شايد تلخ‌ترين خبري كه در همايش مقابله با ويروس اچ‌آي‌وي اعلام شد، مربوط به تولد نوزادان ايراني مبتلا به ايدز بود كه از آن به‌عنوان نگراني وقوع موج سوم ياد مي‌كند. چند روز پس از اعلام اين خبر، حالا دكتر عباس صداقت، رئيس اداره كنترل و مبارزه با ايدز و بيماري‌هاي آميزشي وزارت بهداشت به همشهري مي‌گويد: 5 /1درصد از 28هزارو600نفر موارد اچ‌آي‌وي، مربوط به نوزادان مبتلا به اچ‌آي‌وي از مادر است. اگر اطلاع‌رساني خوبي نشود، زنان باردار ي كه از ابتلاي خود بي‌اطلاع هستند با تولد نوزاد مبتلا به اچ‌آي‌وي روبه‌رو خواهند شد كه اين مسئله عوارض جبران ناپذير بسياري به‌دنبال خواهد داشت. وقتي مراقبت‌هاي لازم براي زناني كه باردار و مبتلا به اچ‌آي‌وي هستند نباشد، احتمال دارد از هر دو زن مبتلا به اچ‌آي‌وي، يك نوزاد مبتلا متولد شود.
دكتر صداقت مي‌گويد: برنامه پيشگيري از انتقال اچ‌آي‌وي از مادران باردار به نوزاد از اواسط سال گذشته، در 16منطقه كشور آغاز شده است. مراقبت ويژه مادران باردار مبتلا، انجام زايمان سزارين براي مادران مبتلا، تدارك شير مصنوعي و درمان‌هاي پيشگيري براي نوزادان بخشي از اين برنامه است. با انجام اين مراقبت‌هاي ويژه خطر ابتلاي اچ‌آي‌وي از مادر مبتلا به نوزاد به زير 2درصد خواهد رسيد، البته مشروط به آ نكه مادران مبتلا به ايدز در اوايل دوران بارداري به ما مراجعه كنند و تحت پوشش اين خدمات قرار بگيرند. توصيه جدي ما به زوج‌ها اين است كه از راه‌هاي انتقال اچ‌آي‌وي حتما اطلاع داشته باشند.
عمده‌ترين رفتار‌هايي كه ممكن است باعث انتقال شود تزريق مشترك به‌ويژه در مصرف مواد وهمچنين روابط جنسي غيرايمن است. علاوه بر اين زوج‌هايي كه به هر دليل فكر مي‌كنند احتمال دارد كه در معرض اين بيماري قرار داشته باشند، بايد حتما قبل از اقدام به بچه‌دارشدن، به مراكز مشاوره مراجعه كنند.
اطلاع رساني براي پيشگيري
فارغ از اختلاف نظرها درباره تعداد مبتلايان به ايدز در ايران، آنچه اهميت دارد درمان افراد مبتلا و پيشگيري از توسعه بيماري است. رئيس اداره اچ‌آي‌وي وزارت بهداشت مي‌گويد: «سياست برنامه كنترل كشوري اچ‌آي‌وي اين است كه با اطلاع‌رساني بموقع و پيشگيري اجازه ندهيم كه اين ميزان ابتلا بيشتر شود و اينكه تلاش كنيم افرادي هم كه از ابتلاي خود اطلاعي ندارند مراجعه كنند و تحت درمان قرار بگيرند. مردم بدانند كه اطلاعات آنها نزد ما محرمانه خواهد ماند و مهم‌تر اينكه درمان هم رايگان است.»
او مي‌گويد: ما ادعا مي‌كنيم كه پيشرفته‌ترين نظام مراقبت اچ‌آي‌وي را داريم و به جرأت مي‌گويم بين 22كشور مديترانه شرقي از نظر نظام مراقبت اچ‌آي‌وي نخستين هستيم چرا كه به‌طور مرتب همه‌گيري اچ‌آي‌وي را رصد و به‌طور مدام پيگيري مي‌كنيم. ما در ايران يك مركز آموزش منطقه‌اي نظام مراقبت اچ‌آي‌وي در كرمان داريم كه همكار سازمان جهاني بهداشت است و حتي به ساير كشورها هم آموزش مي‌دهد.
رئيس اداره اچ‌آي‌وي وزارت بهداشت همچنين تأييد مي‌كند كه براساس مطالعات پيمايشي كه در سال‌هاي اخير انجام شد، تعداد موارد ابتلا به اچ‌آي‌وي كه از راه روابط جنسي محافظت نشده رخ داده است، افزايش يافته و متأسفانه موارد ابتلاي زنان هم بيشتر شده است.
رفتار ما موجب پنهانكاري مي‌شود
يكي از دلايل پنهانكاري بيماري از سوي برخي مبتلايان شيوه برخورد مردم و ترس بي‌دليل از آنهاست. مشكل بيماران مبتلا به اچ‌آي‌وي، همچنان انگ است. اين يك مشكل فرهنگي است كه در بسياري از كشورهاي ديگر با اين شدت وجود ندارد. در ايران، وقتي فرد از بيماري خود اطلاع پيدا مي‌كند حتي اين موضوع را به خانواده درجه يك خود هم نمي‌گويد. رفتار اشتباه مردم با بيماران مبتلا به اچ‌آي‌وي، سبب شده تا بيماران بيماري خود را پنهان كنند و اين مسئله به نفع مردم نيست. اين در حالي است كه مبتلاياني را داريم كه اصلا خود مقصر در ابتلاي به بيماري نبوده‌اند و به‌دليل اشتباهات ديگران، بيمار شده‌اند. نبايد بيمار مبتلا به اچ‌آي‌وي‌طرد شود چون راه‌هاي انتقال به اين بيماري آسان نيست. مردم، بيمار مبتلا را طرد مي‌كنند و دانش‌آموزان مبتلا كه خود در بروز ابتلا نقشي ندارند به‌دليل نگاه غلط مردم، نمي‌توانند به‌راحتي تحصيل كنند. در كشورهاي غربي مبتلايان به ايدز كار و تحصيل مي‌كنند و با آنها مثل بقيه مردم رفتار مي‌شود چرا كه در اين كشورها، قانون عدم‌تبعيض گذاشته‌اند. يعني هيچ تبعيضي نبايد بين فرد مبتلا به اچ‌آي‌وي در محل كار و تحصيل و ساير موارد وجود داشته باشد. اگر بيماران مبتلا بدون اضطراب از انگ، به مراكز درماني مراجعه كنند، هم به نفع خودشان است و هم به نفع جامعه.
دكتر مينو محرز، رئيس مركز تحقيقات اچ‌آي‌وي