مقامات پليس استراليا تا آخرين ساعات ديشب از ذكر جزئيات درباره چگونگي پايان عمليات ، تعداد قربانيان ، انگيزه گروگانگير و ديگر جزئيات مربوط به اين ماجرا خودداري ميكردند. برخي گزارشها از كشته شدن 2 نفر و مجروح شدن چند نفر ديگر از گروگانها حكايت دارد. رسانههاي استراليايي اعلام كردند گروگانگير در اين عمليات كشتهشده است. ديشب وقتي پليس استراليا پايان گروگانگيري را اعلام كرد، اشارهاي به جزئيات چگونگي عمليات و از همه مهمتر سرنوشت گروگانگير نكرد. اين موضوع، پرسشهاي زيادي را در رسانهها و افكار عمومي ايجاد كرد كه چگونه پليس پايان عمليات گروگانگيري را بدون اطلاعرساني درباره سرنوشت گروگانگير اعلام ميكند.
- آغاز گروگانگيري
روز گذشته زماني كه اهالي سيدني در حال رفتن به سركارهاي خود در خيابان شلوغ و مهم مارتين در سيدني بودند يك مرد مسلح وارد كافه و فروشگاه شكلات لينت شد تا براي ساعتها نفسها در سينه استرالياييها حبس شود. نخستين مسئلهاي كه نظر همه را به گروگانگيري كافه شكلات لينت جلب كرد گرفته شدن پرچم سياه با عبارت لا اله الاالله، محمد رسولالله توسط گروگانها درمقابل شيشههاي اين كافه بود. كافه شكلات لينت در يكي از خيابانهاي شلوغ و پرتردد سيدني قرار دارد كه اطراف آن ساختمانهاي مهم پارلمان و بانك مركزي استراليا وجود دارند.
با خبر شدن نيروهاي امنيتي تمامي فروشگاهها و مراكز اطراف محل گروگانگيري تخليه شدند. خبرنگاران حاضر در محل ابتدا اعلام كردند پرچمي كه مرد مسلح داخل كافه گروگانها را مجبور به نگه داشتن آن در مقابل شيشه كرده با پرچم داعش تطابق كامل ندارد و ميتواند پرچم گروههاي افراطي مختلف باشد. چند ساعت پس از آغاز حادثه اما گروگانگير 2درخواست از مقامهاي دولت استراليا را اعلام كرد كه ارتباط او را با داعش نشان ميداد:
پرچم داعش و گفتوگو با نخستوزير استراليا بهصورت زنده در مقابل رسانهها. گروگانگير درخواستهاي خود را از طريق افراد آزاد شده به خبرنگاران رسانده است. تلاش براي پوشش گسترده رسانهاي از سوي گروگانگير كاملاً مشابه با راهبردي بهحساب ميآيد كه داعش طي سالهاي گذشته پياده كرده است. ۶ ساعت پس از گروگانگيري ۵ نفر از گروگانها آزاد شدند و به بيرون اين كافه فرار كردند. در همان زمان شبكه تلويزيوني۷ استراليا كه اتفاقاً دفترش در ساختمان مقابل كافه است توانست تصويري محو از گروگانگير را ثبت كند.
پليس استراليا با اعلام اينكه گروگانگير تلاش گستردهاي براي رسانهاي كردن كارهاي خودش دارد روز گذشته تا ميتوانست از اعلام جزئيات به رسانهها خودداري كرد. بهصورت رسمي كسي تعداد افراد به گروگان گرفته شده را اعلام نكرده است. رسانههاي مختلف اما تعداد گروگانها را بين ۱۵ تا ۴۰ نفر تخمين زدهاند. مقامهاي شركت شكلات لينت اعلام كردهاند كه احتمالاً در زمان شروع گروگانگيري ۱۰ نفر از كاركنان و ۳۰ مشتري داخل كافه بودهاند. گفته ميشود گروگانگير اعلام كرده باتحويل پرچم داعش يك نفر و در صورت گفت و گو با نخست وزير ۵ گروگان را آزاد كند. او همچنين از رسانهها خواسته گروگانگيري را عملياتي از سوي داعش اعلام كنند.
هر چند مقامهاي دولت استراليا تلاش كردند ماجرا را در پوشش كمتر رسانهاي پيش ببرند اما گزارشها نشان ميدهد روز گذشته اوضاع در شهر سيدني بههمريخت و دلهره شهر را فراگرفت. به همينخاطر مقامهاي پليس استراليا و نخستوزير اين كشور به اشكال مختلف از مردم ميخواستند بيتوجه به ماجرا زندگي عادي خود را ادامه دهند. با تاريك شدن هوا شبگذشته نيروهاي امنيتي مقداري غذا به داخل اين كافه رساندند تا مانند سياهي شب گفتوگوهاي نيروهاي امنيتي با گروگانگير ماجرا در خفا ادامه داشته باشد.
