به گزارش همشهري، زنجيره حوادث از سوم آذرماه كه مذاكرات هسته‌اي به پايان رسيد در حال تكميل شدن است اما هيچ كدام از اين حوادث به نفع بازار سرمايه نبود، به‌طوري كه شاخص بورس از سوم آذر كه در مرز 76هزار واحد قرار گرفته بود در مبادلات ديروز به مرز 70هزار واحد رسيد. اين نشان مي‌دهد سهامداران در اين مدت 7.7 درصد زيان كرده‌اند؛ همچنين ارزش بورس 7ميليارد دلار نزول كرده است.
بررسي‌ها نشان مي‌دهد 5عامل اصلي در نزول شاخص بورس نقش داشته‌اند كه 4عامل از اين عوامل درست از سوم آذرماه تاكنون رخ داده است. عامل اول كاهش اميدواري نسبت به انجام توافق درمذاكرات هسته‌اي بود چرا كه تا يك روز قبل از انجام مذاكرات هسته‌اي اميدواري زيادي براي توافق نهايي برسر پرونده هسته‌اي شكل گرفته بود. به فاصله يك روز پس از اين رويداد سقوط قيمت نفت به سطح 70دلار منجر به كاهش شديد قيمت سهام بسياري از شركت‌هاي بورس شد. يك هفته پس از اين تحول نيز در15 آذرماه لايحه بودجه94 به مجلس رفت.
اعداد و ارقام مربوط به بودجه94 و پيش‌بيني كسري بودجه 70هزار ميليارد دلاري دولت از سوي كارشناسان و بسياري ديگر از بند‌هاي ديگر اين بودجه سهامداران را نگران كرد. زنجيره همه اين حوادث در روز 19آذرماه با انتشار خبر تغيير رئيس سازمان بورس و اوراق بهادار تكميل شد. اين 4عامل ازجمله عوامل اصلي نزول شاخص در آذرماه بوده‌اند. همه اين عوامل منجر شد بخش زيادي از نقدينگي موجود در بورس تهران به سمت بانك‌ها حركت كند. در واقع بانك‌ها به پنجمين عامل نزول بورس تبديل شدند. پرداخت ميانگين سود22درصد به سپرده‌گذاران موجب شد سرمايه‌گذاران ترجيح دهند سرمايه‌هايشان را در بانك‌ها سرمايه‌گذاري كنند.
- دلايل سقوط از زبان مديرعامل سابق بورس
علي رحماني، مديرعامل سابق بورس تهران درباره دلايل نزول بورس‌گفت: فعالان بازار سهام در روزهاي قبل از اعلام نتايج مذاكرات وين انتظار داشتند در اين دوره مذاكرات هسته‌اي به سرانجام برسد و توافق حاصل شود. انتظار سهامداران و خوشبيني‌آنها باعث شد در روزهاي قبلي به ميزان قابل‌توجهي خريد كنند. آنها تصور مي‌كردند اين بار توافق قطعي است.وي افزود: طبعا اعلام خبر تمديد و انتظار براي يك دوره بيم و اميد ديگر باعث سرخوردگي سهامداران مي‌شود.
وي در ادامه از تأثير بودجه94 بر نزول بورس نام برد و تأكيد كرد: نرخ دلار در بودجه 2850تومان است. اين مسئله ميتواند اثر مثبت براي شركت‌هاي بورس داشته باشد چرا كه به نفع صنعت و كاهش واردات است و از طرفي باعث مي‌شود دولت در شرايط فعلي كه به‌علت تحريم‌هاي اقتصادي در تأمين هزينه‌هاي خود با كمبود منابع مالي مواجه شده است كمك‌كننده باشد. از طرفي بورس هميشه از افزايش نرخ ارز سود برده است.
