به گزارش فارس، سید عباس عراقچی معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت خارجه و عضو ارشد تیم مذاکره کننده هستهای گفت: مسلما توافق هستهای به نفع هر دو طرف و به نفع منطقه خواهد بود و این نکته را طرفین مذاکره درک می‌کنند. هیچ کس خواستار بازگشت به شرایط قبل از توافق ژنو نیست؛ زیرا این برای همه، یک سناریوی خطرناک خواهد بود.
وی اظهار داشت: برای همین است که ما این جدیت را داریم و این جدیت را در طرف مقابل هم می‌بینیم. هم ما و هم آنها به دنبال توافق هستیم و توافق هم در دسترس ماست و رسیدن به آن، خیلی هم دشوار نیست.
عراقچی در برنامه «من طهران» شبکه العالم تأکید کرد: البته ما اصولی داریم که باید رعایت شود و تصور من این است که اگر طرف مقابل، با حسن نیت بیشتری در مذاکرات شرکت کند و خود را از توهمات مربوط به break out و سلاح هستهای و این گونه مسائل، نجات دهد و واقعیت جمهوری اسلامی ایران را بهتر بشناسد، رسیدن به توافق بسیار نزدیک خواهد بود. ما احتیاج داریم که طرف مقابل حسن نیت به خرج دهد و با دست کشیدن از توهمات، نگاهی واقعی به ایران و برنامه هستهای ایران داشته باشد تا ان شاء الله توافق حاصل شود.
درباره راه‌حل میانه هیچ مذاکره‌ای نشده است
عضو ارشد تیم مذاکره کننده ایران در مذاکرات هستهای در پاسخ به وجود حرف و حدیث‌هایی درباره تلاش‌ها برای دستیابی به راه‌حل‌های میانه و جایگزین در صورت شکست مذاکرات و ماهیت این راه‌حل‌های میانه گفت: در این خصوص هنوز هیچ صحبتی نشده است و همان طور که گفتیم، ما کماکان به توافق امیدواریم. تمام فکر و ذکر و صحبت‌های ما بر توافق متمرکز است. اجازه بدهید امیدوار باشیم که توافق حاصل می‌شود و من فکر می‌کنم که ما اجازه نداریم که این فرصت را از دست بدهیم.
مسقط نقش بسیار مثبتی ایفا کرده است
عراقچی درپاسخ به سوالی درباره علت انتخاب مسقط برای برگزاری دور جدید مذاکرات هستهای اظهار داشت: عمان کشور دوست و بسیار نزدیک به ما است و ارتباطات خوبی هم با کشورهای غربی و 1+5 داشته است.
وی افزود: کشور عمان در گذشته نقش بسیار خوب و مثبتی را در مذاکرات هستهای ایفا کرده است و ما از تلاش‌های گذشته عمان ممنون هستیم. فکر می‌کنیم که تلاش‌های مثبت با نیت خیر بوده است و اثرات خود را نیز داشته است که منجر به ادامه مذاکرات شده است.
عراقچی تصریح کرد: همه اعضای 1+5 و ما، این اعتقاد را داشتیم که یک حضور مجدد در عمان خیلی مفید خواهد بود و دعوت سلطان محترم عمان را همه کشورها با طیب خاطر اجابت کردند و ما دور دیگری از مذاکرات را در عمان خواهیم داشت؛ دوری که امیدوار هستیم که یک دور تعیین کننده باشد.
وی افزود: دور جدید در فاصله بسیار نزدیکی از تاریخ مقرر ما - 24 نوامبر- است و بسیار تعیین کننده خواهد بود، که آیا ما امکان توافق تا قبل از 24 نوامبر را داریم یا نداریم. من امیدوارم که این دور از مذاکرات در مسقط، مذاکرات موفقی باشد.
