خراسان رضوی یکی از استان‌هایی است که ظرفیت‌های بالایی را دارا است؛ شناسایی بسیاری از روستاها به‌دلیل دور بودن از مراکز شهری و عدم معرفی روستاها و بسیاری از مکان‌هایی که به هر نحو ممکن امکان استفاده از آنها وجود دارد ناشناخته باقی مانده و از ظرفیت آنها به نحو مطلوبی استفاده نشده است.
روستای تیران از روستاهای زیبای دهستان برزنون است که کمتر کسی نام آن را حتی در شهرستان نیشابور شنیده است؛ اما این روستا با واقع شدن در پای کوه‌های زیبا و پر از درخت بادام، باغات سرسبز، دارا بودن انواع درختان گردو، سیب و انگور و گلابی از روستاهایی است که میتواند محلی برای حضور گردشگران از شهرهای استان قرار گیرد.
این روستا با آب و هوایی خنک در ماه‌های گرم سال، هوای دل‌انگیز، قنات‌هایی با آب گوارا و کوچه باغ‌های زیبا هر بیننده‌ای را مجذوب خود می‌کند؛ بازدید از این روستا با وجود گندم‌زارها، دشت‌های وسیع و کوه‌های بلند مشرف به این دشت‌ها خالی از لطف نیست.
باغ‌های میوه در اطراف روستا و درختان گردوی تنومند در جای جای این باغ‌ها نشان از زحمت‌های زیاد باغداران روستا که غالبا مردان و زنان سالخورده هستند، دارد.
روستای تیران در فاصله 70 کیلومتر شهرستان نیشابور واقع است و دامنه کوه‌های اردلان منتهی الیه شمال غرب رشته کوه‌های بینالود به روستای تیران ختم می‌شود؛ جمعیت این روستا بالغ بر 500 نفر است و بیشتر مردم آن به کشاورزی، دامداری و باغداری اشتغال دارند.
- آثاری از آتشکده زرتشتیان در اطراف روستا:
برزنون، نزدیکترین روستا به تیران به شمار می‌رود، وجود آثاری از آتشکده آذربرزین مهر در اطراف روستای تیران نیز به چشم می‌خورد و جود درختان سرو کهنسال در کوه‌های اطراف روستا با عمر چند صد سال را می‌توان از جاذبه‌های این روستا و قدمت بالای آن به شمار آورد.
مردم محلی بر سر سفره عید خود از سبزه‌های این درخت می‌‌گذارند و همین سفره نوروز بازمانده آیین زرتشت در این سرزمین است.
وجود قبرهای فراوان و متعدد در جای جای روستا در هنگام ساخت منازل مسکونی به چشم می‌خورد، بنا به گفته اهالی، وجود خمره‌هایی در زیر خاک که داخل آن مواد پلاسیده‌ای که گویا حبوبات بوده دیده می‌شود و این بدین دلیل است که گویا زرتشتیان بر طبق باورهای‌شان مردگان را با ظروف غذا دفن می‌کردند.
- وجود دو برج قدیمی و آسیاب سنگی در داخل باغ‌ها:
دو برج قدیمی در داخل روستا که زمان آن به قبل از پهلوی اول برمی‌گردد در وسط روستا واقع است؛ این دو برج برج‌های نگهبانی خان(یا کدخدای روستا) بوده است و دیوار بلند حیاط منزل خان روستا همچنان باقی است؛ به گفته قدیمی‌تر‌ها قریب به دو قرن از عمر این برج ها می‌گذرد.
وجود آسیاب سنگی در میان باغات روستا که در حال حاضر تنها چند سنگ از آن باقی مانده نیز از مواردی است که از گذشتگان در این روستا به چشم می‌خورد.
همچنین وجود سم (تونل‌هایی) برای نگهداری احشام در این روستا بیشتر از روستاهای دیگر به چشم می‌خورد؛ معماری جذاب این سم‌ها، طراحی مکانی برای نگهداری گاوها، گوسفندها، جای فانوس، مشعل، جای بره‌های کوچک، هواکش‌ها و ... نشان دانایی مردمان این روستا است؛ صنعت دستی تنور مالی، صنعت دستی پلاس و چاروق در روستای تیران وجود دارد.
- گردو و بادام تنها منبع درآمد مردم روستا:
روستای تیران از روستاهایی است که گردو و بادام آن شهرت خاص خود را دارد، با همت مردم روستا زمین‌های دیم‌زار با کاشت درختان بادام و زمین‌های آبی‌زار جای خود را به گردو داده‌اند؛ سطح زیرکشت بادام در این روستا به بیش از 300 هکتار می‌رسد و فروش گردو و بادام محل امرار معاش مردم روستا است.
