در حال حاضر برخي نمايندگان محترم مجلس نهم نيز موضوع استانيشدن انتخابات مجلس را مطرح كردهاند. موافقان اين طرح ميخواهند در رابطه با مجلس، قانونگذاري، نظارت و وضعيت نمايندگان ارتقاي سطح بدهند. اين دغدغه و نيت عمده كساني است كه در ادوار مختلف مجلس بهدنبال تدوين چنين طرحي بودهاند. دلايلي كه در نقد شرايط فعلي انتخابات مجلس عنوان ميشود اين است كه در حال حاضر نمايندگان درگيري زيادي با مسائل خرد حوزههاي انتخابيه خود پيدا ميكنند و از طرح و بررسي مسائل كلان استاني بازميمانند.
مردم در حوزههاي انتخابيه بهطور طبيعي توقع حل مشكلات ملموس معيشت خود را از نمايندگان دارند. نمايندگان در ادوار مجلس اين گلايه را داشتهاند كه عمده وقتشان صرف رسيدگي به خرده مشكلات موكلانشان شده است و از 2وظيفه اصلي قانونگذاري و نظارت براي حل واقعي مشكلات مردم در سطح كلان بازميمانند. اين نمايندگان ميگويند اگر انتخابات را استاني كنيم محدوده خواستههاي مردم در استان خلاصه ميشود و كاهش مييابد. بر همين اساس استدلال ميكنند دست نمايندگان باز ميشود تا 2وظيفه اصلي خودشان را بهتر و با كيفيت بالاتري انجام دهند. يكي ديگر از نتايج عمده استاني شدن انتخابات مجلس اين است كه نهاد قانونگذاري كشور را افراد مشهور سياسي و فرهنگي تشكيل ميدهند و اين همسان با افزايش سطح سواد علمي مجلس تلقي ميشود.
اما در نقطه مقابل مخالفان معتقدند اگر مجلس استاني شود نقش جمهوريت نظام كم ميشود. با سازوكار فعلي انتخابات نماينده از توده مردم انتخاب ميشود. در اين حالت ممكن است يك چهره گمنام نيز به مجلس راه پيدا كند. اين عده معتقدند با استاني شدن انتخابات ديگر كسي نميتواند از لايههاي پايين جامعه به مجلس راه پيدا كند و ممكن است مجلسي از طبقه اشراف و شبيه مجلس سنا تشكيل شود. بر همين اساس نيز استاني شدن انتخابات مغاير با روح قانون اساسي جمهوري اسلامي تشخيص داده ميشود.
درصورت استاني شدن انتخابات گردش نخبگان از لايههاي پايين مردمي و جمهوريت متوقف ميشود و ممكن است استعدادپروري و تربيت كادر در جمهوري اسلامي آسيب ببيند. در حال حاضر شهرنشيني در كشور ما غلبه دارد و با استاني شدن انتخابات، نماينده چون خودش را بيشتر متكي به آراي مردم شهر ميبيند از امور روستاها و شهرستانها غافل ميشود و به آنها سركشي نميكند. در اين حالت ممكن است مردم روستاها و شهرستانها ديگر در انتخابات مجلس شركت نكنند و آمار مشاركت پايين بيايد. اين بار 168نماينده پاي اين طرح را امضا كردهاند، اما پيشبيني ميشود درصورت تصويب، استاني شدن انتخابات همچون گذشته مسير سادهاي براي گذر كردن از مرحله شوراي نگهبان نداشته باشد.
- نماينده ادوار مجلس