اما آيا واقعا اين ميزان تردد لازم است و در اطراف همه بازارهاي بزرگ كشورهاي دنيا نيز چنين حجم عبور و مروري وجود دارد؟ پاسخ منفي است. اساسا خيلي از رفتوآمدهاي بازار تهران بهخاطر اين است كه هنوز شكل انبارداري در آن بهصورت سنتي انجام ميشود كه به نوبهخود خطر آتشسوزي را نيز افزايش ميدهد.
حضور 2هزار واحد توليدكننده پوشاك و كيف و كفش در بافت مركزي منطقه12به افزايش تردد و ترافيك و همچنين افزايش خطر آتشسوزي بسيار دامن ميزند. اغلب اينها در فضاهاي بسيار كوچك و نمور فعاليت ميكنند كه كار توليد يكجنس در آنها بهصورت كامل انجام نميشود. بهطور نمونه براي توليد يكپيراهن يا تيشرت بارها تردد بين واحدهاي مختلف توليدي در بازار و خارج بازار تهران انجام ميشود. رضا قديمي، مديرعامل شركت ساماندهي صنايع و مشاغل شهر تهران به همشهري ميگويد: «بررسي ما نشان ميدهد براي توليد يكنوع تيشرت، پيراهن يا شلوار بين 7تا 12مرتبه جنس مورد نظر از بازار خارج و به بازار برگردانده ميشود. مثلا دوخت تيشرت در يككارگاه انجام ميشود و به واحد سفارشدهنده در بازار برميگردد. سپس براي كشباف آن ممكن است جنس دوباره به سمت ورامين برود و دوباره به واحد اول در بازار پايتخت برگردد و اين كار چندينبار صورت ميگيرد. بنابراين حجم زيادي تردد بين بازار با ديگر نقاط اطراف آن صورت ميگيرد كه افزايش ترافيك، مصرف سوخت، آلودگي و قيمت نهايي را در پي دارد.»
انبارهاي مكانيزه در اطراف منطقه 12
شهرداري تهران به همين منظور طرح نگين منطقه 12را در دستور كار قرار داده است تا ضمن احياي بافت مسكوني و قديمي آن، ايمني منطقه ارتقا يابد و تردد هم كاهش پيدا كند. مديرعامل شركت ساماندهي صنايع و مشاغل شهر تهران هم عنوان ميكند كه به همين منظور 10هزار واحد توليدي در مركز شهر و 2هزار واحد در بافت مركزي بازار در دستور كار قرار گرفته است. بهگفته قديمي طبق برنامه قرار است اينها در شهركهاي صنفي و خدماتي مستقر شوند.
قديمي در ادامه به خروج انبارهاي بسياري از واحدهاي فروش در بازار هم اشاره ميكند و ميگويد: «بايد جنس موجود در واحدهاي فروش فقط به اندازه يكهفته باشد و بيشتر از آن مقدار به انبارهاي مكانيزه در اطراف منطقه12برود. در حدود 4هزار تن كالا وارد بازار ميشود كه بخشي از آنها مواداوليه، بخشي ديگر مواد نيمهساخته و بخشي از آن كالاهاي ساختهشده است. اين در حالي است كه كالاهاي موجود در حجرهها فقط بايد بهعنوان نمونه باشد و اصل اجناس در انبارهاي مناطق 15، 16، 18 و 19باشد و بار شهرستانها هم از همان انبارها مستقيما به باربريها برود.»
يكي ديگر از جاهايي كه انبارهاي آنها در منطقه 12مشكلات تردد را بهوجود آورده فروشگاههاي لوازم خانگي در امينحضور است. انبارهاي اين فروشگاهها پر از مواد حجيم مثل يخچال و لباسشويي و در عين حال اشتعالزاست. قديمي در اين رابطه ميگويد: «در همكاري با اين صنف نيز بايد اجناس بزرگ اين فروشگاهها به انبارهاي مكانيزه و مشترك منتقل شوند كه در دنيا به آنها اتوپارك ميگويند.»
وي نحوه كار اين انبارها را اينگونه توضيح ميدهد كه شركتهايي مديريت آنها را بهعهده ميگيرند و بسته به درخواست مشتري، فضا را به وي اجاره ميدهند. بدينترتيب ديگر فروشگاهها بيشتر به نمايشگاه تبديل ميشوند و پس از سفارش خريدار، متصدي انبار كالاي مورد نظر را به محل زندگي وي ارسال ميكند.
صنف تفت آجيل به قرچك ميروند
برنامه ديگري كه در اين راستا بايد انجام شود ساماندهي صنف تفت آجيل و نباتريزها هستند. مديرعامل شركت ساماندهي صنايع و مشاغل شهر تهران اساسا نوع فعاليت اين صنف را هم از نظر ايمني و هم بهداشتي داراي مشكل و ايراد ميداند. بهگفته رضا قديمي در دنيا ديگر به شكل فعلي بازار، آجيل تفت داده نميشود. اشاره وي به استفاده از سوخت فسيلي است كه هماكنون در صنف تفت آجيل و نباتريزهاي بازار تهران رواج دارد و خطرات خاص خودش را به همراه دارد. شركت ساماندهي صنايع و مشاغل شهر تهران همچنين اعلام ميكند كه تجهيزات، مواد مورد استفاده و شرايط نگهداري اين صنف اغلب غيربهداشتي است. به همين دليل قرار است اين صنف به شهرك صنعتي قرچك منتقل شود. قديمي ميگويد كه بسياري از فعالان اين شغل تا به امروز براي تحقق اين انتقال ثبتنام كردهاند و برخي از آنها نيز زمينهاي مربوط بهخود را تحويل گرفتهاند و قرار است در آنجا به شكل صنعتي به فعاليت ادامه دهند. البته باقيماندن تعدادي از اين صنف به شكل فعلي در بازار ميتواند از لحاظ گردشگري مفيد باشد. قديمي در همين ارتباط اينطور ميگويد كه 23واحد كارگاه توليدي تفت آجيل قرار است در محل فعلي باقي بماند تا دانشجويان يا گردشگران درصورت نياز بتوانند فعاليت آنها را از نزديك ببينند.