هیچ موضوعی غیر از موضوع هستهای در مذاکرات مطرح نخواهد شد
عراقچی تأکید کرد: با حسن نیتی که دوستان عمانی ما دارند و با امکانات و تسهیلاتی که همواره برای مذاکرات فراهم کرده‌اند، امیدوار هستیم که مذاکرات موفقی باشد.
عراقچی درپاسخ به این سوال که آیا ما به نقطه تعیین کننده در مذاکرات نزدیک می‌شویم، و اینکه در صورت دستیابی به توافق، آیا این توافق در شهر مسقط اعلام می‌شود؟ گفت: نه، فکر نمی‌کنم که ما به توافق در این دور از مذاکرات برسیم. احتمالا جلسات دیگری را هم احتیاج خواهیم داشت، ولی امیدوار هستیم که از وضع موجود خارج بشویم و مذاکرات مسقط، یک مذاکرات راهگشا باشد.
وی افزود: می‌دانید که در یکی دو تا موضوع، مدتی هست که مذاکرات تقریبا متوقف شده است و ما موفق به پیدا کردن راه حل نشده‌ایم و امیدواریم که مذاکرات مسقط از این جهت مذاکرات موفقی باشد که بتواند راهگشایی بکند. اگر راهگشایی بشود، بعد ما مذاکرات را ادامه خواهیم داد و امیدواریم تا قبل از تاریخ مقرر به توافق برسیم.
مذاکره کننده ارشد هستهای ایران، در پاسخ به سوالی درباره برخی گمانه زنی‌ها مبنی بر ورود برخی مسائل منطقه‌ای مثل داعش و چالش‌ها و تهدیدها علیه منطقه به موضوع هستهای با توجه به برگزاری این دور از مذاکرات در مسقط گفت: نه، تصمیم قاطع همه ما است که هیچ موضوعی غیر از موضوع هستهای در مذاکرات بین ما و ۱+۵ مطرح نخواهد شد.
وی افزود: ما بر این نظر خود هستیم و مذاکرات فقط حول و حوش مسائل هستهای خواهد بود؛ البته با توجه به فرصتی که پیش می‌آید، من رایزنی‌هایی را در خصوص مسائل منطقه با دوستان عمانی خودمان خواهیم داشت.
عراقچی تصریح کرد: حتما ظریف ملاقات‌هایی را با همتای خودشان در عمان و سایر مقامات خواهند داشت. درباره مسائل منطقه‌ای با دوستان عمانی مشورت خواهیم کرد؛ ولی در چارچوب ۱+۵ خیر.
مهمترین مسائل باقیمانده در مذاکرات
وی درباره مهمترین مسائل باقی مانده و حل نشده در مذاکرات گفت: همه موضوعات مهم هستند، ولی مهمترین و کلیدی‌ترین همین دو موضوع غنی‌سازی و چگونگی رفع تحریم‌ها است.
عراقچی افزود: در مورد غنی‌سازی، توافق اصلی قبلا صورت گرفته است. غنی‌سازی ایران ادامه پیدا خواهد کرد. این امر مورد توافق طرفین هست. در مورد اینکه در چه سطحی، با چه ظرفیتی و در چه اندازه‌ای این غنی‌سازی ادامه پیدا بکند و در چه دوره زمانی ما به غنی‌سازی صنعتی که هدف نهایی برنامه غنی‌سازی ما است برسیم، اینها موضوعات مذاکره است.
عراقچی ادامه داد: هنوز در موردش به راه‌حلی نرسیده‌ایم. نیازهای ایران در این رابطه تعیین کننده است و نیاز ما به غنی‌سازی صنعتی یک نیاز قطعی است. ما مسلما رسیدن به یک غنی‌سازی صنعتی را مدنظر قرار خواهیم داشت. اینکه از چه نقطه‌ای شروع کنیم و چگونه به غنی‌سازی صنعتی برسیم، موضوع مذاکره ما خواهد بود و یکی از مسائل کلیدی هم خواهد بود. امیدوار هستیم که جلسه عمان بشود در این خصوص راه‌حلی را پیدا کرد.
