اين آخرين اظهارنظر محمدباقر نوبخت سخنگوي دولت پيش از افزايش رسمي نرخ نان در تهران و سراسر كشور است. تأكيد دولت بر مقابله با گراني نان و مخالفت با افزايش قيمت اين محصول موضوعي است كه طي چندماه گذشته بارها توسط مسئولان دولتي اعلام شده اما خروجي اين اظهارنظرها متوسط افزايش قيمت 38درصدي انواع نان سنتي، رشد حدود 30درصدي نرخ نانهاي حجيم و نيمه حجيم، گراني انواع آرد در استان تهران و نرخگذاري نان در ساير استانها متناسب با مقتضيات بوده است. با وجود اين برخي توليدكنندگان نان سنتي حتي افزايش 30درصدي قيمتها (اتحاديه نان سنگك) را جوابگوي هزينه تمامشده خود نميدانند.
مردم از ديروز يكبار ديگر نان را به نرخ روز خوردند تا سياست چند ماهه گذشته دولت براي ايجاد جو رواني افزايش قيمت نان در سايه بهبود كيفيت، حذف ضايعات يا جبران هزينه تمامشده گندم، آرد و نان توجيه شود. اين در حالي است كه تجربه چند سال اخير نشان ميدهد كه افزايش نرخ نان نهتنها منجر به بهبود كيفيت آن نشده بلكه روزبهروز افت كمي و كيفي انواع نان سنتي و صنعتي و افزايش خزنده قيمتها را شاهد بودهايم. در چند سال اخير نيز دستگاههاي نظارتي پاسخگوي مطالبات مردم در زمينه افت كمي و كيفي نان و افزايش قيمتها نبودهاند.
- گراني يك شبه نان
با مصوبه 14 آبانماه هيأت وزيران براي افزايش حداكثر 30درصدي نرخ نان از ابتداي آذرماه، زمزمههاي گراني نان قوت گرفت اما همه مسئولان دولتي و دستاندركاران توليد و عرضه اين محصول از نبود هيچ ابلاغيهاي براي افزايش قيمتها و تعويق اجراي اين مصوبه دولت تا اطلاع ثانوي خبر دادند. اما شب دوشنبه هفته جاري اعلام شد كه مصوبه دولت از 10 آذرماه اجرايي خواهد شد. با نشست كارگروه نان در استانداري تهران از صبح روز دوشنبه هفته جاري قيمتهاي جديد آرد و نان در استان تهران براي اجرا به اتحاديه نانوايان ابلاغ شد قيمتهايي كه منجر به گراني انواع نان در استان تهران حتي بيش از مجوز افزايش 30درصدي دولت شد و تعيين نرخ نان در ساير استانها نيز به كارگروههاي ذيربط محول شد.
- افزايش 30 يا حدود 40درصدي نرخ نان؟!
گرچه در مصوبه دولت افزايش حداكثر 30درصدي نرخ نان با درنظر گرفتن قيمتهاي قبلي ابلاغ شده است اما اعلام نرخهاي تازه نان سنتي در استان تهران (تهران، ري، شميرانات و پرديس) حاكي از رشد 40درصدي نرخ برخي انواع نان و متوسط افزايش قيمت 30درصدي است. روز گذشته رئيس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان تهران قيمت انواع نان سنتي در استان تهران كه از 10آذرماه جاري اجرايي ميشود را اينگونه اعلام كرد،
از ديروز قيمت هر قطعه نان سنگك با چانه 650گرمي 8000ريال، نان بربري با چانه 600گرمي 7000ريال، نان لواش با چانه 170گرمي 2250ريال و نان تافتون سنتي با وزن 280گرمي 4250ريال قيمتگذاري شده و توسط نانوايان قابل اجراست. يدالله صادقي قيمتهاي جديد آرد تحويلي درب كارخانه به نانوايان را نيز شامل هر كيلوگرم آرد 12درصد سبوسگيري8هزار ريال، آرد 15درصد سبوسگيري 8هزار و 150ريال، آرد 18درصد سبوسگيري8هزار و 300ريال و آرد 21درصد سبوسگيري 84هزار و 500ريال دانست كه از ديروز به نانوايان عرضه شد. بررسي اين قيمتها كه براساس مصوبه 14 آبان هيأت وزيران كارگروه استان به رياست استاندارتهران تعيين شده و مقايسه آن با قيمت قبلي انواع نان نشان ميدهد كه نرخ نان بربري40درصد، سنگك33درصد، لواش 40درصد، تافتون سنتي 41درصد و بهطور متوسط 38درصد افزايش يافته كه بهمراتب بيش از نرخ مصوب هيأت وزيران است. اين در حالي است كه پيش از اين مسئولان از احتمال تعيين نرخ نان با افزايش كمتر از 30درصدي در استانهايي خبر داده بودند كه قبلا افزايش قيمت را شاهد بوده است.
- تشديد روند نزولي مصرف نان
افزايش قيمت نان همچنين نگرانيهايي را در ميان خانوارهاي ايراني در زمينه تداوم روند نزولي مصرف ايجاد كرده است. اطلاعات بانك مركزي نشان ميدهد طي سالهاي گذشته ميزان مصرف نان در بين خانوارهاي ايراني كاهش يافته و اوج كاهش مصرف مواد غذايي نيز بين سالهاي 1384 تا 1392 بوده است.
افزايش قيمت موجب شده تا ميزان مصرف نان طي 4سال گذشته 12درصد و طي 22سال گذشته 50درصد كاهش يابد. افزايش بيش از 30درصدي قيمت نان ديروز نگرانيهاي تازهاي را ايجاد كرده كه بازهم از مصرف اين ماده غذايي كاسته شود. با اين شرايط مشخص نيست اقدام اخير دولت تا چه حد منجر به بهبود كيفيت نان از طريق پرداخت هزينه تمامشده اين محصول از جيب مصرفكنندگان بهويژه اقشار كم درآمد خواهد شد.