از زمان خروج رسمي انگليس از خاورميانه در سال ۱۹۷۱، اين نخستين پايگاه نظامي دائمي اين كشور در منطقه بهحساب ميآيد كه به گفته مقامهاي لندن قرار است تبديل به بزرگترين مركز عمليات دريايي انگليس در خارج اين كشور شود.در سال ۱۹۷۱ پس از سالها شكايت ايران از انگليس سرانجام نيروهاي اين كشور خليجفارس را ترك كردند تا بقاي استعمار اين كشور ازجمله بر جزاير 3گانه ايراني محو شود اما روز گذشته وزير امور خارجه انگليس توافقنامه ايجاد پايگاهي نظامي در بندر منا سلمان را با مقامهاي بحرين در حاشيه كنفرانس امنيتي منامه امضا كرد كه راه را براي حضور گسترده و بلندمدت نظامي اين كشور در خليجفارس بار ديگر باز ميكند.
مقامهاي انگليس در تمامي سالهاي گذشته از بندر سلمان بحرين استفاده كردهاند و كشتيهاي خود را در خليجفارس داشتهاند اما اين توافق اكنون به اين كشور امكان ميدهد كه هر نوع تجهيزات ازجمله ناوشكنها و ناوهاي هواپيمابر خود را در پايگاه خود در بحرين مستقر كند و جنگندههاي اين كشور بتوانند از بحرين بلند شوند. مقامهاي انگليس اكنون مقابله با داعش و گسترش تهديدها در منطقه خاورميانه را بهانه اين اقدام خود توصيف كردهاند.
فيليپ هاموند، وزير امور خارجه انگليس پس از امضاي اين توافق با همتاي بحريني خود اعلام كرد كه اين اقدام دامنه حضور نيروي دريايي انگليس را براي آنچه وي امنيت منطقه خوانده، افزايش ميدهد. هاموند گفت: اين تنها يك نمونه از گسترش همكاريهاي ما با شركاي خليجفارس براي واكنش در مقابل تهديدهاي استراتژيك منطقهاي است. وي اعلام كرد كه اين اقدام در چارچوب سابقه ۳۰ساله حضور اين كشور در خليجفارس بهحساب ميآيد. مايكل فالون، وزير دفاع انگليس هم پس از امضا شدن اين توافقنامه گفت: اين پايگاه گسترش دائمي حوزه فعاليت نيروهاي دريايي انگليس است و انگليس را قادر ميكند كه كشتيها و ناوهاي بيشتر و بزرگتري را براي امنيت به خليجفارس اعزام كند. فالون تأكيد كرد: ما دوباره آمدهايم تا براي مدتي طولاني در خليجفارس بمانيم. قرار است عمليات ساخت پايگاه انگليس بهزودي شروع شود و احتمالاً تا اواسط سال ۲۰۱۵ به پايان ميرسد.
- بحرين ميزبان نظاميان آمريكا و انگليس
بحرينيها خاطرات زيادي از استعمار اين كشور توسط انگليس دارند. بحرين از سال ۱۸۲۰ تحت استعمار انگليس درآمد و از سال ۱۹۳۵ ميزبان مركز فرماندهي نيروي دريايي انگليس بود. تا اينكه در سال ۱۹۷۱ بحرين استقلال خود را اعلام كرد و نيروهاي انگليس ۴۳ سال قبل خليجفارس را بهصورت رسمي ترك كردند. پيش از اين و طي سالهاي گذشته هم بهصورت دورهاي ۴ كشتي مينياب انگليس در بندر منا سلمان حضور داشتهاند اما حالا انگليسيها ميخواهند بهصورت مستقل از آمريكا و بهصورت گسترده ناوها و كشتيهاي جنگي بزرگتر خود را در خليجفارس داشته باشند.
هزينه ساخت و تجهيز اين پايگاه در بحرين ۲۳ميليون دلار تخمين زده شده كه بخش عمده آن را دولت بحرين پرداخت ميكند. درواقع انگليسيها تنها هزينه نگهداري اين پايگاه را پس از استقرار خود ميپردازند. ناوگان پنجم نيروي دريايي آمريكا هم سالهاست كه در بحرين به سر ميبرد و بيش از ۲هزار نظامي واشنگتن در اين كشور حضور دارند. علاوه بر اين نيروهاي آمريكا از پايگاه هوايي شيخ عيسي براي عمليات خود استفاده ميكنند. درواقع بحرين بهترين و بيشترين امكانات را براي آمريكا و انگليس تأمين كرده و به همينخاطر اين كشور براي پايگاه نظامي از سوي لندن و واشنگتن ترجيح داده شده است.
- در ميان اعتراضها
بيبيسي گزارش داده كه اين توافقنامه بهخاطر اينكه بحرين با نقض گسترده حقوق بشر بهشدت مورد انتقاد جهاني است بهاحتمال زياد مخالفان زيادي هم خواهد داشت. اكثريت مردم بحرين را شيعيان تشكيل ميدهند اما اقليت سني اين كشور سالهاست كه قدرت را در اين كشور در دست گرفتهاند و با شيعيان بهعنوان شهروندان درجه 2رفتار ميكنند.
از سال ۲۰۱۱ اعتراضهاي شيعيان اين كشور شروع شد اما رژيم آلخليفه تنها اقدام به سركوب و بازداشت معترضان بهصورت گسترده كرد. وجود پايگاه پنجم نيروي دريايي آمريكا در بحرين اما باعث شد كه مقامهاي واشنگتن در مقابل گزارشهاي متعدد نقض حقوق بشر در اين كشور با مقامهاي اين رژيم بسيار نرم برخورد كنند و هيچ برخورد جدي با آنها صورت نگيرد. حضور ناوگان پنجم نيروي دريايي آمريكا در بحرين يكي از مهمترين دلايلي است كه كشورهاي غربي و اتحاديه عرب توجهي به اوضاع در بحرين، سركوب مخالفان و محدوديت رسانهها ندارند و ترجيح ميدهند در اين رابطه سكوت كنند.