- امکانات روستا:
رئیس شورای اسلامی روستا در گفتگو با خبرنگار ما گفت: این روستا از معدود روستاهایی است که خانه عالم در آن احداث و یک روحانی در آن مستقر است.
پیرعلی فریبی افزود: کانون فرهنگی مسجد روستای تیران از فعال‌ترین کانون‌های بخش سرولایت بوده و دهیاری این روستا همراه با اعضای شورای اسلامی روستا تلاش بسیاری برای عمران و آبادانی این روستا می‌کند.
وی بیان داشت: مردم روستای تیران همانند مردم سایر نقاط میهن همزمان با آغاز جنگ تحمیلی نیز به ندای امام خمینی(ره) لبیک گفتند و ثمره آن تقدیم هفت شهید به انقلاب و آرمان‌های امام راحل بود.
رئیس شورای اسلامی روستا ادامه داد: روستای تیران همانند روستاهای دیگر از اوایل پیروزی انقلاب اسلامی از نعمت آب آشامیدنی، برق، تلفن، مدارس راهنمایی و ابتدایی، ساختمان مخابرات، شرکت تعاونی، فروشندگی نفت و ... برخوردار شده است؛ اما از سال 1384 و با تاسیس دهیاری اجرای ساختمان دهیاری روستا، پارک کودک و خانه عالم نیز ساخته شده است.
فریبی عنوان کرد: 12 قنات در اطراف روستا موجود است اما خشکسالی‌های اخیر موجب کاهش آب و خشک شدن قنات‌های روستا شده است، هر چند با تلاش کشاورزان روستا، قنات‌ها مورد لایروبی و مرمت قرار می‌گیرند اما وجود اعتبارات و احیای قنوات روستا سبب دلگرمی کشاورزان می‌شود.
- سهم بالای مشارکت‌های مردمی:
پیرعلی فریبی مشارکت مردم روستای تیران در بین روستاهای اطراف را بی‌نظیر می‌داند و می‌گوید: مردم روستا در اجرای بیشتر پروژه‌هایی که در روستا اجرا می‌شود، سهم بالایی دارند.
وی در ادامه افزود: ساخت غسالخانه، خانه عالم، مسجد و حسینیه و بسیاری موارد دیگر به‌صورت 100 درصد از محل کمک‌های مردمی در روستا گرفته است.
رئیس شورای اسلامی روستا اظهار داشت: از اول انقلاب یک روحانی به‌صورت تمام‌وقت و یا نیمه‌وقت در روستا حضور داشته و در امورات شرعی و اجرای برنامه‌های مذهبی روستا با کمک مردم و جوان‌های روستا نقش اصلی را ایفا کرده است.
وی افزود: هزینه حضور روحانی در روستا به‌طور کامل توسط مردم روستا تامین می‌شود و خانه عالم نیز با خودیاری اهالی ساخته شده است.
عضو شورای روستا در خصوص مراسمات ویژه ماه رمضان، گفت: برگزاری نماز صبح، ظهر و عصر و مغرب و عشاء به جماعت در مسجد روستا، قرائت قرآن بعد از نماز ظهر و عصر در مسجد اطعام نیازمندان توسط خیران روستا و برگزاری ضیافت افطاری از برنامه‌های ماه مبارک رمضان در این روستا است.
فریبی همچنین افزود: دعای کمیل و دعای توسل به‌اتفاق اهالی و جوانان روستا و پاسخ به سئوالات شرعی و تدریس احکام توسط روحانی محلی در محل مسجد روستا از برنامه‌های ویژه این ماه در روستا است.
- مشکلات روستا از زبان دهیار:
دهیار روستای تیران نیزبه بحث اشتغال می‌پردازد و نبود درآمد کافی را یکی از علت‌های مهاجرت جوانان عنوان کرد و گفت: این مشکل مربوط به یک روستا نیست بلکه بیشتر روستاهای سرولایت به نوعی با آن درگیر هستند؛ به نظر می‌رسد مسئولان باید فکر اساسی برای این مقوله کنند.
علی فتحی در ادامه تصریح کرد: هر چند که در سه دهه بعد از انقلاب شاهد افزایش امکانات رفاهی در روستاها بودیم اما فقط وجود امکانات نمی‌تواند مردم را در روستاها پای‌بند کند.
وی همچنین گفت: در حال حاضر نبود مراکز درمانی و شبکه‌های تلوزیونی مشکل‌ساز شده است.