وی افزود: موضوع دیگری که از نظر ما خیلی کلیدی و مهم است، چگونگی برداشته شدن تحریم‌ها است. مسلما تمامی تحریم‌ها در چارچوب توافق نهایی باید برداشته شود. اینکه چگونه اینکار صورت بگیرد، موضوع مذاکره ما هست. ما کماکان معتقد هستیم که تمامی تحریم‌ها باید برداشته شود و باقی ماندن هیچ تحریمی را نمی‌پذیریم. در خصوص رسیدن به یک فرمول قابل قبولی دراین باره که با چه ترتیباتی صورت بگیرد، مذاکرات هنوز ادامه دارد. ما قائل نیستیم که تحریم‌ها را می‌شود به دسته‌های مختلف تقسیم کرد. باید یک برخورد واحد با همه تحریم‌ها صورت بگیرد و برای رفع آنها باید یک سازوکار و روشن مورد قبولی توافق شود.
هیچ توافقی درباره غنی‌سازی صورت نگرفته است
عراقچی در پاسخ به این سوال که برخی مطالب منتشر شده غربی از جمله واشنگتن پست مدعی شده است که آمریکا به ایران پیشنهاد داشتن چهار هزار سانتریفوژ را داده است و میزان درستی این مطالب تا چه حد هست و آیا عملا آمریکا پیشنهادی در این زمینه داده است و سقف مورد نظری که ایران می‌خواهد چقدر است؟ گفت: اینها فضاسازی و گمانه‌زنی‌هایی است که توسط رسانه‌های غربی صورت می‌گیرد و من هیچ کدام را تایید نمی‌کنم. هیچ توافقی درباره میزان غنی‌سازی ایران هنوز صورت نگرفته است. گمانه‌زنی‌هایی را بعضی از موسسات و افراد و روزنامه‌ها و رسانه‌ها انجام می‌دهند، اینها یا ناشی از تخیلات خودشان است یا حتی بعضا با یک انگیزه‌های سیاسی صورت می‌گیرد. احتمالا از طرح اعداد و ارقام غلط و اشتباه مقاصدی دارند. هیچ کدام از اینها صحیح نیست. مذاکرات هنوز ادامه دارد و ما تا زمانی که به یک راه حل قابل قبول در این خصوص نرسیم، هیچ عددی را تایید نمی‌کنیم.
وی درباره سقف دستگاه‌های سانتریفیوژ که ممکن است ایران قبول کند، افزود: اینها از موضوعاتی است که الان در مذاکره روی آنها متمرکز هستیم. طبعا از طریق رسانه نمی‌شود مذاکره کرد. پیشنهادها و ایدههای مختلفی وجود دارد. برای ما، ظرفیت موجود ما از اهمیت زیادی برخوردار است. این یکی از مولفه‌های بسیار مهم در مذاکرات است. در اینکه نیازهای عملی ایران چگونه تامین خواهد شد، ایدههای مختلفی وجود دارد. در اینکه چه تعداد سانتریفیوژ به کار خود ادامه بدهد، ایدههای مختلفی وجود دارد. در مورد اینکه میزان ذخایر ایران چه میزان باشد، راه حل‌های مختلفی وجود دارد.
عراقچی افزود: ما گزینه‌های مختلفی را بررسی کردیم. ظرفیت غنی‌سازی ایران فقط به یک عامل و یک مولفه بستگی ندارد. تعداد سانتریفیوژها تنها یک مولفه است و مولفه‌های دیگری نیز وجود دارد که تاثیرگذار می‌باشد. نوع ماشین‌ها، میزان ذخایر، میزان تولید آنها و بحث تحقیق و توسعه همه اینها مسائلی است که تاثیر می‌گذارد در اینکه چه ظرفیتی برای غنی‌سازی ایران در نظر گرفته بشود. ما روی اینها کار می‌کنیم.
