كافي است پايتان را بيرون بگذاريد، آنوقت است كه ميبينيد همهجا، حسيني شده است. حتي نيازي نيست راه دوري برويد؛ دستههاي عزاداري داخل كوچه و محلهتان ميآيند و روضهاي و عزادارياي و... . حتي اگر به دليلي مثل بيماري نتوانيد از منزل بيرون برويد، كافي است تلويزيون و راديو را روشن كنيد، آنوقت است كه ميتوانيد پاي روضهها، عزاداريها و... بنشينيد. گفتيم كه همهجا حسيني شده است. اما ميدانيد گاهي وقتها آدمي، همه اينها را ميرود اما دلش ميخواهد كه خودش بخواند و خودش بگريد. گاهي وقتها، حتي از مجلس روضه و عزا و مسجد هم كه برميگرديم، باز هم دلمان ميخواهد بخوانيم و بگرييم و نيز وقتهايي هم هست كه مجلسها، به حالت استراحتند تا بتوانند خودشان را براي مراسم و مجلس بعدي آماده كنند؛ مثل ساعتهايي در تاسوعا و عصر عاشورا و نيز روزهاي بعدترش. پيشنهاد ما اين است كه براي چنين لحظههايي، در كنار مجالس روضه، عزا و مساجد، به روضهخوانيهاي شخصي هم فكر كنيد.
حال روحتان را ميزان كنيد
حضرت امير(ع) حديثي دارد بدين مضمون كه حال روح شما، بعضي وقتها خيلي خوب و سرحال است و بعضي وقتهاي ديگر هم حال روح شما، خوب نيست. وقتهايي كه حال روحتان خوب است و نشاط دارد آن را به مستحبات ببنديد. وقتي هم كه روح شما نشاط ندارد به واجبات اكتفا كنيد و بيشتر از آن انجام ندهيد چون زده ميشويد. روضهخواني هم يك مستحب موكد است؛ پس لحظههايي كه خواستيد روضهخواني شخصي كنيد، ببينيد وضعيت روحيتان چطور است. اگر نشاط روحي داشتيد، روضهخواني شخصي كنيد. در اين صورت، روضهخواني روي شما حسابي اثر ميگذارد و اشكهايتان را جاري ميكند. چنين روضهخوانياي هم حسابي به شما ميچسبد و هم روحتان را تر و تازه ميكند.
جاي ساكتي را انتخاب كنيد
معمولا اعمال معنوي، جدا از ذكرهايي كه در همه احوال گفته ميشود، بايد با حضور قلب و سكوت و تمركز همراه باشد. وقتي كه ميخواهيد در ساعتهاي آزاد ماه محرم، براي خودتان روضهخواني كنيد، بهتر است جاي ساكتي را انتخاب كنيد؛ حالا يا اتاقي جدا باشد و يا اگر خانهتان شلوغ و كوچك است، به بيرون خانه برويد و جاي خلوتي را كه به شما تمركز و حضور قلب ميدهد، انتخاب كنيد. سعي كنيد كه با وضو هم باشيد. اگر قبل از روضهخواني هم يك زيارت عاشورايي بخوانيد كه ديگر فوقالعاده است. اما حتي اگر زيارت عاشورا را هم نخوانديد، بهتر است كه وضو داشته و جاي ساكتي را انتخاب كنيد. حتي ميتوانيد به اعضاي خانواده بسپاريد كه سكوت را رعايت كنند.
اشك ريختن طبي!
