توافق اخير درباره بازگشت سفراي كشورهاي عربستان، امارات و بحرين به قطر، با كوتاه آمدن اين 3 كشور صورت گرفت. قطر از مواضع خود كوتاه نيامد. مصداق آن هم ادامه روند خبري شبكه الجزيره است كه از اصليترين اعتراضهاي كشورهاي همسايه به دوحه بودهاست. علاوه بر اين، قرضاوي در دوحه مستقر است و با امارات همچنان اختلافات جدي دارد. قرار بود قرضاوي از قطر خارج شود اما اين اتفاق نيفتاد. رهبران اخوان همچنان در قطر تردد ميكنند يا اقامت دارند، در مورد بحرين هم مشكلاتي با قطر دارند كه هنوز حل نشده است. حتي در گام اخير درباب بازگشت سفرا، بحرين اندكي تأمل كرد اما ظاهرا با فشار عربستان اين اقدام را صورت داد.
بنابراين، بهنظر ميرسد شرايط جديد براي عربستان بسيار سخت است و تحمل اين اختلافات درون شوراي همكاري خليجفارس براي آن دشوار است و شرايط را به نفع خود نميبيند. از يك سو ميبيند كه ايران روزبهروز قويتر پيش ميرود و توافق احتمالي ايران و غرب درباره برنامه هستهاي آنان را نگران ميكند، از سوي ديگر، پيشرويهاي طرفداران مقاومت در منطقه، عامل نگراني رياض است. در عراق و سوريه هم شرايط به نفع دولتهاي مستقر پيش ميرود.
حزبالله لبنان روزبهروز قويتر ميشود و گروه 14مارس با طرحهاي عربستان به نتيجهاي نرسيده و حزبالله در دولت و در مقاومت همچنان قوي و پايدار است. اينها براي عربستان شكست بزرگي تلقي ميشود. در كنار اينها، تحولات يمن و پيشرويهاي حوثيها در سراسر كشور و ضعف دولت و رئيسجمهور مورد حمايت عربستان در يمن مزيد بر علت است. در بحرين هم شرايط مناسب عربستان نيست و مخالفان انتخابات را تحريم كردهاند. با اين اوصاف، عربستان كوشيد با ترميم روابط خود با قطر و تلاش براي ترميم روابط خود با عراق، سياست منطقهاي خود را بازسازي كند.
عربستان ميكوشد هم با قدرتهاي منطقهاي نظير قطر و عراق روابط خود را اصلاح كند و هم با قدرتهاي بينالمللي نظير روسيه كه آن را در سفر اخير سعود الفيصل وزير خارجه عربستان به مسكو شاهد هستيم. در حقيقت، عربستان در برهه كنوني در حال امتياز دادن و كوتاه آمدن است و ميكوشد تا جاي پاي خود را در منطقه حفظ كند. لذا بهنظر ميرسد همه اين تحولات بهعلت ضعف كلي سياست عربستان در داخل و در خارج است. تا زمانيكه اين ضعف ادامه يابد، عربستان به همسايگان عربش نزديكتر ميشود.
- كارشناس مسائل خاورميانه