دولت‌ها و كارشناسان اينترنت و ارتباطات سال‌ها است كه به دنبال راهي براي بالا بردن سطح امنيت اينترنت و فضاي مجازي هستند. هرچند طراح وب جهاني يك آمريكايي بوده و اصلا بزرگ‌ترين شركت‌هاي تكنولوژي دنيا در اين كشور و در دره‌اي بزرگ به نام "سيليكون ولي" يا همان دره تكنولوژي قرار دارند، با اين وجود، موسسه آيكان براي مصلحت و امنيت كاربران جهاني اينترنت تدبيري به كار گرفت كه بعد از سال‌ها بحث و جنجال بر سر آن به نتيجه رسيد.
موسسه آیکان، مركز مديريت دامنه‌ها و آدرس‌هاي اينترنتي جهان است. به عبارتي، اين موسسه مسئول پروتکل اینترنتی، تخصیص فضای آدرس، تعیین پروتکل، مدیریت سیستم دامنه‌های کشوری، عمومی و مدیریت سیستم (Root Server) است و شهر لس آنجلس ایالت کالیفرنیا - آمریکا قرار دارد.
آیکان آدرس حروفی مانند؛ hamshahrionline.ir با آی‌پی سایت را نشان مي‌دهد. تصور کنید که کسی بتواند به پایگاه داده آیکان دسترسی پیدا کند، در آن صورت می‌تواند کاربر را به هر مقصد جعلي که بخواهد، بفرستد. براي مثال؛ یک هکر می‌تواند، همه کاربرهای یک بانک را در حال تايپ آدرس به يك وب‌سایت جعلی و يا همان آدرس جعلي فرستاد و حساب‌هاي آنان را در كسري از ثانيه خالي كند. با اين توضيحات حتما متوجه شديد که کار آیکان بسیار حساس و راهبردی است.
تلگراف در گزارشي مي‌نويسد؛ پل كين با رد كردن ایده استفاده از یک کلید برای فعال سازی دوباره و كنترل اینترنت می‌گوید؛ "چنین کاری می‌تواند منجر به تجزیه شدن اینترنت شود زیرا اروپا اجازه حفظ این کلید را به آمریکا نمی‌دهد، خاورمیانه اجازه این کار را به اروپا نخواهد داد و آمریکا نیز کلا اجازه حفظ چنین کلیدی را به هیچ کس نخواهد داد."
به همين دليل موسسه ايكان، برنامه‌اي براي معرفي افرادي به عنوان مسئولين حفظ امنيت اينترنت تدارك ديد. اين مراسم كه به نام "مراسم كليد "(The Key Ceremony) موسوم شده است، مديران فني و سوپروايزرهاي امنيتي آيكان شركت مي‌كنند. فرانسيس ارياس (Francisco Arias) مدير فني آيكان مجري مراسم اخير بود.
اين مراسم بسيار عجیب و با مراحل امنيتي بالا و در فواصل زماني معين تنها در يك اتاق محفوظ و بسته برگزار می‌شود و در آن افراد برگزيده كليدهاي خود را تحويل مي‌گيرند، شاه كليدهايي كه مي‌توانند با آن اینترنت دنیا را کنترل کنند.
چندي پيش گاردین در گزارشي تحت عنوان "با هفت تن از كليدداران اينترنت آشنا شويد" به قلم جیمز بال (James Ball) پرده از اين مراسم برداشت.
جميز بال اولين خبرنگاري است كه اجازه يافت تا در"مراسم کلید" موسسه "آیکان" شركت كرده و از آن گزارش تهيه كند. او در اين گزارش كوچكترين حركات، لحظه‌ها و حتي نوع لباس افراد را گزارش كرده بود. مي‌نويسد؛ 6 ساعت در يك اتاق در بسته عجيب كه مراسم در آن برگزار مي‌شد، گويي زندگي از جريان و حركت باز ايستاده است...
اما به طور كلي در اين گزارش آمده است كه موسسه آيكان هفت تن از متخصص امنيت اينترنت و فضاي مجازي را از كشورهاي مختلف انتخاب كرده است تا مسئوليت حفظ امنيت وب جهاني را عهده‌دار شوند. آدم ياد فيلم ارباب حلقه‌ها مي‌افتد.
اين هفت تن در واقع مالكان شاه كليدهاي اينترنت هستند كه با استفاده از آنها مي‌توانند تمام اينترنت و وب جهاني را در يك لحظه خاموش كرده، روشن كرده، از كار انداخته و يا آن را به كار اندازند. تعجب نكنيد؛ اين عين واقعيت است! البته به گفته آيكان اين دستور‌العمل يعني خاموش يا از كار انداختن اينترنت تنها در شرايط خاص و بحراني كه مي‌تواند از يك فاجعه جهاني جلوگيري كند، انجام مي‌پذيرد.
در اين مراسم عجيب همچنين، برای احتیاط 7 تن هم را به عنوان کلیددارهای جانشين انتخاب می‌كنند تا در صورت رخ دادن اتفاقات غیرمترقیه براي افراد اصلي، مشكلي در روند كار صورت نگيرد.
منظور از كليد در واقع دو كارت هوشمند مجهز به كد امنيتي بسيار بالا است كه در صورتي كه اختلالي در اينترنت به وجود آيد، استفاده مي‌شود. به اين صورت كه مسئولان كليد بايد به منطقه‌اي خاصي در امريكا كه از ايمني بسيار بالاي برخوردار است، سفر كنند و با يكي كردن كليدهاي اينترنت، شبكه جهاني را خاموش و يا دوباره روشن كنند.
