هر لحظه اخباري درباره سقوط شهرهاي عراق و نزديكشدن اين گروه تروريستي به پايتخت و حتي شهرهاي كشورهاي همسايه عراق ميرسيد.
در آن روزها بعضي تحليلگران عربي و غربي از ضرورت آمادهشدن منطقه و جهان براي «واقعيتي» جديد در خاورميانه سخن ميگفتند. منظور آنها از واقعيت، پديده تروريستي داعش بود كه بعضي با سادهلوحي، ادعاي خلافت و توهم دوام حكومتكردن اين گروه را باور كردهبودند.اكنون اما نهتنها خبري از پيشروي داعش در عراق نيست بلكه بخشهاي مهمي از مناطق تحت اشغال اين گروه توسط ارتش و نيروهاي مردمي اين كشور آزاد شده و اين گروه با همان شتابي كه در تابستان در حال پيشروي بود الان در حال عقبنشيني است.
روزنامه نيويوركتايمز ديروز به نقل از منابع پنتاگون نوشت، كمتر از يك سوم خاك عراق اكنون به ميدان جنگ فعال عليه داعش تبديل شدهاست. همين منابع به نيويوركتايمز گفتهاند، روزهاي پيشروي داعش در عراق بهسرآمدهاست تا روزهاي افول داعش در عراق پس از اتحاد مردم اين كشور رقم بخورد. . بسيج قبايل و گروههاي سني، سازماندهي موفق نيروهاي ارتش عراق و يكپارچهشدن فعاليت نيروهاي مقاومت مردمي نقش مهمي در اين رابطه داشته است.
- سرگرداني نيروهاي داعش
روايت شاهدان عيني و برخي گزارشهاي نيروهاي نظامي و امنيتي عراق از مناطق تحت كنترل داعش حاكي از آن است كه اعضاي اين گروه اين روزها دچار سرگرداني شدهاند. در موصل و بخشهايي از استان انبار كه تحت كنترل داعش است، نيروهاي داعش پايگاههاي خود را خالي كرده و در بيمارستانها و منازل مسكوني مستقر شدهاند. ژنرال حماد نميس الجيبوري فرمانده پليس استان صلاحالدين به نيويوركتايمز گفتهاست: به همان سرعتي كه روحيه نيروهاي داعش در حال تخريب است، روحيه نيروهاي عراقي مشغول جنگ در صلاحالدين و در شهر نفتي بيجي هر روز تقويت ميشود.
- آزادي شريانهاي عراق
در 2ماه گذشته، ارتش، نيروهاي مردمي، قبايل سني و نيروهاي پيشمرگه كرد عراقي گذرگاه ربيعه ميان عراق و سوريه را از كنترل داعش خارج كردند، شهر زمار در شمال و جرفالصخر در جنوب بغداد را پس گرفتند و راههاي مهم در مركز كشور را باز كردند. اكنون براي نخستين بار از ابتداي تابستان، وسايل نقليه عراقي ميتوانند از طريق بزرگراه، از بغداد به اربيل حركت كنند. به اين ترتيب خطوط ارتباطي داعش در داخل عراق و از طريق عراق به سوريه مسدود شدهاست.
- دست خالي آمريكا
وزارت دفاع آمريكا روز جمعه از اعزام 1500نظامي ديگر آمريكايي به عراق خبر داد و تأكيد كرد كه اين نيروها قرار نيست در عمليات رزمي شركت كنند و فقط كار آموزش نيروهاي نظامي عراق را بهعهده خواهند داشت.اكنون شمار نظاميان آمريكايي در خاك عراق به بيش از 3 هزار نفر ميرسد اما اين كار كمكي به آمريكا در جنگ عليه داعش در خاك عراق نميكند. نشريه ديليبيست اخيرا در گزارشي نوشت، آمارهاي ضدونقيضي كه سازمانهاي اطلاعاتي آمريكا درباره شمار نيروهاي داعش منتشر ميكنند نشان ميدهد كه آنها اطلاعات دقيقي از اين نيرو ندارند.
سازمانهاي اطلاعاتي آمريكا شمار نيروهاي داعش را بين 9تا 30هزار نفر اعلام كردهاند. حملات گاهگاه هوايي آمريكا به مواضع داعش در خاك عراق به ندرت مانند اتفاق ديروز، فرماندهان و اهداف مهم داعش را هدف ميگيرند. ديروز برخي گزارشها از حمله هوايي آمريكا به گروهي از فرماندهان داعش در نزديكي موصل حكايت داشت.
- نيرويي كه داعش را متوقف كرد
در گزارش ديروز روزنامه نيويوركتايمز آمدهاست: اگر چه عمليات و حملات هوايي نيروهاي ائتلاف عليه داعش در خاك عراق در كند كردن پيشروي اين گروه نقش داشت اما تحليلگران نظامي و اطلاعاتي به ما گفتهاند عوامل ديگري باعث تغيير روند جنگ با داعش در خاك عراق شدهاست. بسيج قبايل و گروههاي سني، سازماندهي موفق نيروهاي ارتش عراق و يكپارچه شدن فعاليت نيروهاي مقاومت مردمي ازجمله اين عوامل هستند.
در هفتههاي گذشته و بعد از تشكيل دولت جديد عراق بهويژه بعد از معرفي وزيردفاع و تأييد او در پارلمان، گروهها و قبايل سني در مناطق غربي عراق، در جبهه مبارزه در مقابل داعش فعال شدند. هفته گذشته بعد از سفر حيدرالعبادي نخستوزير عراق به اردن و مذاكرات او با مقامات اين كشور، توافقهايي ميان قبايل سني غرب عراق و اردن براي مبارزه و سازماندهي مشترك عليه داعش صورت گرفت. برخي گزارشها از تشكيل ائتلافي ميان اين قبائل سني حكايت دارد.
آنچه باعث پيشروي داعش در بهار و تابستان امسال در عراق شدهبود، عدممقاومت جدي قبايل سني در غرب عراق بود. اكنون اما وضعيت فرق كردهاست. با انتشار اخبار و گزارشهايي درباره چگونگي حكومت داعش در شهر موصل و جناياتي كه اين گروه عليه همه اقوام از شيعه، سني، كرد، مسلمان و غيرمسلمان انجام دادهاند، تصور باطلي كه از اين گروه بهعنوان نماينده و مدافع حقوق سنيها در برابر شيعيان ساختهشده بود برباد رفت. اكنون مردم عراق دريافتهاند برخلاف آنچه برخي رسانههاي غربي و عربي و تحليلگران سفارشي آنها سعي در القاي آن دارند، موضوع جنگ شيعه و سني نيست؛ اين جنگي است كه گروهي تروريستي براي هدف گرفتن حيات خاورميانه و ويراني عراق به راه انداختهاست.