در توافق نهایی هر چهار مسیر تحریم باید برداشته شود
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هستهای کشورمان درپاسخ به سوالی درباره تحریم‌ها علیه ایران و برچیده شدن آنها گفت: در بحث تحریم‌ها، چهار مسیر تحریم وجود دارد و به اعتقاد ما، هر چهار مسیر باید باز شود. این چهار مسیر، مسیر تحریم‌های شورای امنیت، تحریم‌های اتحادیه اروپا، تحریم‌های کنگره آمریکا و نیز تحریم‌های رئیس جمهور آمریکا است یعنی؛ همان تحریم‌‌هایی که براساس دستورات اجرایی رئیس جمهور وضع شده‌اند.
وی افزود: چهار مسیر تحریمی علیه ایران وجود دارد و به اعتقاد ما، هر چهار مسیر باید باز شود. این نکته‌ای است که در مذاکرات مدنظر ما است و هیچ توافقی که این چهار مسیر را باز نکند، طبعا مورد رضایت ما نخواهد بود. اینکه این مسیرها چگونه باز خواهند شد، طبعا نیاز به مذاکرات بیشتری دارد ولی یقینا بدون باز شدن این چهار مسیر، توافقی صورت نخواهد گرفت.
جلسه عمان بسیار مهم و تعیین کننده است
عراقچی در پاسخ به سوالی گفت: همانطور که گفتید فرصت بسیار کم است و پرونده‌های باز هم بسیار زیاد و خیلی هم پیچیده است و هر یک هم موضوعات متنوعی را در برمی‌گیرد. کار سختی است اما ما ناامید نیستیم. به نظر ما هنوز احتمال توافق وجود دارد و به همین است عرض می‌کنم که جلسه عمان، جلسه بسیار مهم و تعیین کننده‌‌ای است. اگر در جلسه عمان بتوانیم یک راهگشایی صورت بگیرد و پیشرفت داشته باشیم، فکر می‌کنم در روزهای باقیمانده تا 24 نوامبر می‌توانیم مسائل باقی مانده را به نوعی به سرانجام رساند، ما ناامید نیستیم.
شایعه توافق اعلام نشده، به لطیفه شبیه است
عراقچی درباره شایعۀ دستیابی به نوعی توافق اعلام نشده میان طرف‌های مذاکره و انتظار طرف ایرانی برای به وجود آمدن فرصت مناسب برای اعلام این توافق گفت: این، بیشتر به یک لطیفه شبیه است. چنین چیزی صحت ندارد و توافقی صورت نگرفته و اگر توافقی صورت بگیرد، مسلما بلافاصله مردم ایران و همه دنیا مطلع خواهد شد.
وی درباره درخواست طرف مذاکره از ایران برای پذیرش پروتکلی اضافی جهت گسترش بازرسی‌های از ایران، نیز گفت: ما با موضوع بازرسی‌های بیشتر از برنامه هستهای ایران، به طور اصولی مشکلی نداریم، زیرا چیزی برای پنهان کردن نداریم. همه تاسیسات، تجهیزات و مواد ما صلح آمیز است و چیزی برای پنهان کردن نداریم. به این ترتیب با بازرسی و نظارت بیشتر هیچ مخالفتی نداریم. اما با سوء استفاده از این بازرسی‌ها مشکل داریم، نگرانی داریم و دقت می‌کنیم.
عضو ارشد تیم مذاکره کننده کشورمان در مذاکرات هستهای، افزود: پروتکل الحاقی هم شامل بازرسی‌های بیشتر می‌شود و از نظر ما مشکل اصولی برای اجرای پروتکل الحاقی وجود ندارد اما اجرای پروتکل الحاقی، منوط به تصویب مجلس محترم شورای اسلامی است. این مساله دست دولت یا تیم مذاکره کننده نیست و حتما باید مجلس محترم، اجرای پروتکل الحاقی را تایید کند. این، نکته‌ای است که ما آن را به مذاکره کنندگان غربی هم گفته‌ایم و از نظر ما پروتکل الحاقی موضوعی است که اختیار آن در دست مجلس شورای محترم اسلامی است.