چهار بار در سال در محل آیکان از سال ۲۰۱۰، طی مراسمی، یک كلمه عبور یا يك شاه کلید جدید ساخته می‌شود كه هر كدام از اين شاه كليدها در كيف‌هاي امنيتي خاص و بعد از آن در داخل يك صندوق مستحكم و غيرقابل نفوذ قرار مي‌گيرد.
برای ساخت این شاه کلید جدید، بايد ۳ تن از ۷ کلیددار اصلی یا جانشين آنان حضور داشته باشند. بعد در همين مراسم عجيب به هر يك از مسئولان منتخب از كشورهاي مختلف یک کلید فیزیکی داده مي‌شود که با آن می‌توانند صندوق‌هاي پلاستیکی محتواي كليد را كه داخل آن يك کلید هوشمند قرار دارد، باز كنند.
بعد از آن كليدهاي مزبور را در كنار هم قرار مي‌دهند تا با ايجاد يك ساختار با ساز و کار بسیار امنیتی بالا تشكيل شود. ساختاري كه مي‌توان با آن، شاه كليدهاي جدید را ساخت. در پايان با این کلید‌هاي جدید می‌توان به پایگاه داده‌هاي آیکان دسترسی داشت! كليد جدید شیوه کار خاصی دارد و طوری ساخته شده است که در صورت افتادن یا ضربه خوردن، به صورت خودکار تخريب شده و از بين مي‌رود!
نكته جالب توجه اين است كه آيكان این ۷ تن را از متخصصين و خبرگان امنیت اینترنت كشورهاي مختلف انتخاب می‌كند تا امكان حكومت انحصاري بر اينترنت از يك كشور سلب شود. به عبارتي، هیچ کشور خاصی نتواند کنترل اینترنت دنیا را در دست بگیرد. چرا كه در واقع، مسئولان اين كليدها نقش ناجيان تمام و كمال اينترنت و دنياي مجازي را بازي كنند.
در این مراسم، فضاي امنیتی، بسیار سنگین و دقيق است و همه افراد باید از درها متعددی که به یاری کارت‌های هوشمند و حسگرهای بیومتریک باز می‌شوند، گذر کنند تا به اتاق اصلي برسند. به همين دليل وجود يك خبرنگار در اين مراسم تعجب برانگيز بود.
این مراسم حساس و محرمانه با برنامه‌ریزی دقيق اجرا می‌شود و از شروع تا پایان آن ۱۰۰ مرحله مختلف باید قدم به قدم اجرا شود. محل اجراي مراسم نوعي اتاق امنیتی است که امكان ورود یا خروج هیچ سیگنال الکتریکی در آن وجود ندارد.
آیکان از آغاز فعالیت رسمي تا كنون ۲۱ مسئول كليد داشته است كه یکی از آنان وینت سرف (Vint Cerf) پدر اینترنت بوده است. منتخبين اخير اين مراسم به عنوان كليداراينترنت دنيا عبارتند از:
- پل كين (Paul Kane) از انگلستان رهبر گروه كليدداران است. او مدير عامل شركت انگليسي CommunityDNS است كه در زمينه ايجاد دامنه‌هاي اينترنتي و حفظ امنيت آنها فعاليت مي‌كند. او همچنين مدير يك مركز تحقيقات امينت شبكه در انگلستان هم هست.
- دن كامينسكي (Dan Kaminsky) از آمريكا كه محقق امنيتي داده‌ها است. او داراي سابقه كار در شركت‌هاي بزرگي مانند سيسكو را هم دارد.
- جيان كانگ ياو، ( Jiankang Yao) از چين، موسي گوبر، (Moussa Guebre)- بوركينا فاسو بويل وودينگ، (Bevil Wooding) ازترينيداد و توباگو؛ بويل وودينگ هم يكي از بزرگ‌ترين فعالان اتحاديه مخابرات كاراييب و مشاور امور توسعه ICT جهاني است.
هر چند اطلاعات بيشتري درباره كليدداران اينترنت هنوز ارائه نشده است. به همين علت اطلاعات چندان دقيقي درباره بيوگرافي و سوابق كاري آنها به صورت عمومي در دسترس موجود نيست.
شايد به دلايل امنيتي نبايد چنين اطلاعاتي در اختيار عموم قرار گيرد، چرا كه آنان كليدهاي كنترل دنياي مجازي و وب جهاني را دارا هستند.
البته يكي از مسوولان آيكان نيز اين موضوع را در پايان مراسم اعلام كرد كه به دليل مسايل امنيتي بهتر است اطلاعاتي از كليد داران منتشر نشود. با اين وجود نمي‌توان منكر شد كه اين هفت تن همه از متخصصان ارشد امنيت شبكه و اينترنت هستند و براي اين كار دوره‌هاي آموزشي خاصي هم گذرانده و خواهند گذراند.
البته در عرصه سياسي؛ رؤسای جمهور روسیه و برزیل به ساز و کار کنونی آیکان اعتراض كرده و پیشنهاد مي‌كنند که آیکان زیر نظر سازمان ملل متحد باشد، نه تابع غیرمستقیم وزارت بازرگانی آمریکا...
- برگرفته از: guardian/ newscientist