يك نكته طب سنتي را هم اگر بدانيد، خيلي به شما كمك ميكند. طبق گفته متخصصان طب سنتي، مغز انسان طبيعتي مرطوب و سرد دارد. طبق گفته همين اشخاص، گريه هم ۲ مدل دارد؛ گريهاي كه سرد و تر است و گريهاي كه گرم و تر است. گريههاي سرد و تر، گريههايي هستند كه بر مصيبت خودمان ميكنيم؛ در نتيجه بر سردي و رطوبت مغز اضافه ميكنند. هرچقدر سردي و رطوبت مغز افزايش پيدا كند، غمي هم كه احساس ميكنيم، بيشتر ميشود. در اين صورت، حتي ممكن است به افسردگي هم برسيم. اما اشك بر اهلبيت(ع)، نهتنها افسردگي نميآورد كه حتي نشاط و شعف به همراه دارد. چرا؟ اين متخصصان اين مدل اشكها را اشك گرم مينامند كه هدفدار بوده، ابتدا با سوز همراه است و سپس به اشك منتهي ميشود.به همين دليل اين نوع اشك ريختن، غيرازثواب و ارزشهاي معنوياش، داراي ارزش مادي و پزشكي هم هست.
درباره فلسفه عاشورا مطالعه كنيد
پيش از روضهخواني كمي هم بايد از فلسفه عاشورا و قيام حسيني بدانيد. در طول تاريخ، مظلومان بسياري قرباني ظالمان شدهاند؛ با شدت كم و زيادتر از واقعه عاشورا. حتي برهههايي داشتهايم كه جمعيت دهها هزار نفري از مردم شهري، بهعلت اينكه تسليم نشدهاند، قتلعام شدهاند. يا در همين عصر ما، سربازان داعشي مردان را جلوي چشم همسرانشان سر ميبرند! اما چرا عاشورا و چرا امام حسين(ع)ماندگارند؟ مگر اين قيام، چه تفاوتي با ديگر قيامها دارد؟ بايد اين تفاوتها را بدانيم و بشناسيم، در اين صورت است كه ميتوانيم هم شور داشته باشيم و هم شعور. در اين صورت، روضههايي كه ميخوانيم، برايمان ملموستر است. به اين منظور، ميتوانيد كتابهايي را مطالعه كنيد؛ مانند «امام حسين شهيد فرهنگ پيشرو انسانيت» از علامه جعفري، «حسين علي» اثر م. مويد، جلد شانزدهم، «نقش ائمه در احياي دين» از علامه عسكري، «72سخن عاشورايي» از مقام معظم رهبري، «فتح خون» از آويني، «حماسه حسيني» از علامه مطهري و... .
چه كتابهايي براي روضهخواني خوبند؟
و اما بعد، ميرسيم به كتابهايي كه لازم است داشته باشيد تا بتوانيد از روي آنها، روضهخواني كنيد؛ كتابهايي كه حتي ميتوانيد از ديگران، به عاريت بگيريد البته وقتي ميگوييم روضهخواني، منظورمان روضههاي به سبك مداحان ما نيست كه مثلاً با لحن و صوت خاصي باشد و دستگاههاي موسيقي خاصي هم داشته باشد. منظور، اين است كه بالاخره اين روضهها، خوانده شوند؛ توسط خود شما و به سبك معمولي يا كمي نزديك به سبك ترتيلوار؛ همين. مطالعه كتاب «زيتون»، كه ترجمه الخصائص الحسينيه دانشمند شهير شيخ جعفر شوشتري است، ميتواند گزينه خوبي براي شروع باشد. اين كتاب، هم ميتواند هدف قبلي شما را عملياتي كند و هم هدف روضهخواني را؛ يعني در آن، هم درباره مقام بلند امام حسين(ع) سخن گفته شده است، هم درباره وقايع روز عاشورا و رفتارها و سختيهايي كه به او وارد شده است.
