده و روي ديوار فرستادهاند. نامي كه ساليان دراز از كارشناسان موزه هنرهاي معاصر تهران بوده است، ميگويد: «آثار اين دوره در مقایسه با دورههای قبل از سطح کیفی بالایی برخوردار است. واقعا انتظار نداشتیم که آثاری تا این اندازه حرفه ای را از جوانان شاهد باشیم. در عين حال شکی نیست که حضور در چنین جشنوارههایی می تواند در زندگی هنری جوانان بسیار موثر باشد. در این چند روز شاهد آن بودهایم که در چند هنرستان برای راه یابی آثار دانشآموزانشان به پنجمین دوسالانه نقاشی دامون فر، جشن گرفتهاند. این میتواند انگیزه خوبي برای آنها شود تا در ادامه مسیر با توان بیشتری قدم بردارند. هر چند كه در این مسیر همه چیز بستگی به خود هنرمند دارد تا از فرصتها به نحو احسن بهره بگیرد و از پلههای ترقی بالا رود.»
اما قادري نژاد، بانوي نقاش ديگر عضو شوراي انتخاب جمله بسيار جالبي ميگويد: توانايي نقاشانه اين جوانان چنان است كه من احساس ميكنم آنها ميتوانند انقلابي در نقاشي ايران ايجاد كنند.
- بهترين نقاش زير ٢٥ سال ايران ٩٣ كيست ؟
حالا ديگر همه چشم انتظار جمعه هفته آينده ؛ دوم آبان هستند.در آيين اختتاميه اين دوسالانه برترينها اعلان ميشوند. برترينهايي كه رسانهها به آنها بهترين نقاشان زير ٢٥ سال ايران لقب دادهاند. برگزيده اول اين نمايشگاه براي يك سفر مطالعاتي به آكادمي هنر فابركاستل آلمان ميرود و نفرات بعدي جوايز نقدي دريافت ميكنند، اما شايد مهمتر از اين تشويقها، همين ديده شدن در مهمترين دوران بلوغ هنري است كه براي هر هنرمند جواني مثل نان شب لازم است.
پيشنهاد ويژه ما به شما ديدار از اين نمايشگاه خاص است؛ زيرا علاوه بر فضاي با طراوت و در عين حال تامل برانگيز، ميتوانيد در انتخاب «هنرمند برتر از نگاه مردم» شركت كنيد و با راي دادن به اثري كه ميپسنديد، او را از صندوق رايگيري بيرون آوريد.