نزديك‌ترين تصوير به ذهن شما كدام است؟ عبور سرسام آور راننده‌اي از چراغ قرمز؟ سبقت از راست يك خودرو در خروجي بزرگراه؟ نشناختن حق تقدم حتي در برابر يك پيرمرد عصا به‌دست؟ به راكب موتورسيكلتي كه ديروز داشت شما را راهي بيمارستان مي‌كرد فكر مي‌كنيد؟ چه‌كسي مقصر است؟ لزوم ارتقاي فرهنگ ترافيك و تغيير سبك زندگي در حوزه رفتارهاي ترافيكي اين روزها بيش از هر زمان ديگر در شهر احساس مي‌شود.
مديريت شهري در هفته‌هاي اخير مي‌كوشد با راه‌اندازي كمپين «خط سفيد»، در كنار افزايش توانمندي‌هاي خود و اصلاح زيرساختهاي ترافيكي موجود ازجمله تصحيح خط‌كشي‌هاي طولي و عرضي و ساماندهي تابلوهاي ترافيكي، زمينه لازم را براي اصلاح و بهبود فرهنگ ترافيك آماده كند.
كارشناسان شهري در اين زمينه اميدوارند كه با توسعه حوزه مسئوليت‌پذيري شهروندان و اجراي كمپين خط سفيد، تحولي عظيم در رفتارهاي ترافيكي در تهران رخ دهد. ناگفته پيداست كه شهروندان در بهبود ترافيك نقش صددرصدي دارند. بدين سبب قرار است شهروندان با كمك مديريت شهري براي ارتقاي فرهنگ ترافيك در شهر به كمپين خط سفيد بپيوندند.
عابران پياده مي‌توانند با رعايت قوانين در مسيرهاي پيش‌بيني شده ترددكنند. رانندگان نيز بايد با رعايت مقررات و سرعت مطمئنه بين خطوط تردد كنند و راكبان موتورسيكلت نيز بايد خلاف جهت حركت نكنند و وارد پياده رو نشوند. همچنين رانندگان وسايل نقليه سنگين نبايد به نوعي رانندگي كنند كه باعث ايجاد رعب و وحشت ديگران شوند.
براساس الگوهاي بين‌المللي شهري، مهار ترافيك تهران در گرو آموزش و فرهنگ‌سازي در حوزه ترافيك، ايجاد مديريت يكپارچه شهري و يكپارچگي مديريت ترافيك، توسعه كيفي و كمي حمل‌ونقل شهري، جذابيت وسايل نقليه عمومي و نيز اولويت‌بندي پروژه‌هاي شهري با نگاه انسان‌محور است.در حال حاضر مشكل ترافيك تهران، هم از نظر فرايند مديريت مؤثر شهري و هم از منظر محيط‌زيست شهري، اولويت شماره يك مسئولان شهر و شهروندان است.
در سال‌هاي اخير اگرچه شهرداري تهران اقدامات مؤثري در راستاي كاهش ترافيك انجام داده است، اما هنوز جاي خالي فرهنگ ترافيك احساس مي‌شود. در سال‌هاي اخير يكي از اولويت‌هاي اصلي مديريت شهري تهران، توسعه كيفي و كمي زيرساختهاي حمل‌ونقلي ازجمله تكميل شبكه بزرگراهي وگسترش حمل‌ونقل عمومي و تجهيز معابر شهري به امكانات كنترل هوشمند است. همزمان با اين توسعه كميت حضور وسايل نقليه نيز در سال‌هاي اخير تا آن حد ادامه يافته كه شمار خودروهاي شهر ظرف دهه اخير از 1.5ميليون به 4ميليون خودرو رسيده است.
اين كميت همزمان با كاهش كيفيت رانندگي و تردد در شهر صورت گرفته است. گزافه نيست اگر عنوان شود كه به‌رغم حضور ميليون‌ها خودرو در خيابان‌هاي تهران، هنوز مسائل فرهنگي مشكل اصلي ترافيك تهران است. توسعه شبكه مترو، راه‌اندازي سامانه اتوبوس‌هاي تندرو، نوسازي ناوگان تاكسيراني، ساماندهي خطوط مكمل اتوبوسراني و تاكسيراني، احداث پياده‌راه‌ها و ايجاد مسيرهاي ويژه دوچرخه، ازجمله اقدامات مؤثر مديريت شهري در راستاي فراهم‌كردن امكانات حمل‌ونقل آسان، ايمن و روان براي پايتخت‌نشينان است.
- لزوم تغيير نگرش شهروندان
به‌رغم اقداماتي كه طي سال‌هاي اخير به لحاظ زيرساختي در زمينه ترافيك تهران انجام شده و شناسايي فرصت‌ها و تهديدهاي موجود و راه‌حل‌هايي كه براي كاهش و كنترل مشكل ترافيك ارائه شده، يكي از دلايل اصلي مشكل ترافيك تهران، مسائل فرهنگي است كه ريشه در نوع نگرش شهروندان به موضوع حمل‌ونقل شهري، استفاده از وسايل نقليه موتوري و نحوه برخورد آنها با قوانين و مقررات دارد و لازم است اصلاح شود.
- كليد رويارويي با مشكلات ترافيكي
تجربه نشان مي‌دهد كليد رويارويي با مشكلات ترافيكي تغيير فرهنگ رانندگي است. يكي از رويكردهاي اساسي مديريت شهري طبق برنامه 5ساله توسعه دوم، ايجاد تحول در فرهنگ ترافيك شهر با توجه به اين نكته است كه فرهنگ وقتي تغيير مي‌كند كه زيرساختهاي اين تغيير فراهم باشد و تنها در اين صورت، مي‌توانيم از مردم انتظار رفتاري مناسب را داشته باشيم.