ديگر چه كتابهايي بخوانيم؟
از ديگر كتابهايي كه ميتوانند منابع معتبري براي روضهخواني شما باشند، ميتوان به كتاب مقتل جامع سيدالشهدا(ع) كه پيشوايي نوشته است، اشاره كرد. اين كتاب را پيشوايي همراه با گروه محققان نوشته و منبع نابي براي اين كار محسوب ميشود. آيتالله ريشهري هم كتابهاي خوبي در حوزه تاريخ اسلام و موضوعات مذهبي دارد؛ ازجمله كتاب شهادتنامه امام حسين(ع). به كتاب كامل الزيارات ابن قولويه قمي هم ميتوان بهعنوان منبعي ناب براي مرثيهسرايي و روضهخواني مراجعه كرد. علاوه بر اين منابع، ميتوانيد به كتاب «روضهالشهدا»ي ملاحسين واعظ كاشفي هم مراجعه كنيد. يكي از دلايل نامگذاري مراسم امامحسين(ع) به مراسم روضهخواني، به اين موضوع برميگردد كه در گذشته، كساني كه ميخواستند مداحي امام حسين(ع) را بكنند، از روي اين كتاب ميخواندند. بازخواني كتابهاي «از مدينه تا مدينه» محمدمهدي تاج لنگرودي، «منتهي الآمال» شيخ عباس قمي و «مقتل مقرم» سيدعبدالرزاق مقرم هم خالي از لطف نيست.
لهوف را حتما بخوانيد
شايد معروفترين مقتلي كه بتوان نام برد، «لهوف» ابن طاووس باشد. بيشتر مداحان، مرثيهخوانان و روضهخوانان، به اين كتاب مراجعه ميكنند.اين كتاب را، ابن طاووس، جمعآوري كرده است كه فقيهي بزرگ و مورد اطمينان فقها و علماي شيعه بوده. اين مقتل، بسيار خلاصه و البته گوياست. وقتي هم كه آمد، آنقدر سر و صدا كرد و مقبوليت و محبوبيت يافت كه ديگر مقتلهايي كه در آن زمان وجود داشتند، زير سايهاش رفتند. ميتوانيد اين كتاب معروف و البته معتبر را تهيه كنيد و همراهتان داشته باشيد. به راحتي خوانده ميشود. البته پيشنهاد ميكنيم همه را يكباره نخوانيد و براي هر نشست، يكي دو مجلس را انتخاب كنيد تا خوب هضمش كنيد. فارسي اين كتاب هم در بازار موجود است و بيشتر كتابفروشيهاي دارند.
روضه همراه
اگر نيت كردهايد كه هر از چندي، در كنار شركت درهيئتها، مساجد و مراسم عزاداري، درحال و هواي شخصي خودتان اشك بيشتري هم بريزيد البته همهچيز، به كتابهاي چاپي ختم نميشود. اين روزها تلفنهاي همراه، واقعاً ميتوانند در بسياري از زمانها، همراهان خوبي براي شما باشند.
از جمله اينكه ميتوانيد فايلهاي صوتي روضههاي مختلف را دانلود كنيد روي گوشيهايتان و در وقتهاي آزاد، از آنها استفاده كنيد. ميتوانيد هر فايل صوتي را هم نامگذاري كنيد تا در هر نشستي، يك يا 2 روضه را گوش كنيد. متأسفانه فايلهاي صوتي روضهها را غالب مردم درهم گوش ميكنند و نظم خاصي در اين كار ندارند؛ شما اين اشتباه را نكنيد.
كتابهاي الكترونيكي هم جزو امكانات ديگري هستند كه ميتوانيد از آنها استفاده كنيد. همين مقتلهايي كه معرفي كرديم، بعضيهايشان بهصورت پيدياف در اينترنت موجود هستند و ميتوانيد دانلود كنيد. ضمن اينكه برخي از مراكز مثل صدا و سيما و نيز سازمان تبليغات و... نيز پكيجهاي مجازياي توليد كردهاند كه ميتوانيد در دستگاههاي همراه هوشمند يا گوشيهايتان از آنها استفاده كنيد.
مراجعه به سيديفروشها، نمايشگاههاي محصولات فرهنگي، بورسهايي مثل پاساژ مهستان، انقلاب و... نيز ميتواند شما را در معرض جديدترين روضهخوانيها و محصولات فرهنگي عاشورايي قرار دهد كه غالباً هوشمند هم هستند. ضمن اينكه با مراجعه به پورتالهايي چون تبيان، عقيق، راسخون، آويني و... در فضاي مجازي، ميتوانيد فايلها و امكانات بيشتري دريافت كنيد.