هر سال 17هزار هكتار عرصه‌هاي طبيعي در آتش مي‌سوزد
خداكرم جلالي مهم‌ترين محورهاي حفاظت از جنگل‌هاي هيركاني(شمال) را تثبيت مالكيت دولت، ساماندهي جنگل‌نشينان و خروج دام از جنگل اعلام كرد و افزود: وجود دام در جنگل خسارات جبران‌ناپذيري به رويشگاه‌هاي هيركاني وارد كرده است.
بهره‌برداري از معادن بدون رعايت ضوابط زيست‌محيطي و اجراي طرح‌هاي عمراني مغاير با معيارهاي زيست‌محيطي و استفاده از سوخت هيزمي و بوته‌اي از ديگر چالش‌هاي مهم حفاظت از جنگل‌هاي هيركاني بود كه جلالي به آن اشاره كرد و گفت كه به‌دليل عدم‌تأمين سوخت فسيلي، سالانه 8ميليون مترمكعب چوب و 600هزار تن بوته صرف سوخت جنگل‌نشينان و روستايياني مي‌شود كه به سوخت فسيلي دسترسي ندارند.
رئيس سازمان جنگل‌ها در ادامه نبود تجهيزات براي پيشگيري و اطفاي حريق در عرصه‌هاي طبيعي را چالش ديگري بر سر راه حفاظت از جنگل‌ها دانست و خاطرنشان كرد: هر سال به‌طور ميانگين 17هزار هكتار رويشگاه‌هاي جنگلي و مرتعي به‌خاطر كمبود نيروي انساني و نبود تجهيزات اطفاي حريق در آتش مي‌سوزد.
جلالي در بخشي از گفته‌هاي خود به تبيين سياست‌هاي سازمان جنگل‌ها درخصوص بهره‌برداري از جنگل پرداخت و افزود: هرگونه بهره‌برداري بايد منطبق با مصوبه دولت باشد. براساس مصوبه دولت، بهره‌برداري از جنگل‌ها محدود به درختان آسيب‌ديده و در قالب عمليات پرورشي جنگل مجاز است. او در توضيح اين مطلب گفت كه اين مصوبه حاصل ساعت‌ها تعامل و هم‌انديشي با مجريان طرح‌هاي بهره‌برداري، كارشناسان و صاحب‌نظران منابع طبيعي داخل وخارج سازمان جنگل‌هاست. جلالي البته يادآور شد كه محدود شدن بهره‌برداري از جنگل‌ها به‌معناي استراحت كامل جنگل و تعطيلي طرح‌هاي بهره‌برداري نيست بلكه اين مصوبه با درنظر گرفتن توان اكولوژيكي جنگل و با هدف احيا و توسعه جنگل‌ها در دستور كار قرار گرفته است.رئيس سازمان جنگل‌ها يادآور شد: در برنامه ملي جنگل كه قرار است تا پايان امسال به دولت ارائه شود مشكلات طرح كاهش بهره‌برداري بازبيني و در قالب اين برنامه برطرف مي‌شود.
سدگتوند يك ليتر هم آب ندارد
شمس‌الدين شريعت‌نژاد، نماينده مردم تنكابن، رامسر و عباس‌آباد در مجلس شوراي اسلامي كه پيش از اين سال‌ها در سازمان جنگل‌ها و در پست‌هاي مختلف ازجمله قائم‌مقامي اين سازمان و معاونت جنگل‌هاي شمال خدمت كرده ازجمله سخنرانان اين همايش بود. او پيش از هر چيز از مديريت در حوزه‌هاي مختلف انتقاد كرد و گفت كه ما خوب حرف مي‌زنيم اما در عمل و رفتار بسيار متفاوتيم از همين روست كه كمتر پروژه‌اي را مي‌توان يافت كه هم طرح آن خوب تهيه شده و هم به‌طور مطلوب اجرا شده باشد.
شريعت‌نژاد با اشاره به اينكه نمي‌توان پروژه‌اي را شروع كرد و آن را ناتمام گذاشت، گريزي به سدسازي زد و گفت: وزير نيرو مي‌گويد وزارت نيرو براي تكميل سدهاي نيمه‌تمام به 120هزار ميلياردتومان پول نيازدارد. اين درحالي است كه سد گتوند با وجود مخالفت‌هاي كارشناسان ساخته شد درحالي‌كه يك ليتر آب هم در آن وجود ندارد. حتي خود وزير نيرو هم مي‌گويد سدهاي زيادي ساخته شده كه آبي در آن نيست.
