از سوي ديگر وكلاي مردم در خانه ملت به واسطه اينكه رأي خود را از مردم دارند وظيفه خود ميدانند پاسخگوي مراجعات مردمي و تقاضاي آنان باشند. بر همين اساس نمايندگان در ادوار مجلس اين گلايه را داشتهاند كه عمده وقتشان صرف رسيدگي به خرده مشكلات موكلانشان شده است و از 2وظيفه اصلي قانونگذاري و نظارت براي حل واقعي مشكلات مردم در سطح كلان بازميمانند. اين همان اصليترين دليل مخالفان طرح استانيشدن انتخابات مجلس است؛ طرحي كه سابقهاش به مجلس ششم برميگردد و بعد از ناكامي در ادوار مختلف حالا سر از مجلس نهم در آورده است.
- مجلس در راس امور
سيد عيسي دارايي، نماينده مردم انديمشك و عضو كميسيون شوراهاي مجلس در گفتوگو با همشهري ميگويد: اگر ميخواهيم مجلس در راس امور قرار بگيرد بايد انتخابات مجلس استاني شود. او معتقد است امروز تفكيك قوا وجود ندارد و تنها چند درصد كار نمايندگان مربوط به قوه مقننه و اكثر كار آنها در قوه مجريه است؛ يعني مردم مسائلي همچون وام، آسفالت خيابان، پلسازي و اشتغالشان را از نمايندگان مجلس پيگيري ميكنند.
نماينده مردم انديمشك ميگويد: بعد نظارتي مجلس امروز در گرو تأمين منافع حوزه انتخابيه نمايندگان است و آنها بهخاطر مصالح و منافع شهرشان از بسياري از مسائل كوتاه آمده و چشمپوشي ميكنند، اما با استاني شدن انتخابات و ورود چهرههاي مطرح و با تجربه نگاه نمايندگان ملي شده و آن وقت ميتوان گفت يك نماينده مجلس، نماينده همه مردم است.
- وعدههاي دولت
در اين ميان برخي طراحان و موافقان طرح استاني شدن انتخابات معتقدند با تصويب اين طرح نگاه نمايندگان ملي شده و ديگر مجلسيها با وعدههايي كه دولت براي رفع مشكلات شهرشان به آنها ميدهد از سؤال يا استيضاح عقب نشيني نميكنند. آنها ميگويند استاني شدن انتخابات مجلس، مهر پاياني بر مسائل طايفهاي در رقابتهاي انتخاباتي و مهمانيهاي آنچناني براي كسب آرا در شهرستانها خواهد بود.حجتالاسلام سيدعليمحمد بزرگواري، نماينده مردم كهگيلويه و بويراحمد جمعشدن نگاههاي قومي و قبيلهاي را يكي از مزاياي اين طرح ميداند و ميگويد: وقتي نماينده متعلق به همه استان باشد ديگر قومها و قبيلهها از يك نفر توقع كار غيرهمگاني ندارند.
- هزينه تبليغات
هرچند مخالفان طرح استاني شدن انتخابات مجلس معتقدند با تصويب اين طرح هزينه تبليغات كانديداهاي نمايندگي مجلس بيشتر خواهد شد اما عيسي دارايي مخالف اين نظر است و ميگويد: در استان خوزستان و در شرايط فعلي هزينه تبليغات 5كانديداي مجلس خبرگان رهبري كمتر از يك كانديداي مجلس است. او البته اين را هم ميگويد كه با استاني شدن انتخابات ديگر دولت نبايد بارايزني نمايندگان مشكل استانها و شهرها را حل كند بلكه بايد به عدالت رفتار كند.
مثلا در عراق شوراي شهر نقش پارلمان محلي را دارد و مشكل شهرها را حل ميكند، نمايندگان مجلس هم به وظيفه اصلي خودشان كه قانونگذاري و نظارت است ميپردازند. اما در كشورمان اينطور نيست و اتفاق كوچكي كه در شهري رخ ميدهد نماينده بلافاصله مجلس را رها ميكند و به حوزه انتخابيهاش ميرود. دارايي اميدوار است طرح استاني شدن انتخابات بعد از چند دوره ناكامي اين بار و در مجلس نهم به تصويب برسد.
- مخالفان چه ميگويند؟
هرچند فوريت طرح استاني شدن انتخابات مجلس پس از سالها در صحن پارلمان رأي آورد اما همچنان اين طرح مخالفان جدي خود را دارد. جواد جهانگيرزاده، عضو كميسيون امنيت ملي از مخالفان اين طرح است و ميگويد: اساسا در يك جامعه دمكراتيك مثل كشور ما، مجلس نماد ايجاد و تداوم ارتباط ميان حاكميت و مردم است، اما اگر قرار باشد انتخابات مجلس بهصورت استاني برگزار شود فاصلهاي ميان حاكميت و مردم ايجاد خواهد شد.
او معتقد است با تصويب و اجرايي شدن اين طرح هيچ تغييري در شرايط كنوني مجلس و نمايندگان ايجاد نميشود و تنها كساني كه از فرصت و رانتهاي تبليغاتي بهره ميبرند يا توانايي مالي بسيار گستردهاي دارند امكان انتخاب بيشتري را از سوي مردم دارند.
جهانگيرزاده دومين عيب بزرگ طرح استاني شدن انتخابات مجلس را اين ميداند كه در انتخابات مجلس مردم هر شهر نماينده خود را انتخاب ميكنند ولي درصورت تصويب اين طرح ملاك انتخاب مردم استان ميشود.
و اما سومين مشكل از نگاه جهانگيرزاده اين است كه اجراي اين طرح هزينههاي انتخاباتي كانديداها را بهشدت افزايش خواهد داد و اين مسئله نمايندگان مجلس را به سمت و سوي جريانهاي متمول و قدرتمند سوق ميدهد و اين اعتقاد كه در سخنان مقام معظم رهبري هم آمده «در انتخابات بايد از كانونهاي ثروت و قدرت پرهيز كرد» عملي نخواهد شد.با همه اين تفاسير طرح استاني شدن انتخابات مجلس يكبار در مجلس ششم و يكبار در مجلس هفتم بهطور جدي مطرح شد اما در ادامه راه با مخالفت شوراي نگهبان مواجه شد.