عباس کبریاییزاده، مدیر شرکت دارویی تولیدکننده این دارو با اعلام این خبر گفته بود: داروی خوراکی دفراسیروکس که در ایران با نام اختصاصی اوسورال (osveral) تولید شده است، جدیدترین دارو برای تسهیل جذب آهن در بیماران تالاسمی است و به عنوان جایگزین داروی ترزیقی دسفرال در اختیار این بیماران قرار میگیرد.
با این اوصاف و در حالی که گفته شد این دارو تا اواخر شهریورماه سال جاری به بازار میآید، منابع آگاه از تکمیل نشدن مراحل مطالعاتی این دارو خبر میدهند و به نظر میرسد یکبار دیگر خبری در حوزه پیشرفتهای علوم پزشکی منتشر شده که در خوشبینانهترین حالت هنوز قطعیت نیافته است.
یکی از اعضای هیات علمی سازمان انتقال خون ایران در گفتوگو با همشهری، ضمن بیان اینکه این دارو، کپیبرداری شده دفراسیروکس سوئیسی است و باید پیش از عرضه به بازار، از نظر عوارض جانبی روی عده معدودی از بیماران آزمایش شود، میگوید: نکته مهم این است که مصرف این دارو باید حتماً تحت کنترل پزشک باشد و به همین دلیل با پروتکلی که در اختیار هماتولوژیستها قرار خواهد گرفت، در ابتدا عده خاصی از بیماران باید آن را مصرف کنند. یعنی بعد از اینکه از عوارض جانبی این دارو آگاه شدیم، بهصورت رایج در تمام بیماران از این دارو استفاده میکنیم.
به گفته وی، الآن این قرص از لحاظ یکسانسازی با نوع خارجیاش مورد تأیید قرار گرفته و پروانه دارویی آن هم از وزارت بهداشت اخذ شده و به محض اینکه در دسترس پزشکان قرار گیرد بهصورت محدود روی عدهای از بیماران اجرا میشود.
به این ترتیب بهنظر میرسد داستان داروی داخلی و خارجی برای بیماران اماس یک بار دیگر در حال تکرار است. در آن مورد هم دارویی داخلی به بازار عرضه شد که خیلی از بیماران و پزشکان به خاطر عوارض جانبی از مصرف و تجویز آن سر باز زدند.
نکته اینجاست که اگر این دارو به تأیید معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت رسیده و اعلام میشود که قرار است تولید انبوه شود، پس چرا باید از نظر بررسی عوارض جانبی فقط روی یک عده مخصوص از بیماران استفاده شود؟
دکتر مهرداد رضایی، مدیر برنامههای اطلاعرسانی معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت با اعلام اینکه دفراسیروکس داروی جدیدی نیست که بگوییم برای اولین بار در حال تولید شدن است در پاسخ به این سؤال به همشهری میگوید: این دارو مراحل آزمایشگاهی خود را طی کرده و مثل خیلی از داروهای دیگر نوع ژنریک آن در کارخانههای ایران فرمولاسیون میشود. پس این درست نیست که بگوییم از نوع خارجی آن کپیبرداری شده است. ضمناً این دارو با همان اسم خارجی در کشور ما تولید میشود و مراحلی که یک دارو برای اولین بار در کشور باید بگذراند را نمیگذراند ولی باید ثابت کند که عوارض اندک نوع خارجی و اثربخشی آن را دارد.
وی ادامه میدهد: اینکه الآن این دارو در چه مرحلهای است هنوز معلوم نیست ولی از نظر معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت کاملاً تأیید شده است و با توجه به اعلام معاونت غذا و دارو تا دو ماه دیگر وارد بازار میشود.
دکتر رضائی با تاکید بر اینکه ما مصرف اینگونه داروها را پایش میکنیم چون ممکن است عوارض جانبی خود را حتی 5 سال بعد نشان دهند، میگوید: تولید این دارو الآن در کشور صورت گرفته و خبر اعلام آن هم کاملاً درست است ولی اینکه چه زمانی کارخانه تولیدکننده دارو و معاونت غذا و دارو تصمیم بگیرند آن را برای مصرف همگان، نهایی کنند منوط به زمانی است که تصمیمگیریهای ما در مورد دارو کاملاً درست باشد.
با اینکه مسئولان وزارت بهداشت از تولید این دارو و مراحلی که برای استفاده همگانی از آن طی میشود دفاع میکنند ولی انجمن بیماران تالاسمی معتقدند اعلام این خبرها در حالی که هنوز موثق بودنشان برای ما مسجل نشده چیزی جز ایجاد یک امیدواری کاذب برای بیماران نمیتواند باشد.
بهمن عزیزپور، مدیر روابط عمومی انجمن تالاسمی میگوید:« ما فقط میتوانیم منتظر نظر بیماران باشیم که کیفیت دارو چگونه است یا اینکه به سرنوشت داروهای دیگر که نوع ایرانیشان تولید شد دچار میشود یا نه. این اتفاق هم که تا به حال بارها تکرار شده مسلماً زودتر از 6 ماه تا یک سال دیگر برای ما معلوم نخواهد شد.»