غبارآلود ازآنرو كه هيچكدام از طرفهاي مقابل تصوير درستي از آنچه ميبايد به آن رسيد در دست ندارند و هر روز با موضعگيريهاي مذبذب به روشني نشان ميدهند كه اگرچه علاقهمند به امضاي يك توافق جامع با جمهوري اسلامي ايران هستند و سپري شدن زمان آنها را بهصورت جدي نگران كرده است، اما از طرف ديگر در ارزيابي فضاي كنوني و موقعيت جمهوري اسلامي ايران بهشدت دچار توهم هستند و از اينرو مواضع متلون و بعضاً متناقض ايشان را در روزهاي گذشته شاهد بوديم.
حضور آقاي كري در وين و باقيماندن وي در 3 روز گذشته در اين شهر خود نشاندهنده نياز مبرم كاخ سفيد به امضاي چنين توافقي است. آقاي اوباما احساس ميكند كه حيثيت سياسي خود را در گرو اين مذاكرات نهاده و براي وي و همكارانش و همچنين متحدانش بسيار سخت است كه از اين كارزار دست خالي بيرون روند. از ديگرسو روند مذاكرات سيال است، زيرا گروه1+5 خود را تا حد زيادي متعهد به رژيم صهيونيستي و در مقياس كمتر به عربستان سعودي و برخي كشورهاي منطقه ميداند؛ گذشته از آنكه اوباما خود درگير چالشي جدي با كنگره است. اگرچه اوباما تلاش دارد با بزرگنمايي اين موضوع هرچه بيشتر در جهت انعقاد توافق از جمهوري اسلامي ايران امتياز بگيرد.
آنچه در روزهاي اخير مشاهده شده اين است كه 1+5 بهرغم تمايل براي رسيدن به يك توافق بهعلت حضور بازيگران خارجي و همچنين اختلافات جدي ميان اعضاي اين 6 كشور قادر به اجماعسازي ميان خود نيست.
فرانسه، انگليس و آمريكا در يكسو، كشور آلمان در ميانه و چين و روسيه نزديك به هم و داراي مواضعي معتدل هستند. براي هيأت ايراني هدايت چنين مذاكرات در اين فضاي غيرمتجانس بسيار پرچالش است. با ارزيابي اجمالي از آنچه تاكنون اتفاق افتاده است ايالات متحده آمريكا توافقات و تعهدات قبلي خود را در اين مذاكرات زير پا نهاده و با بهانهجوييهاي غيرمنطقي خواستههاي ديگري مطرح ميكند.
فرانسه نيز كه خود را متعهد به رژيم صهيونيستي و منافع خود را در گرو قراردادهاي كلان نظامي با دولت سعودي ميداند بسيار افراطي مواضع تندي ميگيرد. آنچه مشخص است اكنون پيرامون چگونگي لغو تحريمها، ميزان و حجم فعاليت غنيسازي ايران و همچنين مدت توافق و چگونگي راستيآزمايي و دسترسي طرفهاي مقابل به مراكز جمهوري اسلامي ايران اختلافنظر وجود دارد. از اين حيث نبايد انتظار داشت تا پايان وقت مقرر به يك توافق جامع رسيد.
تيم مذاكرهكننده با مقاومت و سرسختي تا اينجاي كار از منافع ايران دفاع كرده است. اگر طرف مقابل از زيادهخواهي و انتظارات غيرمنطقي دست بردارد ميتوان انتظار داشت در پايان وقت مقرر به يك تفاهم در برخي از كليات رسيد و درباره جزئيات و چگونگي اجراي آن در آينده به آن پرداخت.
- معاون پيشين وزارت امور خارجه