فعلا علاقه‌ای نداریم که روی بحث تمدید متمرکز شویم
وی درباره مهلتِ کوتاه باقی مانده تا 24 نوامبر، برای دستیابی به توافق درباره مساله هستهای و ضرورت تمدید این مهلت گفت: هنوز در این خصوص صحبتی نکرده‌ایم و هنوز هم امیدواریم که مذاکرات در زمان مقرر به اتمام برسد. فعلا علاقه‌ای نداریم که روی بحث تمدید متمرکز شویم، زیرا شانس رسیدن به توافق وجود دارد. اما اگر تا روزهای آخر، احتمال رسیدن به توافق از بین برود، این که چه خواهد شد را باید بیشتر بررسی کنیم و از نظر ما حتما بازگشت به شرایط قبل از توافق ژنو، صورت نخواهد گرفت.
کماکان امیدواریم که به توافق خواهیم رسید
وی افزود: دنیا اکنون با رفتار جمهوری اسلامی ایران بیشتر آشنا شده است. آن تصویری که از ایران به عنوان یک تهدید علیه صلح و امنیت بین‌المللی ایجاد کرده بودند، از بین رفته است. حتما شرایط برای ایران بسیار بهتر از گذشته شده و در آینده هم خواهد بود و دیگر کسی نمی‌تواند ایران را متهم کند که به دنبال دستیابی به سلاح هستهای است و بر اساس این فرضیه، بخواهد اجماعی علیه ایران ایجاد کند. شرایط، حتما با گذشته فرق کرده است و ما به شرایط گذشته بر نمی‌گردیم، ولی این که چگونه مسیر موجود را ادامه دهیم، این بستگی به شرایط روزهای آخر دارد ولی اجازه بدهید کماکان روی خود توافق متمرکز شویم، کماکان امیدواریم که به توافق خواهیم رسید و تلاش خود را برای توافق انجام دهیم و فعلا به مسائل دیگر فکر نکنیم.
عراقچی در پاسخ به این که آیا ایران، اصولا با تمدید مذاکرات موافق است، گفت: ما در حال حاضر، هیچ انگیز‌ه‌‌ای برای تمدید، نداریم. در حال حاضر روی رسیدن به توافق متمرکز هستیم.
معاون وزیر خارجه کشورمان درباره برخی حرف و حدیث‌ها درباره موضوع گریز هستهای (break out) و ایجاد شک و تردیدهایی درباره احتمال فعالیت نظامی هستهای ایران گفت: از نظر ما این مساله، حل شده است؛ این که طرف‌های غربی اصرار دارند که جلوی یک گریز هستهای را بگیرند، این از نظر ما موضوعی است که از آن عبور کرده‌ایم. ایران، هرگز به دنبال سلاح هستهای نخواهد رفت. break out و گریز هستهای و خارج شدن از ان.پی.تی به هیچ وجه در برنامۀ ما نیست. فتوای مقام معظم رهبری در این خصوص بسیار صریح است. این فتوا برای ما اهمیت بسیار زیادی دارد و اصل راهنمای ما است. وقتی چیزی از نظر ما خلاف شرع و خلاف اسلام ارزیابی می‌شود، برای ما حتی فکر کردن به آن مقدور نیست. محاسبات امنیتی، دکترین‌های دفاعی جمهوری اسلامی ایران نیز بر مبنای سلاح‌های متعارف طراحی شده است و ما با سلاح‌های کشتار جمعی به هیچ وجه سر و کار نخواهیم داشت. اگر جمهوری اسلامی ایران به دنبال break out یا رفتن به سراغ بمب بود، در شرایط سال‌های گذشته که تحریم‌های شدید و تهدیدهای بسیار زیادی علیه ما وجود داشت، این کار را می‌کردیم، نه این که توافقی انجام دهیم و بخواهیم آن توافق را نقض کنیم، این که اصلا حتی قابل فهم هم نیست که چرا ایران باید چنین کاری بکند.
