چهارم خرداد ماه 93 بود كه مجتبي صديقي معاون وزير علوم و رييس سازمان امور دانشجويان در نشستي خبري ضمن ارائه توضیحات در رابطه با روند اعزام دانشجویان به خارج از کشور در سالهای اخیر، از تخلفات احتمالي در اعطاي بورسيههاي تحصيلي خبر داد و يادآور شد كه نهادهای قانونی در حال بررسی پروندهها و اين تخلفات احتمالی هستند.
22 مرداد ماه بود كه بررسي پرونده بورسيهها به جلسه هیات دولت به ریاست دکتر حسن روحانی رییسجمهوری رسيد و گزارش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری درباره وضعیت بورسیههای تحصیلی در سالهای اخیر به هیات دولت ارائه شد و هیات دولت نيز با توجه به نقش بورس تحصیلی در تامین منابع انسانی کارآمد برای دانشگاهها، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری را موظف به دفاع کامل از حقوق مردم و ساماندهی بورس تحصیلی بر مبنای قانون و حفظ منزلت علمی دانشگاهها و مقابله با تبعیض كرد.
- واكنش روحاني نسبت به «فساد در بورسيهها»
همزمان با آغاز هفته دولت نيز رييسجمهوري در مرقد امام خمینی (ره) بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، گفت: دولت در مبارزه با فساد از جمله فساد در دانشگاه و فساد مدارك علمی یا فسادی كه در زمینه بورسیهها بوده، جدی خواهد بود و این مبارزه را ادامه خواهیم داد و با تغییر یك نفر از دولت، مسیر دولت تغییر نخواهد كرد بلكه همان مسیری كه مردم و آرای مردم برای ما مشخص كردهاند، ادامه خواهد یافت.
- واكنش رييسجمهوري نسبت به «رانت» و «تقلب» در بورسيهها
دكتر روحاني چندي بعد در جمع نخبگان و برگزيدگان استان خراسان رضوي نيز گفت: متأسفانه به برخی فسادها برخورد کردهایم که شگفتآور و حیرتآور است؛ آخر برای استاد شدن و بورسیه شدن هم تقلب؟ از فردی که قرار بوده استاد دانشگاه این کشور شود، پرسیدهاند نمرهات چند بوده، در پاسخ نمرهای میگوید که بعد معلوم میشود، اشتباه است. دچار حیرت شدهایم؛ چون رانت را نه تنها در حوزههای اقتصادی، مالی و پولی بد میدانیم، بلکه وقتی فردی میخواهد استاد و معلم فرزندان مردم شود و برای نجات کشور به تربیت شاگرد اقدام کند، نباید در روندی با تقلب قرار گیرد.
- اولین كلام روحاني با نجفی در آغاز سرپرستی وزارت علوم: «مسأله بورسیهها را باید دنبال کنید»
رييسجمهوري همچنين در آيين آغاز سال تحصيلي دانشگاهها و موسسات آموزش عالي نيز كه نيمه مهر ماه در دانشگاه تهران برگزار شد، با یادآوری دوران وزارت دکتر رضا فرجیدانا، بر توجه به اخلاق علمی تأکید کرد و با اشاره به پرونده بورسیهها، گفت: نمیتوانیم در یک مسألهای که صداقت، راستگویی، دقت و قانون مورد توجه قرار نگرفته است، بیتوجهی کنیم. کما اینکه اولین کلام با دکتر نجفی در آغاز سرپرستی وی در وزارت علوم این بود که «مسأله بورسیهها را باید دنبال کنید».
و بالاخره، دكتر روحاني هفته گذشته در هشتمین همایش ملی نخبگان جوان کشور با بیان اینکه بعضیها به ما گفتند که وزیر نباید دست به موضوع بورسیهها بزند، وعده داد تا پایان همان هفته، گزارش کامل موضوع بورسیهها به اطلاع ملت برسد كه اين وعده عملياتي شد و وزارت علوم، تحقيقات و فناوري در روز جمعه دوم آبان ماه اين گزارش را به طور رسمي منتشر كرد.
- روحاني: بورسيههاي تقلبي؛ مصداق منكر
گزارش نهايي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري درباره تكليف بورسيههاي اعطا شده در دوران دولتهاي نهم و دهم، دو روز پس از آنكه دكتر حسن روحاني رييسجمهوري در اجتماع مردم زنجان از «بورسیههای تقلبی» تحت عنوان «مصداق منكر» نام برد، منتشر شد؛ گزارشي كه واكنشهايي انتقادي را از سوي مسئولان ارشد وزارت علوم دو دولت گذشته و برخي نمايندگان مجلس به دنبال داشت. اين واكنشها با ذكر منبع در جدول آمده است.
