برا ي دومين سال پياپي، بازهم پرونده پیشنهادی ایران برای ثبت در فهرست میراث فرهنگی ناملموس یونسکو رد شد.
اجلاس جهانی میراث ناملموس 2014 ميلادي، آذرماه امسال در «دوحه» قطر برگزار شد و پرونده «آئین باران‌خواهی»، همچون پرونده «طب سنتي» در سال گذشته، به دلیل نقص در پرونده از جهانی شدن بازماند و شانس ایران بازهم برای ثبت یک اثر در این فهرست از بین رفت.
به گفته نمایندگان ایران در این اجلاس، 41 پرونده از کشورهای مختلف برای ثبت در فهرست ارائه شده بود که حدود نیمی از آنها رد و ثبت آنها پس از تکمیل پرونده به نشست سال آینده موکول شده است.
این درحالی است که طبق اعلام سایت یونسکو، در نشست امسال در مجموع 38پرونده از کشورهای مختلف به ثبت رسیده است.
پرونده آئین باران‌خواهی ایران، در بهمن‌ماه سال گذشته در فهرست ملی میراث ناملموس به ثبت رسیده بود و از میان آئین‌های مختلف باران‌خواهی در سراسر ایران، آئین باران‌خواهی روستای «کبوران» تفرش در استان مرکزی، به دلیل قابلیت‌هایش موضوع تهیه پرونده قرار گرفته بود و در نهایت هم از میان 11 پرونده موجود انتخاب و برای ثبت جهانی سال 2014 به یونسکو فرستاده شد.
بنابراعلام مسئولان حاضر در اجلاس قطر، ایرادات اصلی یونسکو به روش‌های پاسداشت و حفظ اصالت مراسم بازمی‌گشت که در نهایت هم مندرجات پرونده و توضیح مسئولان ایرانی، اعضاي كميته ميراث ناملموس را قانع نکرد و پرونده به ثبت نرسید.
«یدالله پرمون» رئیس مرکز مطالعات منطقه‌ای پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس در آسیای غربی و مرکزی در این زمینه به خبرگزاری مهر گفته است: «سوال يونسكو آن بود كه آيا فكري برای اقدامات پاسدارانه و جلوگيري از فشار گردشگران در هنگام اجرای این مراسم شده يا نه؟
اين تضمين داده شد كه اهالي روستاهايي كه چنين آئيني را برگزار مي‌كنند، گردشگران را مهمان خود مي‌دانند و مي‌خواهند كه اين آئين توسط گردشگران به ديگران اعلام و تبليغ شود. اعلام كرديم سعي شده كه محل استقرار گردشگران در جايي خارج از روستاها باشد. اما اين توضیحات آنها را قانع نكرده است.»
نكته اينكه، مراسم باران‌خواهی، آئینی نیست که هر سال و در موعدی مقرر برگزار شود. چرا که میزان بارندگی‌ها یا خشکسالی، مبنای برگزاری یا عدم برگزاری مراسم در هر منطقه است.
مشخص نیست که در این پرونده، درباره مراسم، نحوه اجرا و دامنه دربرگیری‌اش چه توضیحاتی داده شده که سوالاتی درباره حفظ اصالت مراسم در مقابل افزایش گردشگران برای اعضای کمیته به وجود آمده است.
از طرفي به گفته پرمون، به‌دليل وجود آئين‌هاي مشابه در كشورهاي ديگر، فرصتي برای تهیه یک پرونده مشترک با مدیریت ایران فراهم شده، اما مساله مهم آن است که به هرحال فرصت امسال ایران از بین رفته است.
مهم‌تر از آن، قطعا تهیه یک پرونده منطقه‌ای فرآیندی پیچیده‌تر و زمان‌برتر است و نمی‌توان از آماده شدن چنین پرونده‌ای در سال آینده مطمئن بود. به ظاهر ضعف انتخاب موضوع و تدوين پرونده‌هاي ميراث فرهنگي ناملموس همچنان گريبانگير پرونده‌هاي ثبت جهاني است.
منبع:همشهري سرزمين من