به گزارش رویترز سازمان جهانی بهداشت در بیانیه‌اش در این مورد در روز شنبه ۱۸ اکتبر (۲۶ مهر)، درباره محتوای یک سند داخلی این سازمان که خبرگزاری آسوشیتدپرس روز جمعه آن را منتشر کرد، اظهار نظری نکرده و صرفا گفته است که این سند یک پیش‌نویس ابتدایی است که هنوز فکت‌هایش وارسی نشده‌اند، و «بخشی از یک تجزیه و تحلیل مداوم پاسخ ما به این شیوع است.»
این سازمان در بیانیه‌اش افزوده است: «ما نمی‌توانیم منابع محدودمان را که در حال حاضر صرف پاسخ اضطراری به شیوع ابولا شده است، صرف تجزیه و تحلیل مشروح اقدامات گذشته‌مان کنیم. این بازبینی منتشر خواهد شد، اما فقط پس از آنکه این شیوع پایان یابد.»
سازمان جهانی بهداشت به طور گسترده‌ای به خاطر واکنش کند به این همه‌گیری و اطمینان‌بخشی‌هایش در ابتدای شیوع اخیر ابولا، علیرغم هشدارهای مکرر عمومی بوسیله سازمان خیریه «پزشکان بدون مرز»- که پیشگام مبارزه میدانی با ویروس در غرب آفریقا است- مورد انتقادات گسترده‌ای قرار گرفته است.
بر اساس گزارش روز جمعه سازمان جهانی بهداشت، ابولا تا کنون به مرگ ۴۵۴۶ نفر در لیبریا، سیرالئون و گینه انجامیده است. اما با توجه به اینکه اساس تخمین‌های سازمان جهانی بهداشت، دست کم نیمی از موارد عفونت با ویروس ابولا گزارش نمی‌شوند و میزان کشندگی ۷۰ درصدی این ویروس، میزان واقعی تلفات این شیوع ممکن است بیش از ۱۲۰۰۰ نفر باشد.
نشانه‌ای از کندشدن سرعت شیوع اخیر ابولا که برای اولین در ماه مارس تایید شد، در دست نیست، اما سازمان جهانی بهداشت تازه در ۸ اوت (۱۷ شهریور) بود که وضعیت اضطراری بهداشتی بین‌المللی درباره آن اعلام کرد.
مارگرت چان، دبیر کل سازمان جهانی بهداشت، از اقدامات سازمانش در مواجهه با ابولا دفاع کرده است.
اما در سند داخلی که آسوشیتدپرس به آن دست یافته است، آمده است که کارشناسان باید درمی‌یافتند که روش‌های سنتی مهار شیوع بیماری در منطقه‌ای با مرزهای کنترل‌نشده و نظام بهداشتی فروپاشیده موثر واقع نخواهند شد.
در این سند آمده است: «تقریبا همه افرادی که در پاسخ به این شیوع شرکت داشتند، نتوانستند مسائل واضح جلوی چشم‌های‌شان را درک کنند.»
این سند می‌گوید بوروکراسی سازمان جهانی بهداشت را نیز باید در ایجاد این وضعیت مقصر دانست، به خصوص که رئیس بخش آفریقایی سازمان جهانی بهداشت بوسیله کشورهای عضو آفریقایی منصوب می‌شود، نه بوسیله مارگرت چان. دوره کاری سامبو، رئیس فعلی بخش آفریقایی این سازمان در پایان امسال تمام می‌شود.
پیام‌هایی که در مراحل اولیه شیوع بیماری از دفتر سامبور می‌رسید، گاهی کاملا ناهماهنگ با پیام‌ها در ژنو، مرکز سازمان جهانی بهداشت، بود.
دفتر آفریقایی سازمان جهانی بهداشت در روز ۲۲ سپتامبر (۳۱ مرداد) اعلام کرده بود که ابولا در سنگال و نیجریه «کاملا مهار شده است»، در حالیکه دفتر چان از این ادعا حمایت نکرده بود و فقط در روز جمعه اعلام کرده بود که سنگال عاری از ابولا است و هنوز درباره نیجریه اظهار نظر مشابهی نکرده بود.
این سند افشاشده می‌گوید بروس آیلوارد، یکی از مقامات ارشد دفتر چان، در ای‌میلی به یکی از همکارانش در سازمان جهانی بهداشت هشدار داده بود که احساس می‌کند، دفتر آفریقایی این سازمان «به جای کمک کردن در پاسخ به ابولا، باعث خرابکاری در آن می‌شود» و «هیچکدام از اخبار درباره عملکرد سازمان جهانی بهداشت در منطقه خوب نیست.»
بر اساس این سند، در همین حال فقط پنج روز بعد از این جریان، مارگرت چان پس از دریافت نامه‌ای داخلی که کم‌کاری‌های سازمان جهانی بهداشت را بیان می‌کرد، از این که «برای نخستین بار است که این نوع اخبار به او می‌سد»، بهت‌زده شده بود.
سازمان جهانی بهداشت در بیانیه‌اش در روز شنبه گفت: «سازمان جهانی بهداشت تا زمانی که این سند تکمیل نشده باشد، درباره آن مصاحبه یا اظهارنظر نمی‌کند.»
این بیانیه افزوده است: «سازمان جهانی بهداشت به شفافیت و پاسخگویی اعتقاد دارد و این بازبینی را هنگامی که وارسی فکت‌هایش انجام شد، منتشر خواهد کرد. در حال حاضر سازمان جهانی بهداشت بر به دست آوردن منابع مورد نیاز برای پیکار موفقیت‌آمیز با این شیوع ابولا متمرکز است.»
«بازبینی کامل و تجزیه و تحلیل پاسخ‌های جهانی به این بزرگترین شیوع ابولا در تاریخ، هنگامی که شیوع بیماری تحت کنترل قرار گرفت، تکمیل و منتشر خواهد شد. ما یک سازمان بهداشت عممی هستیم و تمرکز ما در حال حاضر باید معطوف به توقف شیوع بیماری و نجات دادن زندگی‌های افراد باشد.»