تاريخچه
ستاد مردمی‌رسیدگی به امور دیه و کمک به زندانیان نیازمند و فعالیت‌های آن در سال 1369 و در زمان ریاست شهید اسدالله لا‌جوردی بر سازمان زندانها شکل گرفت. در آن زمان شیوه‌نامه زندانبانی از سوی وي و با توجه به چارچوب‌های حکومت اسلا‌می‌ترسیم شد چرا كه او در جریان بررسی آمار و وضعیت زندانیان متوجه حضور زندانياني شد كه اسمشان در ليست‌هاي ماهانه تكرار ميشود. این دسته از زندانیان اغلب افرادی بودند که به علت بدهی دیه ناشی از تصادفات رانندگی در زندان به‌سر می‌بردند.
شهید لا‌جوردی در ماه مبارک رمضان همان سال پیشنهاد کرد که از جمعی افراد خیر و نیکوکار برای کمک به آزادی این زندانیان دعوت شوند. در نتیجه این دعوت نزدیک به 50 میلیون تومان برای یاری این زندانیان جمع‌آوری شد و رئیس جمهوری وقت نیز به همین میزان قبول تعهد کرده که این امر به آزادی شماری از این افراد انجامید.
ستاد دیه با گذشت سال‌ها از آغاز به کارش با تشکیل شعبی در سراسر کشور و برقراری ارتباط با خیران و نهادهای کمک‌رسان سالا‌نه مسیر آزادی بسیاری از زندانیان دیه و دیگر زندانیان نیازمند جرایم غیرعمد را هموار می‌کند و به عنوان یک تشکیلا‌ت حقوقی به ثبت رسید.
از این رو در ماه مبارک رمضان سال 1369 اولین جشن گلریزان برای آزادسازی این زندانیان بر پا شد و پایه های این نهاد خیریه با عنوان ستاددیه سازمان زندانها ، شکل گرفت و در سال 1376 با ساختار جدید، بعنوان یک مؤسسه خیریه و مردم نهاد، با هدف کمک به آزادسازی زندانیانی که به دلیل عدم توانایی نسبت به پرداخت دین ( حق الناس ) در جرائم غیر عمد مانند: 1. ایراد صدمه بدنی و یا قتل غیر عمد ناشی از تصادفات رانندگی. 2. حوادث کارگاهی.3. محکومیتهای مالی نظیر مهریه معقول و نفقه.4. چکهای بلامحل غیرکلاهبرداری تشكيل شد.
نمودار تشكيلاتي
با توجه به انتخاب هیأت مۆسس و هیأت امنا در ستاد دیه کشور و نیز هیأت امنا در مرکز هر استان،رئیس کل دادگستری استان، مدیرکل کمیته امداد امام خمینی (ره) و مدیرکل زندان‌های استان، ارکان اولیه ستاد دیه را تشکیل می‌دهند؛ این افراد موظف هستند 4 نفر از افراد خیر و معتمد مردمی‌استان را برای همکاری انتخاب کنند.
وظايف ستاد
یاری رساندن به زندانیان بدهکاران غیربزهکار است.این ستاد برای کمک به افرادی که در جریان ارتکاب جرایم غیرعمد مانند تصادفات رانندگی، حوادث کارگاهی و نیز عدم توانایی در پرداخت نفقه و مهریه‌های معقول و محکومیت مالی در پی صدور چک‌بلا‌محل غیرکلاهبرداری در زندان به سر می‌برند، به میدان می‌آید.
مبدأ شناسایی این افراد در زندانها حکم قطعی دادگاه است که پس از آن پرونده مربوط برای آنها تشکیل می‌شود.ستاد در ابتدا مددجوی متقاضی کمک را شناسایی و پس از بررسی و تحقیق برای آزادی وی اقدام می‌کند.
در مرحله تحقیق محققان دو وظیفه مهم برعهده دارند، ابتدا اگر خانواده مددجو و زندانی تا حدی توان مالی داشته باشند همان را به عنوان سرمایه برای آزادی زندانی در اختیار می‌گیرند و سپس سعی می‌کنند برای باقی مبلغ براساس مبانی دین و با تکیه بر آیه 280 سوره مبارکه بقره، رضایت شاکی پرونده را کسب کنند.