مهمترين پاسخي كه مسئولان دولتي به ترديد كارشناسان دادهاند بر پايه اشتغالزايي 400هزارنفري در سالجاري استوار است. به گفته كارشناسان بازار كار اين ميزان اشتغالزايي بايد خود را در آمار بيمهشدگان تأمين اجتماعي نشان دهد. رئيسجمهور نيز در گفتوگوي تلويزيوني خود به افزايش تعداد بيمهشدگان تأمين اجتماعي بهعنوان شاخصي از بهبود اشتغالزايي اشاره كرد و از كمشدن تعداد افراد تحت شمول بيمه بيكاري سخن گفت. حسن روحاني در اين بخش، آماري ارائه نداد اما اين شاخصها را نشانه بهبود وضعيت بازار كار قلمداد كرد.
يك كارشناس بازار كار در اين زمينه به همشهري گفت: تعداد بيمهشدگان تأمين اجتماعي اصليترين مرجع براي نشاندادن افزايش اشتغال است. رئيس دولت هم به اين موضوع اشاره داشتند اما تنها بخشي كه بدون اعلام آمار از آن عبور كردند همين موضوع بود.
حميد حاجاسماعيلي ادامه داد: هرچند آمار جديدي از بيمهشدگان در سال جديد به دستمان نرسيده اما شرايط بازار كار نشان ميدهد كه افزايش قابل توجهي در اين بخش رقم نخورده است. حتي بهبود وضعيت بنگاههاي بزرگ نظير خودروسازها نميتواند نشاندهنده اشتغالزايي باشد چراكه عموم اين بنگاهها طي سالهاي اخير با وجود كاهش ظرفيت توليد، اجازه استخدام نيرو نداشتهاند. بنگاههاي كوچك و متوسط ميتوانند با افزايش ظرفيت توليد به اشتغالزايي كمك كنند كه اين بنگاهها هم هنوز از ركود خارج نشدهاند و سهم اندكي از تسهيلات بانكي نصيبشان شده است.
- آمار بيمه شدگان
آمارهاي رسمي از تعداد بيمهشدگان اصلي تأمين اجتماعي نشان ميدهد كه 12ميليونو808 هزار و 47نفر تا پايان سال92 تحت پوشش بيمه قرار داشتهاند كه نشاندهنده اين ميزان شاغل در بخش كارگري است. در سال91 معادل 12ميليونو286 هزار و 683نفر بهعنوان بيمه شده اصلي ثبت شدهاند.اعلام آمار بيمهشدگان در نيمه نخست امسال ميتواند كمك زيادي به ابهامزدايي از اشتغال ايجاد شده در 6ماه گذشته بكند. سازمان تأمين اجتماعي اما آماري در اين بخش منتشر نكرده است.
موضوع ديگري كه بهعنوان نشانهاي از بهبود وضعيت بازار كار مورد تأكيد قرار گرفته است به كاهش بيمه بيكاري بگيران بازميگردد. آخرين آمار در اين بخش نشان ميدهد كه تعداد دريافتكنندگان بيمه بيكاري امسال 29هزار نفر كاهش يافته است. طبق اعلام سازمان تأمين اجتماعي در سال گذشته ۲۱۵هزار نفر مستمري بيكاري دريافت ميكردند اما در سالجاري اين تعداد به ۱۸۶هزار نفر رسيده است. از اين موضوع بهعنوان شاخصي از بالارفتن آمار اشتغال ياد ميشود.
محمد حسنزدا، معاون فني و درآمد سازمان تأمين اجتماعي اعلام كرده است: «يكي از دلايل كاهش بيمه بيكاريبگيران به همپوشاني كه در گذشته وجود داشت برميگردد بهطوريكه برخي افراد علاوه بر دريافت مقرري بيكاري در شغلي نيز مشغول بهكار بودند كه با همكاري اتحاديه كارگران توانستيم مديريت مناسبي انجام داده و اين همپوشاني را از بين ببريم و همين عوامل باعث كاهش آمار بيمه بيكاري شد.»
- 400هزار شغل از كجا آمد؟
رئيسجمهور اعلام كرده است كه در سالجاري كاهش 80هزار شغل رقم خورد اما در مقابل افزايش 430هزار شغل داشتهايم. طبق اعلام معاون برنامهريزي و نظارت راهبردي رئيسجمهور نيز تعداد مشاغل از 21ميليونو100 هزار نفر در بهار امسال به 21ميليون و 500هزار نفر در تابستان رسيد كه بيانگر ايجاد 400هزار شغل در اين مدت است. محمدباقر نوبخت اين اشتغالزايي را ناشي از فعال شدن طرحهاي عمراني ميداند:
در نيمه اول سالجاري دولت در طرحهاي عمراني سرمايهگذاري كرده و بخش خصوصي هم وارد شده است. سخنگوي دولت اذعان ميكند كه ايجاد اين ميزان شغل براي اقتصاد ايران بالا نيست و دولت بايد گامهاي جدي تري بردارد. در اين شرايط اما تعدادي از كارشناسان بازار كار به اشتغال از دست رفته طي سالهاي اخير اشاره ميكنند و معتقدند كه در بخش بنگاههاي كوچك و متوسط 650هزار نفر از كار بيكار شدهاند و با وجود ورود فارغالتحصيلان جديد به بازار كار، اشتغالزاييها در سالجاري حداكثر ميتواند به حفظ وضع موجود منجر شود.
- آخرين آمار
علي ربيعي وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعي در يك برنامه تلويزيوني تعداد بيمهشدگان اصلي را 12ميليونو900 هزار نفر اعلام كرد كه با اين حساب ميتوان گفت تعدادبيمهشدگان نسبت به سال گذشته 92هزار نفر افزايش يافته است. كارشناسان بازار كار معتقدند كه بخش مهمي از اين افزايش بيمهشدگان ميتواند به افزايش آگاهي كارگران و شناسايي كارگران فاقد بيمه توسط بازرسان سازمان تأمين اجتماعي مربوط باشد نه ايجاد شغل جديد.
با وجود اين اگر 92هزار بيمه شده جديد بهعنوان شغل جديد محاسبه شود و تعداد آن باافراد خارج شده از شمول بيمه بيكاري جمع شود ميتوان برآورد كرد كه تعداد 121هزار نفر به تعداد شاغلان اضافه شده است. اين در حالي است كه وي كاهش تعداد بيمه بيكاري بگيران را نيز به عواملي نظير اتمام دوره پرداخت يا شناسايي شاغلاني كه بيمه بيكاري دريافت ميكردند مرتبط دانست.