حمل‌ونقل زميني، هوايي و دريايي يكي از عناصر مهم و تاثير‌گذار در عرصه گردشگري است كه در بخش حمل‌ونقل زميني، شبكه راه‌آهن و قطارهاي ويژه گردشگري طي سال‌هاي اخير مورد استقبال گردشگران كشورهاي مختلف قرار گرفته است.
سهولت و امنيت بالاي سفرهاي گردشگري با قطار از ده‌ها سال قبل به اين سو باعث شد تا بسياري از مؤسسات و شركت‌هاي گردشگري اين شيوه سفر را براي جذب گردشگران به‌كار بگيرند.
در برخي كشورها، شبكه‌هاي خصوصي ريلي با استفاده از تجهيزات متفاوت و طراحي به سبك‌هاي گوناگون، موجب ترغيب بيشتر گردشگران براي سفر به مناطق ديدني تاريخي، فرهنگي و مناظر طبيعي شده‌اند.
در ايران اما براساس برخي آمارهاي منتشر شده شايد كمتر از 15درصد از سفرهاي ريلي مسافري به قطارهاي گردشگري يا تور اختصاص دارد و بيشتر سفرها با قطار جهت حمل‌ونقل به مقصد است، نه لذت بردن از ديدني‌ها و جاذبه‌هاي گردشگري طول مسير يا بهره‌مندشدن از منافع گردشگري. همكاري بخش دولتي، عمومي و متوليان حمل‌ونقل ريلي نيز با شركت‌هاي مسافرتي و تورگردانان مطلوب نيست. چندي پيش شبكه ريلي در مسير تهران، اصفهان و شيراز فعال و موجب خوشحالي فعالان گردشگري شد. تصور بر اين است كه به‌دليل هزينه كم، راحتي، ايمني و آسايش قطار، تعداد تورهاي گردشگري اين مناطق از طريق شبكه راه‌آهن افزايش يابد. اما افزايش سفرها نبايد توجيهي براي افزايش هزينه سفر خارج از توان مالي گردشگران در شبكه ريلي شود. از آنجايي كه يكي از محورهاي مهم سياست‌هاي اقتصادي براي خروج از ركود، توسعه گردشگري است، فعال شدن بيشتر در اين بخش با مقرون‌به‌صرفه بودن سفر در شبكه ريلي ميسر است.
نمونه ملموس همين قطار گردشگران خارجي از مجارستان است كه با ارائه تمامي امكانات رفاهي، گردشگران اروپايي را به ايران منتقل و سفري خاطره‌انگيز براي گردشگران فراهم كرد و از منافع آن هم بهره‌مند شد.اكنون كه تمايل براي توسعه سفرهاي گردشگري با قطار به‌دليل راحتي، ايمني و هزينه كمتر آن نسبت به ساير وسايل حمل‌ونقل افزايش يافته و شركت‌هاي مسافرتي و تورگردان‌ها براي برنامه‌ريزي سفر گردشگران داخلي و خارجي با قطار آماده مشاركت هستند، نارسايي‌هاي مديريتي و عدم‌استفاده از ارزش افزوده گردشگري در شبكه ريلي وجود دارد. نكته مهم اما سرمايه‌گذاري در حوزه ايجاد زيرساخت‌هاي گردشگري در شبكه ريلي است و ضروري است سياستگذاران شرايط لازم را با ارائه تسهيلات و ايجاد اطمينان در سرمايه‌گذاران فراهم كنند.