- دعوت به آرامش
توني ابوت، نخستوزير استراليا كه از زمان به قدرت رسيدنش در سال۲۰۱۳ سياستهاي ضدمهاجرتي جنجال برانگيزي داشته روز گذشته 2بار سخنراني كرد تا شايد بتواند مردم نگران اين كشور را آرام كند. او در نخستين سخنراني خود با تأييد اينكه گروگانگير انگيزه سياسي داشته، گفت: اين حادثهاي دلخراش است و من ميتوانم نگرانيها و خشم مردم استراليا را درك كنم. نخستوزير استراليا در دومين سخنراني خود بعد از گروگانگيري اين اتفاق را «وحشتناك» توصيف و اعلام كرد: تكاندهنده و تأسفبار است كه افراد بيگناه توسط فرد مسلحي كه ادعا ميكند انگيزههاي سياسي دارد، گروگان گرفته شوند. در همين حال بايد بگويم پليس و ساير نهادها در اين موقعيت بسيار حرفهاي عمل كردهاند. توني ابوت همچنين با اعلام اينكه استراليا كشوري آرام و صلح جو است از همه مردم استراليا خواست تا به كسب و كار خود بهصورت عادي بپردازند.
- نگراني از حمله به مسلمانان
گروگانگيري روز گذشته در حالي صورت گرفته كه اكنون با موج اسلام هراسي مسلمانان اين كشور نگران حملات احتمالي از سوي مردم ديگر هستند. ۴۰گروه اسلامي استراليا روز گذشته با انتشار بيانيهاي با محكوم كردن اين گروگانگيري انزجار خود را از فعاليتهاي گروههاي افراطي به نام اسلام اعلام كردند. جامعه مسلمانان استراليا گروگانگيري را «اقدام جنايتآميز» خوانده و آن را محكوم كرده است. شوراي ملي روحانيون مسلمان استراليا و مفتي اعظم استراليا هم گفتهاند كه چنين اقداماتي در اسلام محكوم است. همچنين مسلمانان اقدام به برگزاري مراسم دعا در مساجد براي آزادي گروگانها كردند. در شبكههاي اجتماعي هم كمپيني به نام «همراهت ميآيم» به راهافتاده و در آن كاربران اعلام كردهاند كه براي حفاظت از مسلمانان بهويژه خانمهايي كه با حجاب سوار وسايل نقليه عمومي ميشوند حاضر به كمك هستند.
- گروگانگير سيدني كيست؟
ظهر ديروز وقتي حدود 10 ساعت از آغاز گروگانگيري سيدني ميگذشت، رسانههاي استراليايي به نقل از پليس اين كشور گزارش دادند كه هويت گروگانگير شناسايي شدهاست اما فاش نميشود. ساعتي بعد يك شبكه تلويزيوني استراليايي هويت گروگانگير را بدون تاييد پليس اعلام كرد. اولين خبرهاي اين رسانه فرد گروگانگير را يك شيخ با نام عربي با تبار ايراني معرفي ميكرد كه پرونده قضايي و سابقه دستگيري دارد و پناهنده به استراليا بودهاست. اما برخي رسانههاي غربي با تاكيد بر تبار ايراني اين فرد، فارغ از هر عنوان ديگري، با اين تيتر به سراغ خبر گروگانگيري سيدني رفتند:
عامل گروگانگيري شناسايي شد! او يك ايراني است! اما واقعيت اين خبر چيست؟ فردي كه به عنوان عامل گروگانگيري سيدني معرفي شده، يك فراري است كه در سال 1996 بعد از فرار از ايران و رفتن به استراليا، نامش را به هارون مونس تغيير داده و وبسايتي به همين نام راهاندازي كردهاست. او در وبسايت خود نوشته:
من قبلا شيعه بودم اما حالا مسلمان شدم. او به گروههاي افراطي تكفيري و سلفي كه اكنون در زير چتر داعش گرد آمدهاند پيوستهاست. اما همه ماجرا اين نيست. اين فرد كه مدعي پيشگويي بوده، اتهام قتل همسر سابق و سوزاندن و تجاوز به زنان و كودكان را در پروندهاش دارد. او قرار بود در فوريه سال 2015 به دليل شكايت 40 زن به اتهام سوءاستفاده در دادگاه سيدني محاكمه شود.