او كه چندي پيش از برخي عزل ونصب‌ها در سازمان جنگل‌ها انتقاد كرده بود، گفت: با اين وضعيت نامطلوب بايد ديد مشكل كار كجاست؟ كارآمدي و ناكارآمدي مديريت چطور مشخص مي‌شود؟ من تصور مي‌كنم حلقه مفقوده مديريت، نبود نظارت است. دركشور ما هنوز مديران نالايق و متخلف را تنبيه نمي‌كنند. مديري كه در راس كار است بايد به كارش اعتقاد داشته باشد.
شريعت‌نژاد كه موضوع سخنراني او «سيماي جنگل‌هاي هيركاني و اسناد فرادست» تعيين شده بود در اين همايش گفت: ما اسناد بالادستي كم نداشتيم. طرح مديريت منابع جنگلي براي حفظ و احياي جنگل‌هاي غرب كشور، طرح ساماندهي دام در جنگل كه از سال68 شروع شد و طرح صيانت از جنگل‌هاي شمال كشور نمونه‌هايي از طرح‌ها و اسنادي است كه پيش از اين تدوين شده و در دستور كار قرار گرفته است. چرا اين طرح‌ها با وجود نشست‌هاي متعدد موفق نشد؟ كدام ارزيابي قابل دفاع از اين طرح‌ها وجود دارد كه نشان‌دهنده علل شكست اين طرح‌ها باشد.
او ضمن انتقاد از تعطيل شدن طرح‌هاي بهره‌برداري از جنگل گفت: ما مي‌خواهيم طرح‌هاي بهره‌برداري از جنگل را تعطيل كنيم. مشكل اينجاست كه هر طرحي را كه خواستيم اجرا كنيم 2نفر صاحب‌قدرت مانع اجراي آن شدند. اينها مايه ياس و نوميدي مي‌شود.
شريعت‌نژاد بعد از سخنراني همايش را ترك كرد و بدين‌ترتيب پرسش‌هايي كه انتظار مي‌رفت وي به آنها پاسخ دهد، بي‌جواب ماند. اينكه اين نماينده مجلس كه سال‌ها سابقه خدمت در سازمان جنگل‌ها به‌ويژه در معاونت جنگل‌هاي شمال و مديركلي منابع طبيعي گيلان را برعهده داشته با كدام توجيه علمي و فني از طرح‌هاي بهره‌برداري دفاع مي‌كند و برخلاف سياست‌هاي سازمان جنگل‌ها و مراتع بر ضرورت تداوم طرح بهره‌برداري از جنگل پافشاري مي‌كند، پرسشي است كه در اين همايش بي‌جواب ماند.
شريعت‌نژاد در حالي از تداوم طرح‌هاي بهره‌برداري دفاع مي‌كند كه سازمان جنگل‌ها براساس بررسي‌هاي كارشناسان و با تكيه بر آراي صاحب‌نظران و بنا به مصوبه دولت طرح‌هاي بهره‌برداري را با توجه به شرايط بحراني جنگل‌هاي شمال محدود به درختان آسيب‌ديده كرده با اين رويكرد كه برداشت از جنگل‌ها از 800هزار مترمكعب به 600هزار مترمكعب كاهش داده شود و در عوض با توسعه زراعت چوب، نياز چوب كشور تأمين شود. نكته ديگري كه شريعت نژاد بدان اشاره كرد ضرورت استفاده از مديران لايق در جايگاه مديريتي است. اين نكته البته از نكات كليدي و جاي سؤالي است كه رازگشايي از آن مي‌تواند از بسياري از معضلاتي كه دامنگير سازمان عريض وطويل جنگل‌ها و مراتع شده گره‌گشايي كند. به‌ويژه آنكه امروز اين سازمان بيش از هرزمان ديگري نياز به مديراني فني، شجاع و باتجربه دارد؛ مديراني كه علاوه بر دانش و تعهد وامدار گروه يا جناجي خاص نباشند تا بتوانند در مقابل زياده‌خواهان اعم از اشخاص حقيقي و حقوقي از انفال دفاع كنند.
مصوبه‌اي براي محدود شدن بهره‌برداري از جنگل‌هاي شمال
رئيس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخيزداري كشور در همايش مديريت پايدار و توسعه جنگل‌هاي شمال ايران، حفاظت از جنگل‌هاي شمال كشور را اولويت اول و مهم‌ترين سياست اجرايي سازمان متبوع خود عنوان كرد و گفت كه براساس مصوبه‌اي كه دي‌ماه سال گذشته به تصويب هيأت دولت رسيد و ابلاغ شد وزارت جهادكشاورزي موظف است بهره‌برداري از جنگل‌هاي كشور را در چارچوب طرح مديريت منابع جنگلي و شاخص‌ها و مديريت پايدار ساماندهي كند.