مشخصات اظهارنظر كننده |
اظهارات |
كامران دانشجو وزير علوم، تحقيقات و فناوري كابينه دهم (منبع: تسنيم و فارس) |
- انتشار اسامی ۳ هزار بورسیه، «مفسده مشهود» و «جرم» است. ادعای غيرقانوني بودن 3 هزار بورسیه دولتهاي نهم و دهم، تشویش اذهان عمومی و هتک حرمت افراد است و وزارت علوم باید در قبال آن پاسخگو باشد.
- بورسیههایی که محروم شدند، با کدام حکم و با کدام مرجع قضایی محروم شدهاند؟
- آزمون بورس اعزام به خارج در دوران اصلاحات برداشته شد و مسئولان فعلی که در آن زمان هم در وزارت علوم بودند با استدلالهایی شرط آزمون را حذف کردند. تبدیل بورس اعزام خارج به داخل نيز توسط مديران وزارت علوم دولت اصلاحات صورت گرفت.
- ملاک اعزام بورس خارج از سال 81 مصاحبه و نمره آزمون تافل قرار گرفت و هماکنون نیز همین ملاک مد نظر است.
- ملاک براي بورسيه در زمان اصلاحات، معدل 14 و 16 بود، اما در زمان ما فرمول «معدل کارشناسی ضربدر 3 به علاوه معدل کارشناسیارشد و ضربدر 2» بود که اگر نمره داوطلب در این فرمول به 70 میرسید، میتوانست از بورسیه استفاده کند.
- اسامي بورسیههای خارج بدون آزمون در دولتهاي پنجم، ششم و هفتم را دارم؛ وزارت علوم آنها را هم بررسي كند.
- براي تهيه گزارش منصفانه، مراکز دیگر از جمله مجلس اقدام کنند. مجلس اجازه ندهد «رقیب» گزارش ما را تهیه کند.
- در آستانه استيضاح يا معرفي وزير كابينهشان، «بگم بگم» راه مياندازند. قضیه بورسیهها من و عده زیادی را یاد «بگم، بگم» زمان انتخابات سال 88 میاندازد.
- من در جریان ریز تغيير آئیننامهها نبودم؛ اینها مواردی بود که در شورای بورس بررسی میشد، نه من بلکه هیچ وزیری شخصا در کار شورای بورس دانشجویان وزارتخانه ورود نمیکند.
|
علياكبر متکان عضو شورای مرکزی بورس در دولت دهم و معاون سابق اداری و مالی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (منبع: تسنيم و فارس) |
- اطلاعیه وزارت علوم حاكي از یک برنامهریزی از پیش تعیین شده براي ساختن بحران از یک مسئله عادی است. وزارت علوم در مقام قضا نيست؛ موضوع بورسیهها را به دستگاه قضایی و سازمان بازرسی کل کشور بفرستید.
- تبديل بورسيههاي خارج به داخل در دهه 70 يعني قبل از دولت نهم آغاز شد و روالی بوده که از گذشته وجود داشته و دولت نهم و دهم قانون جدیدی را در این زمینه وضع نکرد.
- چطور شوراي مركزي بورس در دولت اصلاحات ميتوانسته مصوبه وضع كند در دولتهاي نهم و دهم نميتوانسته مصوبه بگذراند؟
- قبل از دولت نهم و در دولت اصلاحات 700 دانشجوی بورسیه به کانادا و انگلیس فرستادند و آنها هیچگاه به کشور بازنگشتند. 35 درصد دانشجویان در دولت اصلاحات که به کانادا رفتند، به کشور بازنگشتند، در حالی که برای آنها هزینه شده بود و قرار بود در رشتههایی فارغالتحصیل شوند که این رشتهها در کشور کم یا اصلاً نبود، چرا با آنها برخورد نکردند و پیگیری نشد؟
- دولتهای پیش از نهم و دهم افرادي را برای تحصیل در دوره دکتری به دانشگاه علامه طباطبایی معرفی کردند، بدون اینکه حتی کوچکترین پرونده و نامهای داشته باشند؛ اسامی زیادی بودند که پرونده نداشتند و غیرقانونی در دانشگاه علامه طباطبائی و دانشگاه تهران بورس شده بودند، برخی مجوز و برخی دیگر حکم بورسیه نداشتند و تنها با یک نامه وزارت علوم تحصیل میکردند.
