رقمي كه در سال به بيش از 450ميليارد تومان ميرسد. اين رقم تنها هزينه جمعآوري پسماند پايتخت است. هزينهاي كه هر روز با توليد زباله بيشتر، افزايش مييابد و منبع تأمين اين هزينهها نيز خود شهروندان تهراني هستند. در واقع شهروندان تهراني و شهروندان كشور با توليد هر گرم زباله، علاوه بر تحميل هزينه بيشتر بهخود، موجب اتلاف منابع كره زمين نيز ميشوند.
اما هزينههاي پنهاني ديگري نيز به ازاي توليد هر گرم زباله وجود دارد. هزينههايي كه امكان محاسبه آن نيست و تنها بهصورت تخمين اعلام ميشود. در واقع اين هزينهها نهتنها به شهروندان فعلي كشور بلكه به نسلهاي آينده نيز تحميل ميشود.
براساس پژوهشهاي انجام شده در مراكز مطالعاتي دانشگاهي كشور، هر تن زباله علاوه بر توليد 400تا 600ليتر شيرابه، حدود 400مترمكعب گاز گلخانهاي دياكسيدكربن نيز از خود متصاعد ميكند. اين آمار در واقع بيانگر توليد آلودگي زيستمحيطي گستردهاي است كه آيندگان را تهديد ميكند. در واقع هر شهروند با توليد يك گرم زباله علاوه بر تحميل بار مالي مشخص بهخود، باعث افزايش آلودگيهاي زمين چه در عمق خاك و چه در جو ميشود و عرصه زيست را براي آيندگان تنگتر ميكند.
مروري بر آمارهاي نگران كننده
براساس آمارهاي ارائه شده از سوي بانك جهاني روزانه 5/3ميليون تن زباله در سراسر دنيا توليد ميشود كه سهم ايران در توليد زباله 40هزار تن در روز است. واقعيت اين است اگر توليد زباله در شهرهاي جهان بهويژه در شهرهايي كه سرانه توليد زباله آنها زياد است (تهران با توليد سرانه 900گرم زباله در روز در زمره شهرهاي بسيار آلاينده قرار گرفته است) به همين شكل ادامه يابد، تصور داشتن زميني پاك و قابل زيست براي آيندگان كمي دور از ذهن است. دليل عمده افزايش توليد زبالهها در شهرها افزايش جمعيت شهري است از آن گذشته رواج فرهنگ مصرف سبب شده در شهرهاي بزرگي چون تهران روزانه هر فرد 900گرم زباله توليد كند و زبالههاي خانگي مانند پسماندهاي مواد خوراكي، كاغذ، شيشه و پلاستيك توليد شود.
سرعت توليد زباله در پايتخت در طول سالهاي گذشته چشمگير بوده است. بهگونهاي كه پايتختنشينان بهطور متوسط در هر سال رشدي 3درصدي در توليد زباله داشتند. معاون خدمات شهري شهرداري تهران متوسط توليد زباله تهرانيها را در سال 87 در حدود 6هزار و 863تن در روز اعلام كرد. مجتبي عبداللهي با اعلام افزايش سرانه توليد زباله در هر روز در پايتخت از توليد متوسط روزانه 7هزار و 442تن خبر داد و عنوان كرد كه اين رشد بسيار نگرانكننده است.
« در تهران ميزان توليد زباله زياد است و در روز چندين بار زباله در تهران جمعآوري ميشود اين در حالي است كه در بسياري از كشورها روزي يكبار فقط زبالهها را جمعآوري ميكنند»؛ اين سخنان عبداللهي نشان ميدهد كه شهروندان براي دفع زباله هنوز همكاري لازم را با مديريت شهري ندارند. پايتختنشينان كه روزگاري ساعت 9شب را زماني براي بيرون گذاشتن زباله از منزل ميدانستند، مدتهاست كه ديگر توجهي به اين رويكرد ندارند و زبالهها را در اوقات مختلف هرساعت شبانهروز بيرون از خانه ميگذارند.
عبداللهي با اشاره به اينكه در برخي از ماههاي سال ميزان توليد زباله در تهران بيشتر ميشود، گفت: «در روزهاي پاياني سال ميزان توليد زباله بسيار زياد است و دوبرابر ميزان جهاني زباله در پايتخت توليد ميشود. تهرانيها در روزهاي پاياني سال بهطور متوسط روزانه يك كيلوگرم زباله توليد كردهاند كه اين رقم دوبرابر سرانه توليد زباله در شهرهاي توسعهيافته جهان است.» معاونت خدمات شهري شهرداري تهران درخصوص هزينههاي صرفشده براي جمعآوري زباله در تهران نيز گفت: «شهرداري روزانه يك ميليارد و ۲۵۰ميليون تومان براي جمعآوري و دفن زباله و پسماند هزينه ميكند. در برخي محلات تهران روزانه ۴ تا ۵ نوبت زباله جمعآوري ميكنيم، خانوادهها به توليد زباله توجه نميكنند.»
معاون خدمات شهري شهرداري تهران در ادامه گفت كه ۲ ميليون خانوار در تهران ساكن هستند كه اگر هر خانوار روزانه يككيلو زباله كمتر توليد كند، ۳۰ درصد زباله كمتر توليد ميشود.در همين زماني كه شما اين گزارش را خوانديد، 10تن زباله توسط شهروندان تهراني توليد شد كه يك ميليون و 670هزار تومان فقط براي انتقال اين مقدار زباله از جيب شما هزينه خواهد شد.
متوسط توليد زباله تهرانيها در هر دقيقه : 5 تن
متوسط توليد شيرابه زباله در تهران در هر دقيقه : 2500 ليتر
توليد گاز گلخانهاي در تهران بر اثر توليد زباله در هر دقيقه : 2000 متر مكعب
هزينه جمع آوري زباله تهران در هر روز : يك ميليارد و 250 ميليون تومان
متوسط توليد زباله توسط تهرانيها در روزهاي پاياني سال : يك كيلوگرم (دوبرابر سرانه جهاني)