به گزارش مهر، در حالي مرگ و میرهای ناشی از حوادث رانندگی در جهان جزو مهمترین دغدغه‌های سیاستگذاران قرار دارد و اقدامات کاهش‌دهنده این مرگ و میرها رو به گسترش است كه ایران با وجود وضع قوانین و مقررات مختلف برای بهبود وضعیت رانندگی، همچنان در صدر کشورهای پرتصادف با سرانه بالای کشته و مصدوم قرار دارد.
استاندارد نبودن راه‌ها، عیوب وسایل نقلیه، نادیده گرفتن مقررات و به ویژه خطاهای انسانی در رانندگی، نقش قابل توجهي در افزایش آمار تصادفات دارند. تجارب جهانی نشان مي‌دهد كه صنعت بیمه با دریافت حق بیمه متناسب با ریسک رانندگان می‌تواند نقش مهمی در اجرای مقررات راهنمایی و رانندگی و جلوگیری از بروز تخلفات و در نتیجه کاهش تصادفات رانندگی داشته باشد؛ نقشی که به نظر می‌رسد در ایران به اندازه کافی به آن توجه نشده است.
در یک پژوهش انجام شده از سوی پژوهشکده بیمه با نگاهی به تجارب جهانی و مبانی نظری، عوامل و مؤلفه‌های مؤثر در نرخ‌گذاری بیمه‌های اتومبیل را در سه گروه مهم ویژگی‌های فردی راننده، ویژگی‌های خودرو و کاربری خودرو، شناسایی و طبقه‌بندی شده است.
در اين پژوهش، از تجارب حدود 20 كشور جهان جهت بررسي عوامل مؤثر در تعیین حق‌بيمه اتومبیل استفاده شده است كه اين عوامل به تفكيك ويژگي‌هاي فردي راننده، ويژگي‌هاي خودرو و کاربري خودرو در جدول آمده است:
| ویژگی‌هاي فردی راننده |
ویژگی‌هاي خودرو |
کاربری خودرو |
| جنسیت، سن، وضعیت تأهل، شغل، ملیت، داشتن بيمه‌نامه جامع، جرائم و تصادفات رانندگي، دوره‌هاي تكميلي رانندگي، عضویت در كلوب‌هاي رانندگي، وضعیت سلامت، تاريخ اخذ گواهي‌نامه، برج فلكي تولد، وفاداري، رتبه اعتباری، سطح تحصيلات، درآمد ماهيانه، داشتن مسكن شخصي، داشتن بيمه‌نامه‌هاي ديگر، میزان استفاده از وسايل نقليه عمومي، مشاغل دوم، رشته تحصيلی، نوع گواهي‌نامه، رنگ پوست، سابقه تصادفات رانندگي منجر به مرگ یا جرح شدید |
نوع/ مدل خودرو، سال ساخت خودرو، دست‌اول يا دست‌دوم بودن خودرو، قیمت خودرو، ظرفیت و قدرت موتور، حداکثر سرعت، شتاب، نوع سوخت و قیمت آن، نسبت قدرت به وزن، وزن خودرو، رنگ خودرو، تجهيزات ایمنی خودرو، تغييرات ساختاري در خودرو، چپ يا راست بودن فرمان، ظرفيت خودرو، مصرف سوخت به ازاي هر 100 كيلومتر، نوع تأمين مالي، مبدل كاتاليستي، كشور سازنده خودرو، ظرفیت بارگیری، طبقه‌بندي خودرو، تعداد سيلندر |
محل سکونت، نوع استفاده، مسافت طي‌شده در یک سال میزان مصرف سوخت طی سال، گروه استفاده‌كننده از خودرو و تعداد راننده‌ها و ويژگي‌هاي آنها، محل پارك خودرو، منطقه استفاده، استفاده از خودروي دوم، محل كار |
مطالعه نحوه نرخ‌گذاری در کشور حاكيست كه در ایران عمدتاً ویژگی‌های خودرو و کاربری آن (به صورت ناقص) در نرخ‌گذاری مدنظر قرار می‌گیرند و در عمل ویژگی‌های بسیار مهم فردي راننده در‌نظر‌گرفته نمي‌شود.
در حال حاضر عوامل مؤثر در تعيين حق بيمه شخص ثالث اتومبيل در ایران ميزان تعهدات (جاني، مالي و حوادث راننده)، مدت بيمه، كاربري خودرو، تخفيفات و جرایم، تعداد سيلندر در خودروهاي سواري و موتور‌سيكلت‌ها، ظرفيت حمل مسافر در خودروهاي مسافربري و ظرفيت حمل بار در خودروهاي باركش است.
این نحوه نرخ‌گذاری موجب شده است که افراد کم‌ریسک، حق بیمه بیشتری در مقایسه با حق بيمه عادلانه متناسب با ريسك خود پرداخته و از سوی‌دیگر افراد پر ریسک، حق بیمه کمتری در مقایسه با حق‌بيمه عادلانه متناسب با ريسك خود بپردازند. از اين رو به اعتقاد كارشناسان، نرخ‌گذاری بيمه شخص ثالث در کشور، عادلانه و منصفانه نبوده و بسیاری از افراد که کمتر از خودروی شخصی استفاده می‌كنند و طبیعتا كمتر حادثه‌ساز هستند و همچنین افرادی که با رعايت احتیاط در رانندگی، ریسک بسیار پایینی دارند، هزینه‌های ناشی از رانندگی غيرمحتاطانه و عدم رعایت قوانین توسط رانندگان پرریسک را می‌پردازند.
بر اين اساس، بازنگری در ضوابط نرخ‌گذاری و لحاظ نمودن تمامی مؤلفه‌های مؤثر بر ریسک و ارائه نرخ‌هاي عادلانه متناسب با سطح ريسك افراد كه منجر به كنترل ريسك و كاهش رفتارهاي نابهنجار رانندگان پرخطر شود، مي‌تواند نقش برجسته‌ای در كاهش ضريب خسارت اين رشته بيمه‌اي داشته باشد.