گریز هستهای و خارج شدن از ان.پی.تی به هیچ وجه در برنامۀ ما نیست
وی افزود: این که غربی‌ها بر این نکته اصرار می‌ورزند، واقعا اصراری بیهوده است. جمهوری اسلامی ایران به هیچ وجه دنبال سلاح هستهای نخواهد بود. ولی این که آنها بخواهند از این جهت اطمینانی حاصل کنند، برای ما قابل فهم است و ما در توافق نهایی تلاش خود را خواهیم کرد که نسبت به صلح‌آمیز بودن برنامه خودمان برای جامعه بین‌الملل و هر کسی که ممکن است نگران باشد، اعتمادسازی انجام دهیم.
عضو ارشد تیم مذاکره کننده ایران در مذاکرات هستهای در ادامه با بیان این که تاکید بیش از اندازه و غیرمعقول بر موضوع break out را نخواهیم پذیرفت، خاطرنشان کرد: با این حال، در حدی که ممکن است این موضوع ایجاد نگرانی کرده باشد، ما آماده رفع نگرانی‌ها هستیم.
دیپلمات‌ها ترجیح می‌دهند درباره شکست صحبت نکنند
معاون وزیر خارجه در پاسخ به این که در صورت شکست مذاکرات، چه برنامه‌هایی در دستور کار قرار خواهد گرفت، گفت: دیپلمات‌ها ترجیح می‌دهند درباره شکست صحبت نکنند، ما ترجیح می‌دهیم مثبت اندیش باشیم و امیدوار باشیم و بر روی حل این مشکل و رسیدن به توافق، تمرکز کنیم و به اعتقاد من اگر به توافق نرسیم، سناریوهای ممکن، به قدری سناریوهای بدی است که ما بهتر است فعلا روی آنها فکر نکنیم و فقط به توافق بیندیشیم.
وی افزود: بازگشت به قبل از توافق ژنو اصولا مقدور نیست، زیرا فضای بین‌الملل عوض شده و دیدگاه کشورها نسبت به ایران تغییر کرده است. اجماعی که علیه ایران ایجاد کرده بودند و ایران را در چشم بسیاری از کشورها به عنوان تهدید جلوه داده بودند، از بین رفته است. تصویر جدید ایران، تصویری است که نمی‌شود با آن برای دیگران ایجاد ترس کرد. ما حتما به شرایط قبل از توافق ژنو بر نمی‌گردیم. شرایط بین‌المللی کاملا عوض شده است، چهره ایران کاملا عوض شده است. پایه‌های منطقی تحریم‌ها، اکنون، به میزان بسیار زیادی، زیر سئوال رفته و بعضی از تحریم‌ها هم برداشته شده است. دنیا، متوجه شده است که جمهوری اسلامی ایران، در منطقه نقشی دارد که نمی‌توان آن را نادیده گرفت و هیچ کس نمی‌تواند نقش ایران در ایجاد صلح و ثبات در منطقه نادیده بگیرد و ما هم دنبال صلح و ثبات منطقه هستیم و این مساله را در بحث مقابله با داعش، بحث کمک به حاکمیت عراق، کمک به حاکمیت سوریه، کمک به حاکمیت لبنان و بقیه مسائل منطقه، اثبات کردیم.
عراقچی افزود: ایران واقعا نقشی مثبت در برقراری صلح و ثبات منطقه ایفا کرده است و هیچ کس نمی‌تواند این نقش را نادیده بگیرد و هیچ کس نباید به خود اجازه دهد در آینده این نقش را زیر سئوال ببرد یا بخواهد آن را تضعیف کند.