دانشجويان با ورود به دانشگاه با دغدغههاي مختلفي روبهرو ميشوند؛ تأمين شهريه، خوابگاه، امور فرهنگي، وام تحصيلي و تغذيه دغدغه بيشتر دانشجويان است. از ابتداي تشكيل دولت يازدهم تاكنون وزارت علوم كه متولي اصلي آموزش عالي كشور است اسير تلاطم مديريتي بوده و از وظايف ذاتي غافل مانده است. روز دانشجو شايد بهتر از هر چيز، فرصتي باشد براي مرور كوتاهي بر مهمترين دغدغههاي تحصيلي و صنفي دانشجويان.
شهريه
يكي از مشكلات دانشجويان ميزان شهريه پرداختي است، بيش از 85درصد دانشجويان كشورمان كه اغلب از خانوادههاي كم بضاعت هستند در دانشگاههاي شهريهاي تحصيل ميكنند. پرداخت شهريه براي خيلي از دانشجويان مستعد ممكن نيست و برخي ديگر نيز با تحمل هزاران رنج و مشقت شهريه آن را تهيه ميكنند. دانشگاههاي شهريهاي كشور امسال هم با هماهنگي وزارت علوم، شهريه خود را افزايش دادند كه بيشترين افزايش شهريه به مقاطع دكتري در پرديسهاي خودگردان دانشگاههاي دولتي اختصاص دارد. شهريه دانشگاه پيام نور كه پس از دانشگاه آزاد بيشترين جمعيت دانشجويي كشور را دارد امسال در مقاطع كارشناسي و كارشناسي ارشد نسبت به سال تحصيلي گذشته 15درصد و دكتري نيز 25درصد افزايش پيدا كرد. شهريه دانشگاه آزاد كه بيشترين جمعيت دانشجويي در كشور را دارد براي سال تحصيلي جاري تا ميانگين 15درصد افزايش يافت. شهريه دانشگاهها به قدري كمرشكن است كه به گفته آيتالله مكارم شيرازي از مراجع عظام تقليد، بسياري از دانشجويان بهصورت مكرر خواستار كاهش شهريهها و دريافت كمكهاي مالي براي پرداخت هزينههاي دانشگاه آزاد هستند.
خوابگاه
خوابگاه براي دانشجويان غيربومي بسيار حائز اهيمت است، هر چند فقط دانشگاههاي دولتي خوابگاه در اختيار دانشجويان قرار ميدهند كه براي رسيدن به آن دانشجويان بايد از هفتخان رستم بگذرند. دانشگاههاي غيردولتي هم هيچ تعهدي براي تأمين خوابگاههاي دانشجويان ندارند و اين موضوع در دفترچه كنكور نيز به صراحت قيد ميشود. نبود نظارت بر وضعيت خوابگاهها، كمبود سرانه فضاي خوابگاهي و پذيرش بيش از گنجايش دانشجو، بيتوجهي به نيازهاي فرهنگي دانشجويان و نبود امكانات مورد نياز دانشجويان ازجمله مشكلات خوابگاههاي دانشجويي است. درصد بالايي از خوابگاهها فرسوده هستند و برخي نيز در مناطق تجاري اداري واقع شدهاند يا با دانشگاه بعد مسافت دارند كه مشكلاتي براي دانشجويان ايجاد كرده است.
فعاليتهاي فرهنگي
فعاليتهاي فرهنگي در دانشگاهها تقريبا سليقهاي است. برخي دانشجويان رغبت چنداني به شركت در برنامههاي فرهنگي ندارند كه احتمالا با در نظر نگرفتن علايق آنها مرتبط است. در همين حال ضياءهاشمي، معاون فرهنگي وزير معتقد است فعاليتهاي فرهنگي دانشگاههاي كشور نسبت به دورههاي پيشين افزايش يافته و مديران دانشگاهها هم نسبت به اين برنامهها توجه بيشتري دارند. به گفته حجتالاسلام مهدي عبدالرزاقنژاد، عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي بيرجند آسيبهايي كه در اثر ناهماهنگي يا برخوردهاي سليقهاي در برنامههاي فرهنگي بهوجود ميآيد گاهي چنان عميق است كه مخاطبان را دچار سردرگمي و تضاد در برداشت و نيافتن شيوه و عملكرد صحيح ميكند. كمبود بودجه از ديگر مشكلات فعاليتهاي فرهنگي است كه براي تأمين منابع مالي براي فعاليتهاي فرهنگي مبلغي همراه شهريه از دانشجويان دريافت ميشود.
دانشجويان ستارهدار
دانشجويان ستارهدار، موضوع جديدي نيست و سابقه آن به چند سال پيش بازميگردد. تا پيش از سال1388 مسئولان به صراحت از وجود دانشجويان ستارهدار سخن ميگفتند و بعد از سال1388 با افزايش تعداد دانشجويان ستاره دار اين مسئله بنا به برخي دلايل سياسي فرصت مطرح شدن در رسانههاي كشور را پيدا نكرد. دانشجوي ستارهدار در ايران، دانشجوياني هستند كه بهخاطر فعاليتهاي سياسي و صنفي خارج از چارچوبهاي تعيين شده محكوميت داشتهاند اما اين درحالي است كه دانشجويان ستارهدار برخي نظرات شخصي و سليقهاي افراد را در ستاره دار شدن خود دخيل ميدانند. اين دانشجويان ممكن است از ادامه تحصيل محروم شده يا تحت شرايط خاصي ثبتنام شوند. به هر حال اين موضوع چه در مورد مبتلايان به آن و چه درباره ساير دانشجويان همواره يك دغدغه مهم بوده است. از سويي كرسيهاي آزادانديشي كه از مطالبات مقام معظم رهبري در دانشگاه است تاكنون به سرانجامي نرسيده است. به گفته يك فعال دانشجويي اين آييننامه داراي اشكالاتي است و ملاحظات امنيتي و قصاص قبل از جنايت در لباس مصلحتانديشيهاي بيجا مانع برگزاري كرسيهاي آزادانديشي شدهاست. معاون فرهنگي وزارت علوم ميگويد: شورايي براي بازبيني آييننامه كرسيهاي آزادانديشي تشكيل شد. به هر حال مجموعه نظام دانشگاه موفق نشده است اين موضوع را به نتيجه قابلقبولي برساند.