محمد باریکانی: پس از سال‌ها رکود در صنعت گردشگری، رویکردهای جدید در عرصه بین‌الملل، گردشگران خارجی را علاقه‌مند سفر به کشوری کرده است که در تقسیم‌بندی سازمان جهانی جهانگردی یکی از کشورهای جنوب آسیا محسوب می‌شود.


سفر يك كشتي از دانشگاه دريايي كره‌جنوبي به همراه بيش از 100 گردشگر با هدف سفر در مسير دريايي جاده ابريشم كه نزديك به 2‌ماه پيش در آب‌هاي خليج‌فارس در استان هرمزگان پهلوگرفت، بر زمين نشستن پهن‌پيكرترين هواپيماي مسافربري جهان در فرودگاه امام خميني در مهرماه گذشته؛ هواپيمايي كه مدل مسافربري آن توانايي انتقال 585گردشگر و مسافر را دارد و مدل اقتصادي آن كه ظرفيت جابه‌جايي 853 مسافر را دارد و سفر دومين قطار گردشگري به ايران از مقصد اروپا به تهران كه توانست نزديك به 300 گردشگر خارجي را در مسير ريلي ايران به حركت درآورد به زعم رسانه‌ها و مسئولان دولتي در ايران نشانه‌هايي از موفقيت صنعت گردشگري است.

نبود نظام جامع آمارگيري

همين 2 روز پيش بود كه اعلام شد جايگاه ايران براساس آمار گردشگران ورودي به كشور كه توسط مسئولان صنعت گردشگري به سازمان جهاني جهانگردي ارائه شده، بهبود يافته و گردشگري ايران با كسب رتبه 48براي نخستين‌بار پس از انقلاب توانسته است در رديف 50كشور موفق جهان در جذب گردشگر قرار بگيرد.رتبه‌بندي سازمان جهاني جهانگردي از50كشور موفق جهان در جذب گردشگر سالانه تنظيم مي‌شود و ممكن است سال آينده جايگاه گردشگري ايران در جدول 50كشور موفق جهان در جذب گردشگر تغيير كند. ايران توانسته است 4ميليون و 700هزار گردشگر خارجي را در سال2013 به كشور جذب كند كه هنوز نيز مشخص نيست چه تعداد از گردشگر ورودي به كشور با هدف گردشگري به ايران سفر كرده‌اند.

مشاور معاون گردشگري پيش‌تر گفته بود كه به‌دليل نبودن نظام جامع آماري در صنعت گردشگري با قطعيت نمي‌توان گفت كه سهم صنعت گردشگري در اقتصاد و توليد ناخالص ملي چقدر است.با درنظر گرفتن اين موضوع كه يك شب اقامت مسافر حتي مسافران عبوري از ايران يا ايرانيان مقيم خارج از كشور كه براي ديدار از اقوام و خويشاوندان خود به زادگاهشان سفر مي‌كنند، گردشگر محسوب مي‌شوند، تعداد گردشگران ورودي كه با هدف گردشگري به ايران سفر مي‌كنند تاكنون از سوي معاونت گردشگري در اختيار رسانه‌ها قرار نگرفته است.پيش‌تر نيز مسئولان معاونت گردشگري سازمان ميراث فرهنگي گفته بودند كه تلاش دارند آمار گردشگران ورودي به كشور را به تفكيك هدف از سفر مشخص كنند تا معلوم شود از ميان گردشگران ورودي به ايران چند درصد با هدف گردشگري اعم از تفريحي، مذهبي، فرهنگي و سلامت به ايران سفر كرده‌اند و چند درصد با هدف بازديد از خويشان و آشنايان يا تجارت و حضور در كنفرانس‌هاي علمي به ايران آمده‌اند. مسئولان صنعت گردشگري گفته بودند كه هدف از دستيابي به اين آمار، برنامه‌ريزي بهتر در صنعت گردشگري كشور و پي بردن به كاستي‌هاي صنعت گردشگري است. به‌رغم اين اعلام اما به‌نظر مي‌رسد كه آمار تفكيك‌شده سالانه ورود گردشگران تاكنون مشخص نشده يا آنكه در اختيار رسانه‌ها قرار نگرفته است.

تخمين مبهم 7/5ميليارد دلاري درآمد گردشگري

هنوز ميزان ارزآوري صنعت گردشگري براي كشور مشخص نشده و مشاور معاون گردشگري مي‌گويد كه امكان يافتن دقيق درآمدزايي صنعت گردشگري وجود ندارد اما به گفته او مي‌توان تخمين زد كه اگر هر گردشگر متوسط 1300دلار براي سفر به ايران هزينه كند و با توجه به آنچه سازمان جهاني جهانگردي ميانگين درآمد كشورهاي جنوب آسيا از گردشگران را 1570دلار براي هر گردشگر اعلام كرده است، مي‌توان گفت به‌صورت نسبي در سال2013 كه مجموعاً 4ميليون و 700هزار گردشگر به ايران سفر كرده‌اند رقم تقريبي حدود 7ميليارد و 379ميليون دلار از سفر گردشگران عايد ايران شده و براساس آنچه يكي از مشاوران معاونت گردشگري اعلام كرده است، با اين درآمد ايران در رديف 35جدول درآمدهاي گردشگري جهان قرار گرفته است. آمار درآمدهاي گردشگري سفر به ايران در حالي 7ميليارد و 379ميليون دلار تخمين زده شده كه براساس آنچه مشاور معاون گردشگري سازمان ميراث فرهنگي گفته است، امكان برآورد دقيق ارزآوري صنعت گردشگري در كشور و نقش آن در توليد ناخالص ملي به‌دليل آنچه او نبود نظام جامع آمارگيري اعلام كرده است، امكان‌پذير نيست.