اشتباه نمیکنم. آرامگاه شیخصفی در اردبیل با معرقکاریها و مقرنسکاریها و گچبریها و طلاکاریها و نقرهکاریها و نقاشیها و تذهیبها و خطاطیها یکی از باارزشترین بناهای ایران است.
شیخصفی نیای بزرگ صفویان است. عارف بود و شاعر و کتابی دارد به نام «صفوةالصفا» که میگویند نام سلسلهی صفوی از نام این کتاب گرفته شده است. به او شیخالعارفین، قطبالاقطاب و برهانالصفیا میگفتند و چنان محترم بود که پس از مرگ، این بقعه به یادبودش ساخته شد. سنگ بنایش را پسرش صدرالدینموسی گذاشت و پس از آغاز دورهی صفویه و به دلیل علاقهی پادشاهان صفوی، بهویژه شاهعباس قسمتهای مختلفی به مجموعه اضافه شد.
اینجا که روزگاری خانه و خانقاه شیخصفی بود کسان دیگر هم خفتهاند؛ شاه اسماعیل، نخستین پادشاه صفوی و همسرش و برخی بزرگان صفویه و کشتهشدگان جنگها؛ چالدارن و شیروان.
در طول سالیان، هنرمندان بسیاری در آرامگاه شیخصفی کار کرده و هنرهایشان را به ثبت رساندهاند. علاوه بر این، آثار ارزشمندی اینجا نگهداری میشود. آثار بسیاری هم از این مجموعه در موزههای مشهور جهان است. از جمله قالی اردبیل که یکی از نفیسترین قالیهای جهان است و هماکنون در موزهی «ویکتوریا و آلبرت» در لندن نگهداری میشود.
مجموعهی شیخ صفیالدین اردبیلی دوازدهمین اثری است که در فهرست میراث جهانی «یونسکو» ثبت شده است.
عكسها: مهبد فروزان