- بورسیههای قبل از دولت نهم و دهم هم بررسی شود؛ سازمان بازرسی کل کشور بورسیه تمام دورهها را بررسی کند.
|
غلامرضا خواجهسروی معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دولت دهم و عضو شورای مرکزی بورس در دولت دهم (منبع: تسنيم) |
- تصور شخصی من این است که کلّیت ماجرای بورس در راستای تلاش برای حذف جریان مؤمن و متدین آموزش عالی کشور و پیشگیری از حضور نیروهای مومن و انقلابی در نظام آموزشی کشور است و پشت این داستان جریانات سیاسی زخمخورده از انقلاب اسلامی و حرکتهای انقلابی قرار دارند.
- حتی یک نمونه تخلف در دولت نهم و دهم در زمینه بورسیه وجود نداشته و سختگیریهایی که باید وجود داشته باشد، اعمال شده است.
- اطلاعیه منتشر شده در وزارت علوم حاصل جلسات پشتپرده و سیاسی است؛ قوه قضائیه و دادستان پروندههای بورسیهها را دقیق بررسی کند.
- در دوران اصلاحات طبق آمارهایی که وجود دارد 70 درصد بورسیههایی که به خارج رفتهاند دیگر بازنگشتهاند و حتی پیگیری طلبهای خود را نیز نکردهاند. در حالی که از سرمایه بیتالمال هزینه شده، اما وزارت علوم حتی طلب آنها را نیز پیگیری نکرده است. در آن زمان بسياری از افرادی که به خارج رفتهاند بدون طی هیچگونه روال قانونی اقدام به اعزام کردهاند و حتی برای برخی از این افراد یک پرونده هم در وزارت علوم تشکیل نشده است.
|
فرهاد بشیری عضو کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی (منبع: تسنيم) |
- طبق گزارش وزارت علوم تنها ۳۶ مورد از ادامه تحصیل منع شدند که نشان میدهد متخلفان کمتر از یک درصد هستند اما همین چند ماه پیش آبروی کل بورسیهها را بردند.
- تخلف کسانی که با سیاسیکاری موجب هتک حرمت کل دانشجویان بورسیه و التهاب افكار عمومي شدند، سنگین است؛ نمایندگان مجلس با هیچ کس عقد اخوت نبستهاند بلكه به دنبال این هستند که با متخلفین در هر دولتی که باشند، برخورد شود.
- انتظار داریم با تمام بورسیههای متخلف در همه دولتهای گذشته برخورد شود.
|
حجتالاسلام علیرضا سلیمی عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی (منبع: تسنيم) |
- بر اساس اطلاعیه وزارت علوم، فقط 36 تن از افراد به دلیل غیرقانونی بودن بورسیههایشان از تحصیل محروم شدهاند.
- اطلاعيه اخير وزارت علوم مبنی بر انتشار تعداد بورسیههای قانونی و غیرقانونی نشاندهنده این است که در گذشته اطلاعات ناصحیح و بیاساسی به فرجیدانا وزیر علوم سابق داده شده است. باید با کسانی که اطلاعات غلط به برخی مسئولان عالی کشور از جمله رئیسجمهور و وزیر سابق علوم در مورد تعداد بورسیههای غیرقانونی دادهاند، برخورد شود.
- امیدواریم وزرات علوم نام افراد خاطی را اعلام کند.
- مجلس بورسیههای دانشجویی در تمام دولتها را بررسی میکند.
- وزارت علوم همکاری مطلوب و مناسبی در مورد موضوع بورسیههای دانشجویی با مجلس ندارد.
|
قاسم جعفری سخنگوی کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی (منبع : تسنيم) |
- وزارت علوم در اطلاعيه خود مدعي شده از ميان 3 هزار و هفتصد نفر بورسيه، تنها 36 نفر نمیتوانند ادامه تحصیل دهند. وزارت علوم بهتر بود از از سه هزار نفری که به آبرویشان تعرض شده رسماً عذرخواهی میکرد.
- همین 36 نفر هم که میگویند بورسیههایشان غیرقانونی است باید مورد راستیآزمایی مجلس قرار بگیرد؛ اگر ادعایشان درست باشد حتما باید مطابق قانون برخورد شود اما اگر ادعایشان مثل ادعاهای نخست باشد، مجلس مردم را در جریان امور و بازی کردن وزارت علوم با آبروی مردم قرار خواهد داد.
- کمیتهای که در مجلس برای بررسی بورسیههای در دولت هاشمی، خاتمی و احمدینژاد تشکیل شده، فعالیت خود را به طور جدی دنبال میکند تا حقیقت را برای مردم روشن کند و وزارت علوم موظف است با این کمیته همکاری کند.
|