هم‌اکنون برنامه‌هایی کاربردی (اپليكيشن) برای تلفن‌های هوشمند موجود است که می‌توانند به تشخیص زودرس این سرطان كمک کنند. اما کارایی آنها تا چه حد است؟
سالانه ۳/۵ میلیون نفر در ایالات متحده دچار سرطانهای پوست منشاگرفته سلول‌های پایه‌ای و سنگفرشی تشخیص داده می‌شوند. همچنین سال گذشته ۷۶۰۰۰ مورد ملانوم که کشنده‌ترین شکل سرطان پوست است، در آمریکا گزارش داده شد.
سرطانهای پوست از نوع سلول‌های پایه‌ای و سنگفرشی که سرطانهای غیرملانومی نیز خواننده می‌شوند، در لایه‌های خارجی پوست از سلول‌های پایه‌ای یا سنگفرشی منشا می‌گیرند.. این سرطان‌ها شایع‌ترین نوع سرطان پوست هستند.
ملانوم، سرطان پوست منشا گرفته از سلول‌های رنگدانه‌ای پوست یا ملانوسیت‌ها است. هرچند این سرطان نسبت به نوع قبلی شیوع کمتری دارد، اما تهاجمی‌تر است.
از علائم هر دو سرطان پوست ملانومی و غیرملانومی تغییر در اندازه و رنگ خال یا لکه روی پوست، ایجاد توده جدید، تغییر در حساسیت پوست مانند خارش، درد و گسترش رنگدانه‌ها در اطراف خال است.
ادعا می‌شود تعدادی از برنامه‌های کاربردی تلفن‌های هوشمند قادر به ارزیابی تغییرات ویژه‌ای در پوست و آگاه کردن افراد در صورت نیاز به مراجعه به پزشک هستند. اما کارایی این برنامه‌ها در چه حدی است؟ آیا آنها به تشخیص زودرس سرطان پوست کمک می‌کنند؟
- برنامه‌های کاربردی برای تشخیص زودرس سرطان پوست
در سال 2012، یک برنامه کاربردی نام UMSkinCheck برای تشخیص زودرس سرطان پوست در دسترس قرار گرفت. این برنامه را که می‌توان آن را از فروشگاه اپلیکشن‌های اپل برای آیفون پیاده کرد به کاربران امکان می‌دهد که از خال یا ضایعه مشکوک روی پوست‌شان عکس بگیرند و با این برنامه به ارزیابی آن بپردازند.
سال پیش هم برنامه دیگری به نام Mole Detective در فروشگاه گوگل برای تلفن‌های اندرویدی در اختیار قرار گرفت که با عکس گرفتن از خال پوستی و آنالیز آن از طریق روش ABCDE (تقارن، مرز، رنگ، قطر و رشد خال) که مورد متخصصان پوست هم هست، عمل می‌کنند. سپس این برنامه خطر سرطان پوست را با توجه به ویژگی‌های خال محاسبه می‌کند.
اخیرا نیز برنامه‌ای به نام SkinVision در اختیار قرار گرفته است که سازندگانش مدعی‌اند به تشخیص زودرس ملانوم کمک می‌کند.
SkinVision از یک تئوری ریاضی به نام هندسه فراکتالی برای آنالیز عکس ضایعات پوستی و خال‌ها استفاده می‌کند. به گفته سازنده آن، این تنها برنامه‌ای است که از این تئوری در تشخیص اولیه ملانوم استفاده کرده است.
در مطالعه‌ای که سال گذشته در ژورنال European Academy of Dermatology and Venereology منتشر شد، محققان دقت این برنامه را از طریق آنالیز ۱۹۵ تصویر از ضایعات پوستی ارزیابی کردند. دقت، حساسیت و اختصاصیت این برنامه در تشخیص ملانوم به ترتیب۸۱، ۷۳ و۸۳ درصد بود. حساسیت و اختصاصیت تشخیص ملانوم بوسیله متخصصان پوست به ترتیب 88 و 97 درصد بود.
این محققان می‌گویند «این الگوریتم با دقت 81 درصدی‌اش در تشخیص ملانوم، در آینده ممکن است قابلیت ارزیابی خال ملانومی را پیدا کند، اما هنوز این میزان دقت برای تشخیص بیماری کافی نیست.»
- این برنامه‌های کاربردی هنوز قابل اعتماد نیستند
سال گذشته ۴ برنامه کاربردی تلفن‌های هوشمند در تشخیص سرطان پوست، بوسیله جوئل وولف و همکارانش در دانشگاه پیتسبورگ مورد بررسی قرار گرفتند و نتایج این محققان در ژورنال JAMA Dermatology منتشر شد.
ارزیابی ضایعه پوستی در سه برنامه با استفاده از الگوریتم‌ها و در برنامه چهارم با فرستادن تصویر ضایعه برای متخصص پوست صورت می‌گرفت.
دقت تشخیصی برنامه چهارم بالاتر بود. سه برنامه دیگر تعداد زیادی از ضایعات پوستی را به اشتباه رده‌بندی کرده بودند. حتی دقیق‌ترین این برنامه‌ها 30 درصد ملانوم‌ها را به عنوان ضایعه‌ای با خطر کم تشخیص داده بودند.
- مزایای بالقوه برنامه‌های کاربردی تشخیص سرطان
با وجود نگرانی‌های برخی متخصصان درباره قابل اعتماد بودن برنامه‌های کاربردی تشخیص سرطان، بسیاری از آنها این برنامه‌ها را عاملی برای افزایش هشیاری مردم و تشویق بیماران در مراجعه به متخصص پوست برای ارزیابی تشخیصی می‌دانند.
برای مثال محققانی که برنامه SkinVision را ارزیابی کردند، می‌گویند: «برنامه‌های تلفن‌های هوشمند می‌توانند از طریق هشدار دادن به بیمار برای غربالگری سرطان پوست، موجب افزایش ارتباط پزشک و بیمار شوند.»
دکتر فرانک پرنا، مدیر برنامه بخش کنترل سرطان و علوم جمعیتی در انستیتوی ملی سرطان آمریکا در این باره می‌گوید:«این برنامه‌ها می‌توانند به جلوگیری از سرطان پوست کمک کنند. SkinVision و سایر برنامه‌ها، با در اختیار قرار دادن اطلاعاتی درباره میزان پرتوهای ماورای بنفش محیط که عامل اصلی ایجاد کننده سرطان پوست است، به کاربر امکان می‌دهند خود را از معرض این پرتوها دورنگه دارد.»
منبع:Medical News Today
ترجمه: مهسا شیرانی