- ارزيابي مديرعامل سابق فرابورس
مصطفي اميد قائمي مديرعامل سابق فرابورس درباره دلايل نزول بورس گفت: نخستين و مهم‌ترين عامل نزول بورس افت شديد و دور از انتظار قيمت جهاني نفت است. اين درحالي است كه پيش‌بيني‌هاي بدبينانه‌اي از آينده اين محصول استراتژيك شده كه ميتواند باعث سخت‌تر شدن شرايط شود. وي ادامه داد: افت شديد قيمت جهاني نفت و اثر مستقيم آن در اقتصاد كشور تك‌محصولي مانند ايران موجب مي‌شود تا خواه‌ناخواه قيمت محصولات فرآورده‌هاي پتروشيمي هم كاهش يابد. به همين دليل و با توجه به نقش عظيم قيمت نفت در اقتصاد كشور، شركت‌هاي بورسي وابسته مستقيم و غيرمستقيم به اين محصول به همراه شركت‌هاي سرمايه‌گذاري داراي سبد شركت‌هاي نفتي و گازي، با چالش‌هاي تازه‌اي مواجه شده‌اند.
- نگاه بلندمدت در بودجه94
محمدرضا پورابراهيمي، نايب‌رئيس كميسيون ويژه اقتصادي مجلس، درباره تأثير بودجه94 در بازار سرمايه تصريح كرد: بخش زيادي از اركان موقت يا به‌عبارتي مخل تصميمات بلندمدت سرمايه‌گذاري را به اركان بلندمدت تبديل كرديم كه براي امسال در بودجه ذكر نخواهد شد كه عدم‌ذكر آنها در بودجه94 نگاه بلندمدتي است و به بازار سرمايه كمك مي‌كند. نماينده مردم كرمان و راور در مجلس شوراي اسلامي افزود: نكته دوم به‌شكلي اقدامات دولت در بحث رويكردهاي مرتبط با طرح‌هاي تملك زمين و سرمايه‌گذاري است كه اثر مثبتي بر فضاهاي اقتصادي كشور دارد و در واقع اثري غيرمستقيم نيز بر بازار سرمايه به‌جاي خواهد گذاشت.
وي در اين خصوص توضيح داد: به اين ترتيب ميانگين 15درصد كاهشي كه در قيمت نفت و فروش آن شاهد بوديم با افزايش 15درصدي بودجه پروژه‌هاي عمراني نسبت به سال گذشته نه‌تنها ميزان سرمايه‌گذاري را در تملك زمين و سرمايه‌گذاري عمراني را متوقف نكرده بلكه رشد آن را هم با رشد 15درصدي در بودجه سال آينده مي‌توان شاهد بود. پورابراهيمي در پايان درخصوص بودجه94 گفت: كاهش وابستگي به نفت در بودجه94 ديده شده كه كمك بسيار شاياني خواهد بود تا متناسب با اين شرايط، ديد بهتري نسبت به برنامه‌هاي با ثبات دولت براي اداره كشور داشته باشيم.
- اثرات كاهش قيمت نفت
عليرضا عسگري‌ماراني، كارشناس بازار سرمايه گفت: مي‌توان به توافقات هسته‌اي اميدوار بود. علاوه بر اين پيش‌بيني مي‌شود به‌دليل انتظار كاهش نرخ سود سپرده‌هاي بانكي و حصول توافقات هسته‌اي، شاهد رونق در بورس باشيم. وي درباره تغيير رياست سازمان بورس اظهار كرد: به اعتقاد بنده، عملكرد صالح‌آبادي طي مدت رياست وي، مطلوب بوده است اگرچه تغيير رياست سازمان بورس قبل از پايان دوره رياست وي جزو ريسك‌هاي بازار سرمايه محسوب مي‌شود چراكه تا هنگامي كه فعالان بازار سرمايه نسبت به سليقه رياست جديد سازمان بورس شناخت پيدا كنند، كماكان اين ريسك در بازار وجود دارد.
او افزود: پيش‌بيني مي‌شود با توجه به كاهش بهاي نفت در سطح جهاني، قيمت كالاهايي كه با نرخ جهاني مرتبط هستند، كاهش يابد بنابراين سودآوري شركت‌ها كاهش مي‌يابد. افزون بر اين، به‌دليل افزايش 200توماني نرخ ارز در بودجه سال94، بهاي تمام‌شده محصولات شركت‌ها افزايش مي‌يابد، درحالي‌كه نرخ فروش محصولات اين شركت‌ها نه‌تنها با رشد همراه نخواهد شد بلكه حتي امكان افت نيز دارد.